Svi sveti Srbi (4)
SIMON MONAH: Kralja zamonašili tek posle smrti
Prema žitijima, Stefan Prvovenčani umro je u Rasu, ali ga je brat Sava oživeo i zamonašio, pa je izdahnuo pod monaškim imenom Simon
Stefan Nemanjić, nazvan Prvovenčani, bio je srednjovekovni srpski vladar koji je Rašku podigao na status kraljevine, a bio je i značajan pisac. Njegovo delo „Žitije Svetog Simeona“ postalo je uzor potonjim piscima biografija u našoj književnosti.
Građanski rat
Bio je sin Stefana Nemanje, imao je starijeg brata Vukana, vladara Zete, i mlađeg Rastka, potonjeg Svetog Savu, osnivača autonomne srpske arhiepiskopije. Na Državnom saboru kod Petrove crkve u Rasu 1196. godine Stefan Nemanja odrekao se prestola, ostavljajući ga srednjem sinu Stefanu, a sam se zamonašio. Ovo nasleđivanje krune preko reda izazvalo je desetogodišnji građanski rat. Sukob je okončan 1205. godine uz posredovanje mlađeg brata Save, kad su Stefan i Vukan potpisali sporazum po kojem Stefan postaje veliki župan, a Vukan udeoni knez „jugozapadne Srbije“.
Stefan Prvovenčani bio je u braku s Evdokijom, sinovicom vizantijskog cara Isaka II Anđela, a drugi put oženio se Anom Dandolo, unukom mletačkog dužda Enrika Dandola.
Imao je četiri sina, među njima buduće kraljeve Radoslava, Vladislava i Uroša I, zatim Predislava, budućeg srpskog arhiepiskopa Savu II, i kćerku Komninu, dok pojedini izvori navode da je imao još jednu ćerku po imenu Renijera.
Godine 1217, uz saglasnost pape, Stefan Nemanjić se kruniše za kralja Srbije i dobija titulu Prvovenčani. Papska kruna je predstavljala međunarodno pravno priznanje Srbije kao nezavisne države. Dve godine kasnije, 1219. godine, Sava Nemanjić uspeo je da od patrijarha u Nikeji izdejstvuje autokefalnost Srpske pravoslavne crkve.
Pošto je sredio prilike u zemlji, a već star, kralj Stefan je, uz saglasnost arhiepiskopa Save, još za života odredio sebi za naslednika najstarijeg Radoslava. U istorijskim izvorima datum smrti kralja Stefana Prvovenčanog je različit - navodi se 24. septembar 1223, zatim isti datum 1224. i 1228.
Selidbe kivota
U žitiju svetitelja Save piše da je Stefan Prvovenčani, kad se teško razboleo, poručio svom bratu Savi da mu dođe. „Na šutu od manastira Žiče prema Rasu, Savi je javljeno da mu je brat umro. Sava ga oživi i zamonaši, i ovaj izdahne pod monaškim imenom Simon.“ Telo mu je sahranjeno u Studenici, preko puta grobnice svetog Simeona, njegovog oca. Odatle su mu mošti prenete u Sopoćane, gde su se pokazale kao čudotvorne. Posle Kosovske bitke sopoćanski monasi su kivot s moštima Svetog Simona zakopali u zemlju, gde su ostale do 1629. godine, kad su preseljene u Crnu reku, a odatle u Studenicu... Mošti Svetog Simona često su seljene, čak 15 puta, da bi se smirile u Studenici.
Kult Svetog Simona rano je ušao u život kod Srba, a posebno je bio raširen u vreme Obrenovića i Karađorđevića. Freske s njegovim likom nalaze se u Studenici, Žiči, Arilju, Sopoćanima. Peći, Mileševi, Gradcu...
Crkva ga proslavlja 7. oktobra.
Građanski rat
Bio je sin Stefana Nemanje, imao je starijeg brata Vukana, vladara Zete, i mlađeg Rastka, potonjeg Svetog Savu, osnivača autonomne srpske arhiepiskopije. Na Državnom saboru kod Petrove crkve u Rasu 1196. godine Stefan Nemanja odrekao se prestola, ostavljajući ga srednjem sinu Stefanu, a sam se zamonašio. Ovo nasleđivanje krune preko reda izazvalo je desetogodišnji građanski rat. Sukob je okončan 1205. godine uz posredovanje mlađeg brata Save, kad su Stefan i Vukan potpisali sporazum po kojem Stefan postaje veliki župan, a Vukan udeoni knez „jugozapadne Srbije“.
Stefan Prvovenčani bio je u braku s Evdokijom, sinovicom vizantijskog cara Isaka II Anđela, a drugi put oženio se Anom Dandolo, unukom mletačkog dužda Enrika Dandola.
Imao je četiri sina, među njima buduće kraljeve Radoslava, Vladislava i Uroša I, zatim Predislava, budućeg srpskog arhiepiskopa Savu II, i kćerku Komninu, dok pojedini izvori navode da je imao još jednu ćerku po imenu Renijera.
Godine 1217, uz saglasnost pape, Stefan Nemanjić se kruniše za kralja Srbije i dobija titulu Prvovenčani. Papska kruna je predstavljala međunarodno pravno priznanje Srbije kao nezavisne države. Dve godine kasnije, 1219. godine, Sava Nemanjić uspeo je da od patrijarha u Nikeji izdejstvuje autokefalnost Srpske pravoslavne crkve.
Pošto je sredio prilike u zemlji, a već star, kralj Stefan je, uz saglasnost arhiepiskopa Save, još za života odredio sebi za naslednika najstarijeg Radoslava. U istorijskim izvorima datum smrti kralja Stefana Prvovenčanog je različit - navodi se 24. septembar 1223, zatim isti datum 1224. i 1228.
Selidbe kivota
U žitiju svetitelja Save piše da je Stefan Prvovenčani, kad se teško razboleo, poručio svom bratu Savi da mu dođe. „Na šutu od manastira Žiče prema Rasu, Savi je javljeno da mu je brat umro. Sava ga oživi i zamonaši, i ovaj izdahne pod monaškim imenom Simon.“ Telo mu je sahranjeno u Studenici, preko puta grobnice svetog Simeona, njegovog oca. Odatle su mu mošti prenete u Sopoćane, gde su se pokazale kao čudotvorne. Posle Kosovske bitke sopoćanski monasi su kivot s moštima Svetog Simona zakopali u zemlju, gde su ostale do 1629. godine, kad su preseljene u Crnu reku, a odatle u Studenicu... Mošti Svetog Simona često su seljene, čak 15 puta, da bi se smirile u Studenici.
Kult Svetog Simona rano je ušao u život kod Srba, a posebno je bio raširen u vreme Obrenovića i Karađorđevića. Freske s njegovim likom nalaze se u Studenici, Žiči, Arilju, Sopoćanima. Peći, Mileševi, Gradcu...
Crkva ga proslavlja 7. oktobra.
U ZAKLONU SVECA
Na Karađorđevoj zastavi iz 1804. godine nalazio se lik s natpisom „Sveti Stefan Prvovenčani, kralj srpski“... Posle sloma Prvog srpskog ustanka, vožd je od Turaka pobegao preko Save i utočište našao u manastiru Feneku. Predanje kaže da je tu vodio tajne pregovore s austrijskim carem. Pošto se veliki broj ljudi zbog Karađorđa okupljao u manastiru, da Turci ne bi nešto posumnjali, vožd je naložio da se iz Studenice prenesu mošti Stefana Prvovenčanog kako bi izgledalo da narod zbog njih dolazi i da njegova misija ostane tajna.
