SVI VOLIMO MIRIS PLAŽE I MORA: Iza ovoga krije se smrdljiva istina
Iako miris plaže i mora kod većine potiče poetske osećaje, nema ničeg poetičnog u njihovom poreklu. Naime on dolazi iz spoja sumpora nazvanog dimetil sulfid (tj. DMS), koji je ključni 'igrač' u ekosistemu okeana i meteorološkim obrascima.
Naučnici s Vejzman naučnog instituta iz Izraela otkrili su da je posebna vrsta algi iz okeana - onih koje se skupljaju u osunčanom gornjem delu mora, odgovorna za proizvodnju aromatične hemikalije.
Iako nauka odavno zna da ta vrsta algi - jednostanični fitoplanktoni nazvani Emiliania huxleyi, proizvode 'mirisni' spoj, nije bilo poznato kako to čine. Ali u najnovijem radu objavljenom prošle nedelje u časopisu 'Nauka' piše da su naučnici identifikovali enzim - Almal, kog alge koriste kako bi stvorile navedenu hemikaliju, kao i gene koji ga kodiraju.
Uz to, otkrili su slične gene u drugim okeanskim organizmima, što znači da još mnogi organizmi (u svakom slučaju, više njih nego što se pretpostavljalo) proizvode ovaj sumporni spoj.
Grupa naučnika potvrdila je identifikaciju stavljajući gen proteina u ešerihiju koli, koja sama prirodno ne kreira aromatični sumporni spoj. Tu su dobili očekivanu potvrdu nakon što je i ešerihija stvorila smrdljivi DMS.
Almal enzin, uz to što gradi molekule koje plažama daju onaj poseban miris, ključne su i za okeanovo zdravlje.
Naime, globalni ekosistem oslanja se na delikatnu ravnotežu sumporno sadržavajućih hemijskih reakcija, koje pretvaraju jedan spoj u drugi, što je proces poznat kao sumporni ciklus.
Kao i ugljenikov ciklus, u kom biljke procesuiraju ugljen dioksid kog proizvode životinje, različiti organizmi konzumiraju i proizvode sumporne spojeve koji omogućavaju život, na zemlji ali i u moru.
Aromatični DMS nastaje i od još jedne hemikalije koju alge koriste kao zaštitu od slanoće svog okeanskog doma. Bez te hemikalije, voda bi nasukala jadne fitoplanktone, pa bi oni umrli od preslane smrti.
Ovako pak alge pretvore nešto od ovih zaštitnih hemikalija u smrdljivu stvar koja dopire do naših noseva, pa je otpuštaju u morskoj vodi pre nego umru.
(Wired.com)