TAMNA STRANA SRPSKIH VLADARA Kralj Milutin: Brak sa detetom

Istoričar Vladimir Ćorović beleži: „S Milutinom je Srbija dobila vladara retkih osobina. Njegov veliki politički talenat, koji ga je pokazivao kao pravog potomka Nemanjinog, doneo je njegovoj državi nekoliko sjajnih uspeha. Za njegovo vreme, sređena finansijski, snažna vojnički i dobro vođena diplomatski, Srbija postade najmoćnija država na Balkanu i znatno utiče na sudbinu celog susedstva.“

Uvaženi akademik o ovom vladaru, međutim, kaže i da je „bio sebičan i bezobziran do brutalnosti...“, da bi kraljev opis zaključio ovako: „Njegove oči, u individualno rađenim portretima u Nagoričanu i Gračanici, krive i male, imaju nečeg lukavog i požudnog, što su dve bitne crte njegovog karaktera. Milutin je bio velik vladar, ali rđav kao čovek...“

I u ono vreme postupci ovog vladara prema ženama izazivali su sablazan. Ženio se četiri puta, a svoju prvu suprugu, tesalsku princezu koja mu je rodila sina, vratio je prosto kući. Zatim je zaveo kaluđericu, sestru žene svog brata Dragutina, oženio se njom pa je ubrzo oterao. Treća njegova supruga bila je ćerka bugarskog cara, i rodila mu je sina Stefana Dečanskog. Taj brak je kasnije poništen, a Stefan je postao nezakonito dete, da bi kralj mogao da se oženi i četvrti put.

Naime, da bi Milutina politički vezao za sebe, vizantijski car mu je ponudio za ženu svoju sestru, ali je ona odbila da ode u divlju Srbiju. Da se srpski kralj zbog ovog ne bi uvredio, car mu je 1299. za ženu dao svoju ćerku Simonidu, koja je imala samo pet godina. Novu suprugu Milutin je na granici dočekao lično. Hroničari opisuju da je sjahao sa konja i klekao pred nju.

Po srednjovekovnim merilima, princeze su smatrane punoletnim sa 12 godina, i tada su udavane, pa je jasno da je i po ondašnjim shvatanjima Simonida bila premlada za brak. Milutinu to nije smetalo, pa je imao odnose sa njom kad je napunila osam godina. Istoričar Nićifor Grigora tvrdi da joj je Milutin tada „pokvario matericu“, pa je brak ostao neplodan.

Simonida je nadživela muža za oko čevrt veka, i umrla kao monahinja.

BIOGRAFIJA

- Rođen je oko 1253, a umro 29. oktobra 1321. u Nerodimlju kod Uroševca, na Kosovu.

- Stefan Uroš II Milutin Nemanjić bio je kralj Srbije i jedan od najmoćnijih srpskih vladara u srednjem veku. Pripadao je dinastiji Nemanjića: bio je mlađi sin kralja Uroša I, mlađi brat kralja Dragutina i otac kralja Stefana Dečanskog.

- Tokom njegove skoro četrdesetogodišnje vladavine kraljevina Srbija je otpočela širenje ka jugu na račun Vizantije sa kojom je 1299. uspostavljena granica na liniji Ohrid-Prilep-Štip, čime je srpskoj državi priključen severni deo današnje Albanije i veći deo današnje Makedonije. Pored toga, vodio je uspešne ratove sa Bugarima, od kojih je trajno osvojio Braničevo sa Kučevom, i sa Tatarima.

- On je prvi kralj Srbije koji postaje ozbiljan politički činilac u regionu, sklapa ofanzivne saveze, ali i biva meta jakih saveza okolnih država. Ženio se pet puta (poslednja supruga Simonida), i tako uspeo da sačuva teritorije osvojene u ratovima sa Vizantijom i Bugarima, dok je sukob sa Tatarima okončao slanjem svog sina-naslednika Stefana kao taoca.

- Na srpski dvor, do tada skroman, uveo je raskošan vizantijski protokol.

- Podigao je i obnovio veći broj manastira i crkava: Bogorodica Ljeviška, Gračanica, Kraljeva crkva u Studenici, Bogorodica Trojeručica u Skoplju, Staro Nagoričane, manastirska crkva u Hilandaru na Svetoj Gori i zadužbina Banjska.

- Zbog svog zadužbinarskog delovanja Milutin je kanonizovan dve i po godine nakon smrti i proglašen Svetim kraljem.

Sutra: Milutin oslepljuje sina