DEPRESIJA POSLE MOŽDANOG: Kad čitav svet stane
Dr Kurir je istraživao kako se treba ophoditi prema osobama koje prolaze te teške trenutke nakon moždanog udara i kako im se može pomoći da ih lakše prebrode.
Dr Ivana Krdžić, neurolog Specijalne bolnice za cerebrovaskularne bolesti „Sveti Sava“, naglasila je najpre da je moždani udar treći uzročnik smrtnosti u razvijenim zemljama sveta, odmah posle srčanih i malignih bolesti, ali prvi po invaliditetu koji ostavlja, što u velikoj meri narušava kvalitet života bolesnika i njegove porodice.
- Moždani udar je oboljenje s visokom stopom smrtnosti, a samo trećina bolesnika oporavi se do te mere da se može vratiti svojim uobičajenim dnevnim aktivnostima. Depresija nakon moždanog udara je jedna od relativno čestih komplikacija, koja ima dugoročne negativne posledice po oporavak pacijenata. Ona se može javiti u dve faze. Može da bude reč o ranoj depresiji, koja se manifestuje u periodu od tri do šest meseci od doživljenog moždanog udara, ili kasnoj, koja se javlja godinu dana nakon šloga. Čak 30 odsto pacijenata koji prežive moždani udar ima simptome depresije u prvih šest meseci, dok u prvih godinu dana čak polovina pacijenata ima znake depresije. Zbog toga je jasno zašto je veoma važno rano njeno prepoznavanje i lečenje poremećaja raspoloženja - naglasila je dr Krdžić.
Prema njenim rečima, simptomi depresije nakon moždanog udara veoma su slični onima koji se javljaju kod ljudi koji nisu pretrpeli šlog.
- To mogu da budu bezvoljnost i adinamičnost, gubitak motivacije za svakodnevne aktivnosti, poremećaj u ishrani i poremećaj spavanja. To znatno narušava kvalitet života i pacijenta i porodice u okviru koje se oporavlja - istakla je sagovornica Dr Kurira i dodala da se smatra da depresija nakon moždanog udara traje oko godinu dana, ređe duže, mada su opisani primeri pacijenata čije je lečenje trajalo i do tri godine.
- Pacijenti koji su preživeli moždani udar zahtevaju kompleksan pristup, zato je potrebno u planiranju lečenja i oporavka uzeti u obzir i sva druga stanja i oboljenja od kojih osoba pati. Planiranje oporavka i lečenje bolesnika nakon šloga složen je i dugotrajan proces. Važnu ulogu igra tim lekara koji učestvuju u lečenju, a posebno je značajna snažna podrška porodice - naglasila je neurolog dr Krdžić.
Činjenice
STATISTIKA JE POKAZALA:
- depresija nakon moždanog udara češće se javlja kod oštećenja leve hemisfere
- u manjem procentu češća je kod žena nego kod muškaraca
- može se javiti i kod manjih oštećenja na tzv. nemim regijama mozga. Ona se nekad otkrivaju prilikom ispitivanja pacijenata sa smetnjama pamćenja i raspoloženja
Što pre započeti lečenje
DOVOLJNA DOZA TERAPIJE JE OD PRESUDNE VAŽNOSTI
Lečenje depresije koja se javlja nakon moždanog udara potrebno je započeti što pre, a postoji čitava paleta antidepresiva koji su u upotrebi.
- To su najčešće inhbitori preuzimanja serotonina (SSRI), kao i inhibitori preuzimanja serotonina norepinefrina (SNRI). Oni imaju veoma dobar efekat ukoliko se primenjuju u propisanoj dozi i dovoljno dugo - istakla je dr Ivana Krdžić.
Postavljanje dijagnoze
Teškoće u govoru otežavaju procenu stanja pacijenta
Neki pacijenti imaju probleme s pamćenjem, orijentacijom, razlikovanjem lica, pa je nekad teško proceniti da li su takvi pacijenti samo dementni ili dementni i depresivni
Dr Ivana Krdžić objasnila je da utvrđivanje da li je pacijent depresivan ili ne, naročito kad se govori o blažim simptomima, nije uvek lako.
- Postoje brojne skale merenja kvaliteta života, raspoloženja i depresivnosti, ali i one nisu često u potpunosti upotrebljive kod pacijenata koji su doživeli moždani udar. To se posebno odnosi na one koji kao posledicu šloga imaju govorni poremećaj, pa se iz tog razloga ne mogu dobiti adekvatne informacije o stanju pacijenta i proceniti težina depresije. Tad je od presudne važnosti obaviti detaljan razgovor s porodicom pacijenta - istakla je ona i dodala da posle moždanog udara, osim depresije, izvestan broj pacijenata ima i kognitivne smetnje, odnosno smetnje s pamćenjem, orijentacijom, prepoznavanjem lica ili prostora, zbog čega je nekad teško proceniti da li su takvi bolesnici samo dementni ili dementni i depresivni.