BEOGRAD - Pripadnici Specijalne brigade Vojske Srbije će se od 6. decembra ukrcati na brod UN-a koji će štititi u narednih osam meseci, u okviru operacije Evropske unije "Atalanta" u borbi protiv somalskih pirata.
Pukovnik Milivoje Pajović, načelnik Centra za mirovne operacije Vojske Srbije,,prilikom ispraćaja 130 pripadnika vojske u mirovnu misiju UN u Libanu, na aerodromu u Nišu rekao je da će tim Specijalne brigade tokom prve polovine novembra otići u bazu u Džibutiju, u Istočnoj Africi.
U Džibutiju će se specijalci ukrcati na brod Programa za hranu UN "Karolina skan" i štitiće ga od potencijalnih napada somalskih pirata u narednih osam meseci.
Vode Indijskog okeana u kojima deluju somalski pirati su poslednjih godina sve "mirnije", upravo zbog angažovanja Evropske unije, ali i drugih zemalja, kao što su Kina, Rusija i Iran - koji štite svoje brodove od napada.
Broj napada je opao sa 176 tokom 2011, na pet ove godine, s tim da nije potvrđeno da su napade ove godine izveli somalski pirati.
Somalija je plodno tle za pirate, jer vlada te zemlje, nema faktičku vlast nad većim delom zemlje.
Polovinu teritorije kontrolišu ekstremisti iz grupa poput El Šababa, koji je povezan sa Al Kaidom, kao i dve samoproklamovane države Somalilend i Katumo koje niko nije priznao.
Baze pirata se uglavnom nalaze na teritorijama koje priznaju centralnu vlast, ali nemaju veliku vojnu moć kojim bi pirate i druge kriminalce uspele da suzbiju. Takođe, somalska vojska i policija se još formiraju i oskudevaju u vojnoj opremi.
Inače, jedan oficir Vojske Srbije je šef saniteta misije EU za obuku somalske vojske (geografski smeštenoj u obližnjoj Ugandi), a četvoročlani vojno-medicinski tim iz Srbije je stacioniran u glavnom gradu Mogadišu.
Učešće u misiji EU biće prvo angažovanje specijalaca Srbije u nekoj mirovnoj misiji.
U misijama se trenunto nalazi više od 214 pripadnika Vojske Srbije koji su stacionirani u Libanu (oko 140 ljudi), zatim na Kipru (više od 40), medicinski timovi se nalaze u Somaliji i DR Kongo, a vojni posmatrači nalaze se u Obali Slonovače, Liberiji i u regionu Bliskog istoka.
U operaciji "Atalanta" Vojska Srbije za sada ima tri oficira u komandi misije u Nortvudu u Velikoj Britaniji i jednog oficira na holandskom desantnom brodu "Johan de Vit" koji je trenutno u Indijskom okeanu.
Skupština Srbije je odobrila u maju ove godine učešće pripadnika VS u misije Evropske unije u Maliju, ali još nije došlo do realizacije ove odluke.
Na nedavnom sastanku ministra odbrane Nebojše Rodića i nemačkog ambasadora Hajnca Vilhelma bilo je reči o učešću srpskih mirovnjaka u misiji u Maliju, koja nema borbeni karakter.
Pripadnik VS i vojnici iz Slovacke na Kipru.jpg
Planira se da Srbija i Nemačka u misiju pošalju mešovite timove za obuku i vojni sanitet.
Prvo angažovanje vojske u mirovnim operacijama sa ovih prostora krenulo je daleke 1956. godine kada su pripadnici JNA čuvali mir na Sinajskom poluostrvu i razdvajali zaraćene strane Izrael i Egipat.
Oklopno vozilo VS u Libanu.jpg
Ukupno je više od 14 hiljada jugoslovenskih vojnika boravilo na Sinaju u 22 rotacije snaga i Jugoslavija je imala najbrojniji kontigent u ovoj operaciji UN.
Zatim su usledile uglavnom vojne posmatračke misije koje su trajale do pred sam raspad SFRJ 1991. godine.
Usledila je pauza do 2002. godine kada su vojni posmatrači Vojske Jugoslavije upućeni u Istočni Timor.
Prvo angažovanje naoružanih pripadnika Vojske Srbije bilo je na Kipru 2010. godine kada su naši vojnici počeli da patroliraju duž linije razdvajanja između kiparskih Grka i Turaka.
Na Kipru VS ima i bazu "Stefan Nemanja", a srpski vojnici obavljaju dužnosti u okviru slovačko-mađarskog kontigenta.
Srbija je dugo vremena bila jedna od retkih zemalja koja je imala mali broj vojnika u multinacionalnim operacijama.
Međutim, Srbija trenutno, posle slanja pešadijske čete sa 130 ljudi u Liban, u mirovnim misijama svetske organizacije ima više od 200 ljudi.
Vojnici iz Srbije delovaće u okviru španskog bataljona u Libanu, na nekoliko kilometara od Golanske visoravni i dvadesetak kilometara od Sirije, na području na kome žive šiiti i hrišćani.
Vojska Srbije u misijama UN, prema zvaničnim podacima, ima više vojnika od svih susednih zemalja, ali i velikih država poput Rusije i SAD, koje inače simbolično učestvuju u mirovnim misijama.
Mirovnjaci krecu za Liban.jpg
Takođe, MUP Srbije u misijama UN na Haitiju, u Liberiji i na Kipru ima ukupno 12 policajaca.
Ukoliko se izuzme Irska, zemlja sa najčvršćom tradicijom učešća u misijama UN, Srbija je od evropskih zemalja trenutno najangažovanija u misijama svetske organizacije, u odnosu na svoju vojnu i ekonomsku moć.
Prema odluci Skupštine Srbije za mirovne misije vojske i policije će ove godine biti potrošeno 839 miliona dinara, a u njima trenutno učestvuje 226 ljudi.