PROCURELI DOKUMENTI: Britanci 20 godina prisluškivali poznatu nobelovku

Obaveštajne agencije prikupile su pozamašan dosije o spisateljici Doris Lesing i njenim posetama Istočnoj Nemačkoj i Moskvi tokom Hladnog rata

Britanska obaveštajna služba MI5 je čak 18 godina pratila dobitnicu Nobelove nagrade za književnost Doris Lesing zbog sumnje da je bila "špijun komunističkih sila". Ova informacija obelodanjena je danas nakon otkrivanja arhive o aktivnostima britanskih tajnih službi. U objavljenoj arhivi stoji da su Britanci tokom 1950-ih godina strahovali da se Dorisine simpatije prema komunistima graniče sa fanatizmom.

Obaveštajne agencije prikupile su pozamašan dosije o autorki, njenim posetama Istočnoj Nemačkoj i Moskvi tokom Hladnog rata na poziv Udruženja sovjetskih pisaca. Lesingova je bila član Komunističke partije u britanskoj koloniji Rodeziji - današnjem Zimbabveu - gde je odrasla u engleskoj porodici.

Bezbednosne službe nisu pronašle dokaz da se pridružila britanskom krilu partije po preseljenju u London 1949. iako je ona bila član partije od 1951. do 1956. godine.
U belešci MI5 iz 1952. spisateljica je opisana kao "prokomunistički orijentisana iako se ne može sa sigurnošću reći da li je član partije".

BIOGRAFIJA

Doris Lesing rođena je u Iranu 1919. godine, kao ćerka britanskog vojnika i medicinske sestre. Nedugo nakon rođenja, njeni roditelji su se preselili u Južnu Rodeziju, gde je Doris odrasla i zaljubila se u levičarsku ideologiju. Bila je zagriženi borac za jednakost između crnaca i belaca.


"Njene komunističke simpatije naduvane su gotovo do tačke fanatizma zbog odrastanja u Rodeziji. Kolonijalna eksploatacija je njena omiljena tema... Ona tvrdi da je sve crno divno dok su belci i sve bele stvari zli", navodi se u belešci, gde takođe stoji da ju je "impresionirala Staljinova Rusija".

Lesingova je preminula 2013. i poznata je po feminističkim i antikomunističkim delima. Njen roman "Zlatna beležnica" smatra se ključnom feminističkom knjigom. Nobelovu nagradu za književnost dobila je 2007. uoči 88. rođendana i najstarija je dobitnica ovog prestižnog priznanja. Napisala je više od 50 dela od političke kritike do naučne fantastike, a na mnoga je uticalo upravo njeno odrastanje u Africi i radikalna, levičarska politika.

Pošto je pobegla od drugog muža i preselila se u Britaniju 1949. postala je član britanske Komunističke partije ali je iz iste izašla 1956. u vreme pobune u Mađarskoj koju su ugušili sovjetski tenkovi. Informacije koje su kolonijalne obaveštajne službe prikupile navode da je govorila o "superiornim životnim uslovima i obrazovanju u Sovjetskom savezu u poređenju sa onim u Evropi i Africi".