STRADANJE SRBA U ZAPADNOJ SLAVONIJI: Sutra 20 godina od akcije Bljesak
BEOGRAD - Sutra se navršava 20. godina od ofanzive hrvatskih snaga na područje zapadne Slavonije koje je do tada bilo u sastavu samoproklamovane Republike Srpske Krajine (RSK).
Tokom dvodnevne operacije Bljesak, koja je počela 1. maja 1995. godine oko pet sati ujutro artiljerijskim napadom na Pakrac, hrvatska vojska preuzela je kontrolu nad zapadnom Slavonijom.U akciji Bljesak stradao je veliki broj srpskih civila, a oko 30.000 njih je napustilo to područje.
Prema izveštaju Hrvatskog helsinškog odbora za ljudska prava (HHO), koji je predstavljen 24. jula 2003, u akciji Bljesak pripadnici hrvatske vojske ubili su ukupno 83 srpska civila. Od tog broja, njih 30 ubijeno je u napadima na izbegličke kolone, a 53 osobe su ubijene u svojim kućama.
Prema podacima Dokumentaciono-informativnog centra Veritas iz aprila 2003, prvih dana maja 1995. ubijeno je ili nestalo 283 Srba iz zapadne Slavonije.
Dan po otpočinjanju akcije Bljesak bivši predsednik RSK Milan Martić naredio je raketiranje Zagreba koje je trajalo dva dana, zbog čega je kasnije optužen pred Haškim sudom i osuđen na 35 godina zatvora.
Snage bivše RSK ispalile su na grad 23 projektila i tada je poginulo šest ljudi, a 176 osoba je ranjeno. Zbog ratnih zločina počinjenih u akciji Bljesak i Oluja Tribunal za ratne zločine u Hagu pripremao je optužnicu protiv tadašnjeg predsednika Hrvatske Franje Tuđmana (preminuo 1999).
U aprilu 2001. haški istražitelji saslušali su bivšeg načelnika GS Hrvatske vojske Petra Stipetića, ali je on nakon sprovedene istrage oslobođen sumnji za zločine počinjene tokom akcija Medački džep, Bljesak i Oluja.
Haški istražitelji su, takođe, saslušali više osumnjičenih hrvatskih oficira, ali protiv njih nisu podignute optužnice.
U julu 2005. Tužilaštvo je primilo prijavu protiv generala Mladena Kruljca, zbog ratnog zločina u zapadnoj Slavoniji u vreme operacije Bljesak.
Ta prijava prosleđena je i nadležnom tužilaštvu u Slavonskom Brodu, ali protiv njega nikada nije podignuta optužnica.Mesec dana kasnije tadašnji predsednik Hrvatske Stjepan Mesić unapredio je Kruljca u čin general-pukovnika.
U julu 2010. na mesnom groblju u selu Medari u blizini Nove Gradiške u zapadnoj Slavoniji, ekshumirano je 28 tela, među njima i dece, iz zajedničke grobnice nastale tokom akcije Bljesak.
U maju 2011. ekshumirano je 48 Srba ubijenih i toj akciji na mesnom groblju u selu Vrboljani, a godinu dana kasnije u opštini Novska još 28 tela.
Prema saopštenju Dokumentaciono-informativnog centra Veritas iz novembra 2011. u Zagrebu je identifikovano 14 posmrtnih ostataka Srba koji su poginuli u toj akciji hrvatske vojske i policije.
Komisija za nestala lica Vlade Srbije je saopštila, u julu prošle godine, da su iz registrovanih grobnica na teritoriji Republike Hrvatske, u periodu 2001. do 2013. ekshumirani posmrtni ostaci 1.035 žrtava srpske nacionalnosti stradalih u akcijama hrvatske vojske i policije "Bljesak" i "Oluja".
U maju 2013. Tužilaštvo za ratne zločine Srbije je saopštilo da tesno sarađuje sa Tužilaštvom Hrvatske na rasvetljavanju ubistva 21 srpskog civila prvog dana akcije "Bljesak".