Vlatanje: kritična faza u razvoju strnih žita

Nsseme
Ozima strna žita posejana u optimalnom agrotehničkom roku nalaze se u fazi vlatanja, odnosno porasta u stablo. Članci (internodije) stabla, koji su formirani još u početku faze bokorenja, polako počinju da se izdužuju.

Prvo sa izduživanjem počinje prva, odnosno donja internodija, koja sa sobom iznosi sve ostale internodije (4-6), zajedno sa začetkom budućeg klasa na vrhu (slike 1, 2, 3). Ubrzo zatim će početi porast druge internodije (3-5 dana nakon prve). Početkom faze vlatanja se smatra momenat kada prva internodija na glavnom izdanku izađe iznad površine zemljišta (1-2 cm), odnosno kada se pritiskom osnove glavnog stabla, pod prstima može napipati zadebljanje (kolence).

Bočni izdanci će vlatati nešto kasnije. Vrh prve internodije na kome se nalaze svi budući delovi biljke, obavijen je listovima stabla, odnosno njihovim rukavcima koji ga štite od spoljnog uticaja. U ovoj fazi porasta diferenciraju se delovi klasa. Broj klasića u klasu formiran je pri kraju faze bokorenja, dok u fazi vlatanja započinje diferenciranje cvetova u svakom klasiću, nakon čega će se diferencirati i delovi cveta.

Početak vlatanja predstavlja početak generativne faze u razviću strnina, tokom koje dolazi do promena svih fizioloških procesa u biljci, koji vode ka formiranju budućeg prinosa. Osnovni pokretač svih ovih promena i glavni faktor koji određuje brzinu prolazaka pojedinih faza rasta i razvića je temperatura spoljne sredine.

Ona treba da je iznad 15°C, ali ne mnogo preko 20°C, i da se postepeno povećava do faze cvetanja i oplodnje, kada bi optimalna temperatura trebala da se kreće u rasponu od 22 do 26°C.

Pogledajte sve savete iz oblasti poljoprivrede