Hrvatska, Slovenija, Mađarska i Bugarska krenule su udruženim snagama u formiranje zajedničkih specijalnih vazdušnih snaga koje bi u budućnosti mogle da učestvuju, između ostalog, u borbama protiv terorista na području Mediterana ili severne Afrike.

Reč je o ciljevima sposobnosti koje je Hrvatska preuzela kao članica NATO-a, ali je zaključeno da Hrvatska u taj projekt ne može da uđe sama, pa su još 2015. godine ministri odbrane spomenutih zemalja potpisali sporazum o zajedničkoj saradnji na ovom planu. U pitanju su jedinice koje se obučene i opremljene za infiltriranje u neprijateljsku pozadinu, borbu protiv terorizma, evakuaciju snaga s neprijateljskih teritorija.

Podseća se da Hrvatska vojska u ovom trenutku u svom sastavu nema specijalne vazdušne snage. Postoji samo Komanda specijalnih snaga u sklopu kojeg postoje jedinice namenjene za operacije specijalnog izviđanja i borbenog delovanja. Sporazum o osnivanju zajedničkih vazdušnih specijalnih snaga u Splitu krajem septembra ove godine potpisali su komandanti vojski ove četiri države.

U "Hrvatskom vojniku", časopisu Ministarstva obrane, uz vest o potpisu sporazuma navedeno je da je on “čvrst temelj za uspostavljanje multinacionalnog centra za obuku i uvežbavanje vazdušnih jedinica namenjenih sprovođenju zadataka specijalnih operacija. Ceo projekt je pod pokroviteljstvom NATO komande za specijalne operacije i Sjedinjenih Američkih Država”.

Jutarnji piše da naglašavanje uloge Sjedinjenih Američkih Država nije nimalo slučajno. Sagovornici ovog zagrebačkog dnevnika tvrde da SAD već duže vreme rade na tome da se u Hrvatskoj formira jedna baza za obučavanje specijalnih vazdušnih snaga koja bi u budućnosti koristila i kao lokacija odakle bi specijalne snage NATO, ali i SAD-a mogle polaziti u misije na Mediteranu, ali i na sever Afrike. U Hrvatskoj su kao moguće baze još ranije označene Zadar i aerodrom Udbina. Na Udbini američke vazdušne i specijalne snage već se godinama samostalno uvežbavaju tako da im je to poznati teren. Zadarski aerodrom se američke specijalne snage već koristile za svoje operacije.

List podseća da je 2012. iz Zadra krenula specijalna jedinica američke vojske u evakuaciju članova američke ambasade u Bengaziju, nakon napada i likvidacije ambasadora Kristofera Stevensa. Ministarstvo obrane potvrdilo je da je započelo osnivanje multinacionalnih specijalnih vazdušnih snaga iako je sve još uvek u inicijalnoj fazi. Potvrđuju i da je moguće osnivanje Središta za specijalne vazdušne operacije. U tom resoru napominju da “potencijalna područja saradnje mogu uključivati zajedničku obuku, opremanje i modernizaciju i uspostavljanje integrisanih multinacionalnih jedinica.

Dakle, sve države potpisnice imaju zadatak da razviju istu sposobnost i u skladu s tim traže najracionalnija rešenja i pomoć saveznika koju su taj cilj već implementirali.Sagovornici Jutarnjeg smatraju da je donacija borbenih - izviđačkih helikoptera Kiowa deo američkog programa opremanja budućih hrvatskih specijalnih vazdušnih snaga.

Operativnim korišćenjem tih helikoptera, naime, ratno vazduhoplovstvo imaće sposobnost komandovanja i nadzora iz vazduha, otkrivanja i automatskog prenošenja preciznih podataka o ciljevima topničko-raketnim jedinicama i korekciji topničke paljbe, sposobnost delovanja po ciljevima na površini danju i noću, velike manevarske i paljbene sposobnosti, kao i otpornost na otkrivanje i protivdelovanje protivnika.

Takođe, imaće razvijenu mogućnost pratnje helikoptera koji prevoze snage i pružanje zaštite od napada sa zemlje.
Ipak, osim helikoptera, Oružanim snagama u sklopu obuke vazdušnih specijalnih snaga preko je potreban avion za padobransku obuku, ali i druga specijalistička oprema, konstatuje