LEGENDA JUGOSLOVENSKOG GLUMIŠTA: Preminula Marija Crnobori
BEOGRAD - Jugoslovenska glumica, velika tragetkinja svog doba i članica Jugoslovenskog dramskog pozorišta od njegovog osnivanja, Marija Crnobori, preminula je 21. oktobra u 96. godini u svom stanu u Beogradu, saopšteno je danas iz JDP-a.
Rodila se u Istri, u malom mestu Banjole kod Pule, 1. oktobra 1918. godine. Glumačku akademiju je završila u Zagrebu, a još kao učenica glumila je u HNK u Zagrebu, a posle toga i dve sezone u HNK u Rijeci. Godine 1947, na poziv Bojana Stupice, sa rediteljem i suprugom Markom Fotezom je iz Istre je prešla u Beograd u koji donosi svoje glumačke talente, vrhunski profesionalizam i pravu posvećenost radu na izgradnji jednog novog teatra - Jugoslovenskog dramskog pozorišta. Igrala je i u prvoj predstavi JDP, 3. aprila te godine, u predstavi "Kralj Betajnove".
Svoje najvažnije uloge ostvarila je na Velikoj sceni Jugoslovenskog dramskog: Sofoklovu Antigonu, Rasinovu Fedru, Šekspirovu Ledi Magbet (Magbet) i Reganu (Kralj Lir), Geteovu Ifigeniju (Ifigenija na Tauridi). Igrala je u prvoj predstavi Jugoslovenskog dramskog pozorišta, Cankarevom Kralju Betajnove kao Francka;postalaje stub-oslonac repertoara ove Kuće: naslovne uloge u dramama Ljubov Jarovaja K. Trenjova i Kandida B. Šoa, Sofija Aleksandrovna u Čehovljevom Ujka Vanji, Jula u Peri Segedincu Laze Kostića, Katarina Ivanovna u Braći Karamazovi od Dostojevskog, kod Krleže Klara u Ledi, Jadviga Jasenska u Na rubu pameti i Laura Lembahova u U agoniji, Kler u Ženovim Sluškinjama, Jokasta u Hristićevim Čistim rukama...
U tom pozorištu i kao gostujući glumac na dubrovačkom i splitskom letnjem festivalu igrala je, između ostalog, ulogu prve Ofelije na Lovrjencu u Dubrovniku. Sa Markom Fotezom je učestvovala i u etabliranju Dubrovačkih ljetnih igara (Ofelija u Hamletu 1952. i Gertruda 1956, Titanija u Snu letnje noći, Ida u Dubrovačkoj trilogiji i druge uloge).Nagrađivana je i odlikovana najvećim priznanjima za posebna ostvarenja i životno delo kao što su Sterijina nagrada (1968), Oktobarska nagrada grada Beograda (1960), Sedmojulska nagrada za životno delo (1974), Dobričin prsten (1992). Godine 2009. svečano joj je dodeljena Povelja Sabora čakavskog pjesništva Žminj a 2013. na Dan državnosti Republike Srbije predsednik države Tomislav Nikolić odlikovao ju je Sretenjskim ordenom III reda.
Poslednji put se u javnosti pojavila na beogradskoj promociji svoje knjige "Životić", u kojoj je predočen set zanimljivih priča i svedočanstava iz sveta pozorišne umetnosti i glume, u obliku odabranih eseja koje je pisala od 1952. do 2004. godine. Objavila je i knjigu „Svijet glume". Od 1948. godine, do kraja života živela je u Beogradu.
Datum i mesto sahrane i komemoracije u Jugoslovenskom dramskom pozorištu naknadno će biti objavljeni.