VELIKI GUBITAK ZA SRPSKI NAROD: Umro čuveni istoričar i akademik Milorad Ekmečić
BEOGRAD - Akademik i čuveni istoričar Milorad Ekmečić preminuo je posle kraće bolesti u Kliničkom centru Srbije u Beogradu.
Ekmečić je preminuo u subotu uveče u 88. godini.
Ekmečić je rođen je u Prebilovcima, kod Čapljine, 4. oktobra 1928. godine. Osnovnu školu (četiri razreda) završio je u Čapljini, a gimnaziju u Mostaru 1947, uz oslobađanje od mature. Rat je proveo do 1943. u Čapljini, a nakon gubitka i drugog roditelja — u Prebilovcima na slobodnoj teritoriji.
Od oktobra 1944. do jula 1945. bio je u NOV.
Upisao opštu istoriju na Sveučilištu u Zagrebu, gde diplomira 1952. godine. Iste je godine izabran za asistenta na novootvorenom Filozofskom fakultetu u Sarajevu, ali je zbog bolesti na dužnost stupio nekoliko meseci kasnije. Proveo godinu dana na istraživačkom radu u arhivima u Zagrebu, Beogradu, Zadru, kao i nekoliko meseci u Beču.
Doktorsku disertaciju „Ustanak u Bosni 1875—1878.“ odbranio je na Sveučilištu u Zagrebu 1958. i ona je do sada doživela tri izdanja i nepotpun prevod na nemački jezik (u izdanju Instituta za istoriju jugoistočne Evrope u Gracu).
Nakon specijalizacije u Prinstonu (SAD) od godinu dana, nastavio sa radom na Filozofskom fakultetu u Sarajevu sve do izbijanja građanskog rata 1992. godine.
U maju 1992. uhapšen je od strane muslimanskih „Zelenih beretki“ zajedno sa porodicom, pušten u kućni pritvor (iz osnovne škole Vratnik), uspeo da tajno prebegne na teritoriju Republike Srpske. Nakon toga je od septembra 1992. do penzionisanja 1. oktobra 1994. bio redovni profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Za dopisnog člana Akademije nauka i umjetnosti BiH izabran 1973, a za redovnog 1981. godine. Član Srpske akademije nauka i umetnosti van radog sastava postao 16. novembra 1978; u radni sastav preveden 1. jula 1992. godine. Dopisni član je i Crnogorske akademije nauka i umjetnosti od 1993, kao i član van radnog sastava Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske od 1996. godine.
Milorad Ekmečić je član Senata Republike Srpske u drugom sazivu od 2009. godine. Predsednik Republike Srpske Rajko Kuzmanović 2010. godine odlikovao ga je Ordenom časti sa zlatnim zracima.
Dela koja su proslavila akademika Ekmečića
Istorijske i strateške osnove Republike Srpske, naučni skup: Republika Srpska - 15 godina opstanka i razvoja, Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske, Banjaluka (26. i 27. juni 2007)
Srbija između Srednje Evrope i Evrope. - Beograd : Politika : BMG, 1992. - 129 str. ; 21cm. - (Biblioteka Srpsko pitanje)
Ratni ciljevi Srbije : 1914-1918. - Beograd : Politika : BMG, 1992. - 229str. ; 21cm. - (Biblioteka Srpsko pitanje)Živa reč Milorada Ekmečića / Milorad Ekmečić ; (razgovore vodio) Miloš Jevtić. - Gornji Milanovac : Dečje novine, 1990. - 139 str. : ilustr. ; 20 cm. - (Odgovori / Miloš Jevtić ; 11) (Biblioteka Razgovori)
Stvaranje Jugoslavije: 1790-1918. - Beograd : Prosveta, 1989. - 2 knj. (662 ; 842 str.) ; 24 cmRatni ciljevi Srbije 1914., Beograd 1973. (2. izd. - Beograd: Prosveta, 1990. - 550str. ; 25cm. Biblioteka Istorijsko-memoarska dela )Istorija Jugoslavije sa Vladimirom Dedijerom, Ivanom Božićem i Simom Ćirkovićem, " Prosveta ", Beograd, 1972. (prevod: History of Yugoslavia, Njujork 1974;
Ustanak u Bosni: 1875-1878, Sarajevo 1960 (II izd. 1973, III. izmenjeno izd. - Beograd : Službeni list SRJ : Balkanološki institut SANU, 1996. - 428str.; 25 cm.);
Osnove građanske diktature u Evropi između dva rata, Sarajevo 1965;Zbirke studija:Ogledi iz istorije, " Službeni list ", Beograd, 1999, str.498Radovi iz istorije Bosne i Hercegovine XIX veka, BIGZ, Beograd, 1997. str. 483.