Ministarstvo spoljnih polsova Ruske Fereracije je povodom obeležavanja 70 godina pobede nad fašizmom napravilo specijalan dokument nazvan: “Neonacizam - opasna pretnja ljudskim pravima, demokratiji i vladavini prava“ u kojem se oštro kritikuje jačanje desnih i nacionalističkih političkih pokreta u Evropi. Takođe, zamera se vlastima evropskih država na tolerisanju takvih pokreta i manjku inicijative da se isti spreče.
Posebna pažjna usmerena je na zemlje istočne Evrope u kojima je prisutan otpor širenju ruskog uticaja i to u Ukrajini, Poljskoj i baltičkim zemljama - ali su analizirane i druge evropske zemlje među kojima i Hrvatska.
Problemi pri zapošljavanju Srba
Rusi tako Hrvate, između ostalog, prozivaju zbog nepostojanja zakona kojim bi se zabranila revizija istorije, te navode kako je “agresivni nacionalizam, etnička i verska netolerancija usmerena prvenstveno protiv najveće manjinske skupine Srba čiji se broj od 1991. smanjio za dve trećine”. Pozivajući se na podatke aktivista za ljudska prava, tvrde kako je u poslednjih 19 godina oko 30.000 Srba u Hrvatskoj prešlo na drugu veru, odnosno prihvatilo katoličanstvo.
"Stručnjaci kažu da je glavni razlog za to želja roditelja da spreče maltretiranje dece u školi na osnovi njihovog etničkog ili verskog porekla - navodi se u dokumentu. Ruski analitičari ističu i da se Srbi u Hrvatskoj suočavaju s ozbiljnim administrativnim i drugim preprekama u pronalasku posla i vraćanju imovinskih prava. Nabrajaju se takođe pojedinačni slučajevi ksenofobnog vandalizma prema pravoslavnim grobljima pa i skidanje ćiriličnih ploča, uništavanje spomen-ploča za žrtve ustaškog logora Jadovno na ostrvu Pag, kao i skrnavljenje jevrejskog groblja iz 16. veka u Splitu. Slavonija, severna Dalmacija i Zapadni Srem u ovoj analizi lociraju se kao područja u kojima je nacionalizam posebno naglašen. Među radikalnim i ekstremističkim organizacijama u Hrvatskoj apostrofiraju Udruženje hrvatskih nacionalista koje se odvojilo od "Hrvatske čiste stranke prava", a i Hrvatski nacionalni front koji zahteva od Vlade da zabrani crvenu zvezdu kao simbol partizana i Titovog doba. Na kraju saopštenja pohvaljuje se nedavno osnivanje Antifašističke lige, a u afirmativnom kontekstu se navodi i činjenica da je bivši predsednik države Ivo Josipović izrazio volju da učestvuje u aktivnostima ove organizacije. Napominju i kako je Josipović upozorio na uznemirujuće trendove jačanja neofašizma i neonacizma u Hrvatskoj pred kojima ne bi trebalo zatvarati oči.
Etnički motivisano nasilje u porastu
Predsednik saborskog Odbora za ljudska prava i prava manjina zastupnik Furio Radin tvrdi kako nikad nije čuo za podatak da je 30.000 Srba prešlo na katoličanstvo.
“Mislim da se radi o neosnovanim brojkama jer bismo se inače time odavno ozbiljnije pozabavili”, napominje Radin.
Iako je i on jedan od potpisnika nedavne Deklaracije protiv nesnošljivosti i etnocentrizma u Hrvatskoj, koja upozorava na eskalaciju netolerancije i diskriminacije prema svima koji su drukčiji od većine u hrvatskom društvu, Radin uverava da Hrvatska ne može da se proziva za neonacizam.
"Imamo mi tu sporadičnog koketiranja s ustaštvom, stadionskog nacionalizma, ali generalne ocene ruskog Ministarstva spoljnih poslova ne stoje", ocena je zastupnika italijanske manjine.
Neki od slučajeva koje navode Rusi nalaze se i u opsežnoj studiji “Nasilje i nesnošljivost prema Srbima u 2014.”, koju je izradila članica Srpskog narodnog veća i novinarka Tamara Opačić. Podstaknuti povećanjem broja slučajeva etnički motivisanog nasilja i govora mržnje usmerenog prema Srbima i njihovim institucijama u Hrvatskoj, Srpsko narodno veće i Klub zastupnika SDSS u Saboru počeo je 2013. godine evidentiranje i praćenje takvih slučajeva.
"Klub SDSS zabeležio je prošle godine 82 slučaja etnički motivisanog nasilja, nesnošljivosti i govora mržnje protiv Srba, što je porast u odnosu na godinu ranije", ističe Opačićeva i za to krivi izbore jer desnica, predvođena HDZ-om, kao glavni politički kapital za povratak na vlast koristi nacionalističku retoriku koja podrazumeva antisrpsku histeriju.
Grafiti mržnje prema Srbima
U tek objavljenoj studiji SNV-a “Nasilje i nesnošljivost prema Srbima u 2014.“ nalaze se i fotografije i popisi grafita nacističkih, fašističkih i ustaških simbola kao i poruke kojima se poziva na fizičko nasilje prema Srbima. Prošle godine su grafiti takvih sadržaja zabeleženi na ulicama gotovo svih hrvatskih gradova – od Nuštra (“Milanoviću Srbine”, “Srbe na vrbe”) Rijeke (“Ubij Srbina”), Slavonskog Broda (“Mamiću srpsko kopile”), Vukovara (“Srbine seli se”, “We hate Serbs”, “Ubi Srbina 1950”), Karlovca (“Kolji Srbe”) do Varaždina, Vinkovaca, Splita, Dubrovnika i Zadra, gde su na javnim površinama vidljivi nacistički, fašistički i ustaški simboli. Najveća koncentracija uvredljivih grafita zabeležena je na ulicama Zagreba (“Za dom i poglavnika”, “Hrvatska do Zemuna”, “Srbe na vrbe”, “Stop ćirilici u Vukovaru”, “Mamiću Srbine, čakija ti ne gine”, “Mamiću Srbine, kćeri su ti Ciganke”).