BEOGRAD - Napori i žrtve, ulagani od 1804. u obnavljanje srpske državnosti na tlu Srbije, počeli su da se ruše već posle velike pobede nad Austrougarima 1914.
Tada je usvojena Niška deklaracija, po kojoj se rat ne vodi u srpskom interesu, već u jugoslovenskom: „Za oslobođenje i ujedinjenje sve naše neslobodne braće Srba, Hrvata i Slovenaca. Sjajni uspeh koji ima da kruniše ovo vojevanje, iskupiće obilato krvave žrtve koje današnji srpski naraštaj podnosi.“
Krah srpske ideje nastupa posle blistave vojničke pobede 1918, koju je porazila ideja stvaranje nacije Jugoslovena, "jednog naroda s tri imena", koja je smišljena u krugu intelektualaca masona, iako nikada nije imala podlogu u realnosti, smatraju srpski istoričari.
"Srpski dvor i vlada su ignorisali stvarnost, savete Srbiji naklonjenih saveznika i prebiscitarno izraženu volju srpskog naroda u BiH, delu Dalmacije i Kotoru, koji je 1918. tražio pripajanje Srbiji, a ne ujedinjenje preko Narodnog vijeća SHS u Zagrebu, koje je predstavljalo samo Hrvate. Srpski dvor je, zasenjen idejom vladavine nad velikom državom, pretpostavio svoje interese srpskim nacionalnim interesima", kaže istoričar i politikolog dr Dragan Petrović.
On naglašava da su Hrvati 1918. vrlo jasno rekli da žele konfederaciju i republikansku vladavinu Zagreba na južnoslovenskom prostoru bivše Habzburške monarhije.
"Regent Aleksandar je pokušao da svima nametne jugoslovensku naciju koja je izvorno masonska ideja. To je slomilo Srbe i razbuktalo hrvatski šovinizam. Direktna posledica ovakvih odluka je genocid nad Srbima u NDH", smatra dr Petrović.
Pitanje zašto nije došlo do direktnog ujedinjenja Bosne i Hercegovine i dela Dalmacije sa Srbijom 1918, iako je ta ideja imala i podršku saveznika, do danas predstavlja belinu u srpskoj istoriografiji, ukazuje istoričar prof. dr Dragan Mastilović.
"Za takav rasplet događaja postojali su svi preduslovi: razvoj srpskog nacionalnog pokreta u Bosni i Hercegovini, predratni stavovi srpske intelektualne i političke elite, raspoloženje naroda sve tri konfesije, izraženo kroz proglašavanje ujedinjenja sa Srbijom 42 od ukupno 54 sreza, pravovremeni ulazak srpske vojske u ove dve pokrajine i tako dalje. Narodna vlada u Sarajevu bila je sve do prvodecembarskog akta ujedinjenja neodlučna i nije proglasila direktno ujedinjenje", kaže dr Mastilović.
On ističe da su kod Narodne vlade u Sarajevu najveći uticaj imali predstavnici političke grupe, koji su značajno uticali i na Jugoslovenski odbor u Londonu. Odbor je formirala i bogato finansirala vlada Srbije, a on je radio na stvaranju nacije Jugoslovena.
"Među članovima Jugoslovenskog odbora nalazio se priličan broj masona. Koristeći svoje masonske internacionalne veze, oni su mogli vršiti projugoslovensku propagandu, kako u Evropi tako i u Americi", zabeležio je istoričar D. Janković.
"To što je London izabran za sedište odbora ima obrazloženje u misli njegovog člana Frana Supila o potrebi unije Hrvata i Srba uz podršku Engleske, ukoliko se „Srbija odrekne istoka i pokaže evoluciju prema zapadu. Na drugi način fuzija naše dve nacije ne bi bila provedena u delo", navodi Zoran D. Nenezić, istoričar masonerije.
Zanimljivo svedočanstvo o uticaju masonerije na stvaranje zajedničke države dao je za "Novosti" dr Mile Bjelajac.
"U hrvatskom državnom arhivu u Fondu države Slovenaca, Hrvata i Srba pronašao sam zanimljiv nacrt njene zastave. Na njoj dominira trougao s tri lista lipe, tipičan masonski simbol", kaže dr Bjelajac.
Istoričari podsećaju da je takozavana država SHS bila virtuelna tvorevina bez ikakve stvarne vlasti. Nju su posle kapitulacije Austrije proglasili članovi hrvatskog Sabora u Zagrebu koji su do poslednjeg časa podržavali rat protiv Srbije. Međutim, hrvatski članovi Jugoslovenskog odbora razvili su intenzivnu diplomatsku akciju da saveznici priznaju državu SHS kao članicu pobedničke koalicije.
"Dražava SHS pokušala je da se nametne pobednici Srbiji kao ravnopravan pregovarač, što je šokiralo vojnike i opoziciju, ali i samog Pašića. Međutim, regent Aleksandar i njegova moćna okolina priznaju tu kvazidržavu koja se predstavlja kao zastupnik svih Srba, Hrvata i Slovenaca iz Habzburške monarhije i ujedinjuje je s pobedničkom Srbijom. Pri tome predstavnici SHS, koji su suštinski predstavljali samo Hrvate, došli su u Beograd u zadnjem času, jer ih je naterala situacija na terenu, pošto su Srbi hteli direktno prisajedinjenje Srbiji", objašnjava dr Dragan Petrović.
On naglašava da su prvi izbori u Kraljevini SHS pokazali da Hrvati nisu odustali od maksimalističkih ciljeva, svoje države s granicom na Drini.
"Na izborima su se Hrvati plebiscitarno opredelili za Radićevu HSS, koja je tražila konfederaciju sa Srbijom. Hrvatski zahtevi su praktično bili sve vreme da vladaju teritorijom Jugoslavije, trećeg autonomnog dela Habzburške monarhije s centrom u Zagrebu, koji je praktično ozvaničen kao treći stub monarhije u Beču 1917. godine. Taj predlog je izuzetno podržavao Vatikan, kad je video da Austrougarska gubi rat", kaže dr Petrović.
U isto vreme masoni Hrvati u Jugoslovenskom odboru, čiji sunarodnici kao habzburški vojnici terorišu okupiranu Srbiju, traže od srpskih masona da lobiraju protiv Italije koja traži deo Dalmacije.
"Saveznici Italijani su bili žestoko iziritirani pravom medijskom ofanzivom srpskih masona koji su širili propagandu u korist interesa Hrvata, koji su bili na neprijateljskoj strani. U tome su šansu videli masoni iz Engleske, koji su ionako vodili antisrpsku politiku, jer su Srbe shvatali kao malu Rusiju na Balkanu. Pašić i Aleksandar su uprkos svemu nastavili da vode jugoslovensku politiku, zbunjujući saveznike Ruse i Francuze", ističe prof. dr Veljko Đurić Mišina.
Dok su srpski vojnici ginuli uvereni da žrtve podnose za Srbiju, evropski masoni su sazvali skup o budućoj državi.
"U Parizu je od 14. do 17. januara 1917. održana konferencija masona savezničkih zemalja. Francuski su podržavali pravo Srbije na ujedinjenje sa Crnom Gorom, Bosnom i Hercegovinom i njen izlazak na morsku obalu i to smatrali srpskim a ne jugoslovenskim nacionalnim ujedinjenjem. Upadljivo je da od tog vremena britanski javni radnici otvorenije podržavaju italijanske aspiracije", navodi akademik Milorad Ekmečić.
Srbija, sila pobednica, ostala je bez stolice na mirovnim pregovorima jer je ušla u Kraljevinu SHS, kasnije Jugoslaviju, koju saveznici vrlo kasno priznali. Ubrzo, ona je postala razočaranje i za srpske masone koje su je stvarali.
"Gledajući veliku snagu međunarodnih organizacija, katoličanstva, slobodnog zidarstva, socijalizma, pitali smo se da li ćemo moći da se oslonimo na njih da iskreno nastrojeni jugoslovenski elementi povedu državu putem pravog napretka? Internacionalci su se zaista docnije umešali: slobodni zidari s najviše prividnog, a katolici s najviše stvarnog uspeha", zabeležio je u memoarima dr Nikola Stojanović, jedan od članova Jugoslovenskog odbora.
Američka politika je jedva poznavala balkanske „operetske države“
Na evropska pitanja je gledala s visine, sve do 1917. kad su se SAD uključile u rat.
Vrlo rano su se javljali nagoveštaji da je američki cilj u ratu stvaranje velikih federacija. U tom sklopu jednu bi predstavljala preporođena Habzburška monarhija. Krajem rata je Vilsonov predstavnik u Švajcarskoj, profesor Džordž Heron, pisao:
"Austrija predstavlja najbolje podučje za početak evropske federacije. Čak i ako jednom dobiju potpunu nezavisnost, bivše austrijske države uskoro će biti prisiljene da se u ovoj ili onoj formi nađu zajedno. Podeljene, one će brzo doći pod dominaciju Nemačke. Ujedinjene u demokratskoj konfederaciji, makar i u formi jedne ustavne monarhije, one mogu sačinjavati osnovu jedne nove Evrope", navodi dr Ekmečić.