Direktor Kliničkog centra Srbije i jedan od naših najboljih kardiologa dr Miljko Ristić kaže za Dr Kurir da će 2013. godina biti zlatnim slovima upisana u istoriju srpske medicine, posebno kardiohirurgije, zbog početka nove ere u transplantaciji srca, primene mehaničke potpore rada srca i specifične vantelesne membranske cirkulacije. Naime, u septembru je u našoj zemlji posle 14 godina ponovo urađeno presađivanje jednog od najznačajnijih organa, a nakon toga do kraja godine usledila su još dva takva uspešna zahvata.
- Započet je komplikovan, složen i visokotehnološki postupak u cilju spasavanja i produžetka ljudskih života metodama koje praktično nisu nikad našle mesto u srpskoj kardiohirurgiji. Preko noći urađene su tri transplantacije srca, četiri najsavremenije srčane pumpe i četiri specijalne, takozvane ekstrakorporalne membranozne cirkulacije (ECMO) - istakao je doktor Ristić i naglasio da mu je čast što je sastavni deo ekipe koja je radila na tim intervencijama.
- Ovu ekipu krasi stručnost, entuzijazam, upornost i požrtvovanost. Verujem da će se broj transplantacija i ugradnji mehaničkih pumpi za pomoć oslabljenom srcu povećati i da će srpska kardiologija nastaviti uzlaznom putanjom. Naši pacijenti osećaju se izvanredno, imaju novi, kvalitetniji život i sada bude nadu i drugim obolelima - kaže Ristić.
Prema njegovim rečima, kandidati za transplantaciju srca su osobe iz takozvane četvrte grupe bolesti tog organa koje se vode kao terminalna srčana slabost.
- Do ovog teškog popuštanja srca dolazi zbog različitih oboljenja, najčešće koronarne bolesti, bolesti zalistaka, upale srčanog mišića i mnogih drugih. U Srbiji se godišnje registruje oko 22.000 pacijenata s terminalnom srčanom slabošću, ali većina njih nisu kandidati za transplantaciju - objašnjava sagovornik Dr Kurira.
Inače, organi koji se uzimaju za transplantaciju ne mogu se koristiti nakon određenog vremenskog perioda jer to može da znači oštećivanje validnosti uzetog organa.
- Ovaj period za donirano srce je kratak i iznosi četiri do pet sati, a za druge organe on je znatno duži. Kada se dobije saglasnost porodice da se organi donora mogu koristiti, nastaje trka s vremenom. Iz tih razloga najbolje je da jedna ekipa uzima organ, a druga ga ugrađuje. Organi spremni za ugradnju transportuju se u rastvoru koji ih štiti od destrukcije, ali i taj zaštitni efekat je ograničenog trajanja - ističe dr Miljko Ristić.
O presađivanju organa
- donor i pacijent koji dobija organ ne moraju biti istog pola
- put transplantacije: moždana smrt donora, saglasnost porodice, a zatim analiza podudarnosti tkiva
- od uzimanja srca do njegovog ugrađivanja može da prođe četiri do pet sati, a nakon toga srce dobija oštećenja
- Hrvatska, Španija i Holandija prednjače po broju obavljenih transplantacija
- do novembra 2013. godine u Srbiji je postojalo 11 potencijalnih donora, a samo dve porodice su pristale da daju organe
Važan apel
PROBLEM JE MALI BROJ DONORA
Dr Miljko Ristić naglašava da je glavni uzrok malog broja transplantacija srca nedostatak donora organa.
- Porodice potencijalnog donora retko daju pristanak za korišćenje organa svog bližnjeg kod koga je sa 100 odsto sigurnosti konstatovana moždana smrt. Kod nas ima oko 100.000 nosilaca donorskih kartica, a među njima je relativno mali broj budućih realnih donora jer su to mahom mlade osobe koje su inače dobrog zdravstvenog stanja - kaže doktor Ristić.