PRIŠTINA - Zvanična Priština ostaje dosledna stavu da problem energetike mora biti rešen tako što bi Srbija prihvatila princip teritorijalne celovitosti Kosova, odnosno da preda elektroenergetski sistem jezera Gazivode Kosovu, javlja dopisnik Srne.
"Park mira", koji po tumačenju Prištine, ograničava slobodu kretanja između južnog dela Kosovske Mitrovice, nastanjenog većinskim albanskim stanovništvom i severnog nastanjenog većinskim srpskim stanovništvom, mora se ukloniti jer je sloboda kretanja ustanovljena ranije potpisanim memorandumom o slobodi kretanja.
Najsporniji, u svakom slučaju i najteži deo pregovora, ako se tako mogu nazvati sastanci delegacija Beograda i Prištine pod pokroviteljstvom visokog predstavnika EU za spoljnu politiku i bezbjednost Federike Mogerini, je dokument koji se odnosi na zajednicu /udruženje/ opština sa većinskim srpskim stanovništvom.
U Kancelariji EU u Prištini rečeno je Srni da je dokument spreman i da njegovu suštinu i srž predstavljaju odredbe utvrđene planom specijalnog izaslanika UN Martija Ahtisarija o decentralizaciji.
"Opštine imaju pravo da se horizontalno i vertikalno uvezuju", napisano je u Ahtisarijevom "dokumentu".
Te odredbe predstavljaju srž budućeg akta o zajednici opština sa većinskim srpskim stanovništvom, tvrde u Kancelariji EU, a, prema njihovom tumačenju, nadležnosti te organizacije nisu sporne, sporan je sam naziv.
Priština citirajući Ahtisarijeve fusnote zadržava tumačenje da se u nazivu mora upotrebiti odrednica "udruženje", a ni u kom slučaju "zajednica".
Uz to, Priština nastoji da u nazivu stoji "udruženje opština sa većinskim srpskim stanovništvom" i da se to udruženje, kako je Ahtisari precizirao, formira u skladu sa kosovskim zakonima i ustavom, dok Beograd zagovara ideju o zajednici srpskih opština za čije bi formiranje bilo potrebno izmeniti i srpski i kosovski ustav kao i prateće zakone kojima bi se toj i takvoj organizaciji, prema beogradskom tumačenju - instituciji, dala izvršna ovlaštenja.
Pozivajući se na nacrt dokumenta, u Kancelariji EU tvrde da će na stolu biti dokument u kome stoji "udruženje opština sa većinskim srpskim stanovništvom" i da Mogerinijeva neće podržati beogradsku ideju o zajednici srpskih opština.
"Srpske opštine na Kosovu ne postoje. Postoji 36 opština od kojih je deset sa većinskim srpskim stanovništvom, među kojima su Parteš i Klokot, dve `patuljaste` opštine sa po 1.500 do 2.000 stanovnika, uključujući i Albance i ostale građane", navode iz Kancelarije.
Organizacija u kojoj će se obavljati konsultacije oko prioritetnih projekata iz oblasti uređenja životne sredine, razvoja komunalnih i infrastrukturnih objekata, vodovodne i kanalizacione mreže, te ekonomskog razvoja, biće konsultativno telo koje će imati status koji ima bilo koja druga nevladina organizacija, tvrde u Kancelariji.
Ambasadori zapadnih zemalja su upozorili Beograd da je neprihvatljiv zahtjev da se formira zajednica "nepostojećih" srpskih opština, jer bi to po automatizmu izazvalo destabilizaciju ustavnog i društvenog poretka Kosova.
"Beograd se mora saglasiti i prihvatiti realnost da je Kosovo nezavisna država, te da se pregovori u Briselu vode isključivo zarad postizanja sporazuma o međusobnom priznavanju tritorijalnog integriteta i suvereniteta", tvrde u Kancelariji EU, navodeći da je izvesno da će Beograd na Kosovu zadržati delimično nadležnosti u oblasti prosvjete, dok će se oblast zdravstva morati da utopi u postojeći sistem na Kosovu uz mogućnost da država Srbija nastavi da finansira privatne "ambulante i bolnice" predhodno registrovane u skladu sa kosovskim zakonima.
Izvesno je, tvrde u Kancelariji, da u Briselu neće biti potpisan dokument koji bi asocijaciji opština sa većinskim srpskim stanovništvom dao izvršna ovlaštenja ili ustanovio treći nivo vlasti koji bi se u djelovanju oslanjao na posebne zakone.