ARHIEPISKOP SAVA II: Mošti Nemanjinog unuka i danas mirišu i isceljuju!
Dok su prva tri sina Stefana Prvovenčanog Radoslav, Vladislav i Uroš jedan za drugim kao kraljevi vladali Srbijom, četvrti Predislav „od mladosti ne prionu ni za jednu zemaljsku slavu“, što znači da od mladosti nije pokazivao interesovanje za ovozemaljske počasti. Umesto toga, zaputio se stopama svog strica, prvog srpskog arhiepiskopa svetitelja Save, čije je ime uzeo i zamonašio se u Hilandaru.
Čudesa nad grobom
Kao hilandarski monah izabran je za episkopa humskog. Sedište episkopije preselio je iz Stona u Crkvu Svetog Petra na Limu.
Za arhiepiskopa srpskog Sava II izabran je 1264. godine i na čelu Srpske crkve ostao je narednih sedam godina, sve do smrti u Peći 1271.
Za njegove mošti životopisci kažu da „leže u grobnici u Pećkoj patrijaršiji, da isceljuju, da iz njih izlazi miris koji osvećuje vazduh i da se nad njima događaju mnoga čudesa“. Lik ovog svetitelja sačuvan je na freskama u Studenici, Arilju, Sopoćanima i Oraovici. U Pećkoj patrijaršiji iznad njegove grobnice nalazi se predstava njegovog uspenja. Srpska crkva proslavlja ga 21. februara.
Ne zna se odakle je rodom, kao ni gde se zamonašio srpski arhiepiskop Jakov, koji je za kormilo Srpske crkve stao 1286. godine, i na tom položaju ostao do smrti šest godina kasnije.
Ostalo je, međutim, dovoljno podataka o njegovom radu na podizanju i obnovi crkava, a naročitu brigu pokazivao je za Studenicu.
Arhiepiskop Jakov je oko 1290. godine premestio sedište Srpske crkve iz Žiče u Peć. Oreol svetiteljstva zaslužio je čistotom svoje vere i hrišćanske ljubavi, a njegovi životopisci beleže da su ga krasili „krotkost, smirenost i dobročinstvo“.
Njegov lik nalazi se na fresci u manastiru Orahovica kod Podravske Slatine, u Hrvatskoj.
Crkva ga proslavlja 16. februara.
Jevstatije II
Arhiepiskopa Jakova nasledio je početkom 1292. godine na tronu Srpske pravoslavne crkve arhiepiskop Jevstatije II. Za vreme njegovog upravljanja ustanovljene su nove episkopije - zvečanska, lipljanska, limska i skopska. Veoma je značajna uloga ovog arhiepiskopa u izmirenju kralja Milutina s Vizantijom. A kad se Milutin sukobio s Dubrovnikom, Jevstatije je putovao u Primorje i tražio od Dubrovčana da pošalju izaslanstvo radi pregovora. Na čelu Srpske crkve proveo je 17 godina, i za to vreme posebno se starao o crkvama i manastirima, a obnovio je Žiču. Umro je 1309. godine i vrlo brzo su počeli da ga slave kao sveca. Srpska pravoslavna crkva proslavlja ga 29. avgusta.
VUKANOV SIN NA HRISTOVOM GROBU
Malo podataka ima o najmlađem sinu Vukanovom, unuku Stefana Nemanje. Imao je titulu srpskog župana, a zamonašio se pod imenom David. Zna se da je posetio Hristov grob u Jerusalimu i da je iz Dubrovnika 1281. godine u Polimlje doveo graditelje Desinu de Risa i njegovog sina Vlaha. Oni su mu sazidali Davidovicu, koja se svojim izgledom znatno razlikuje ostalih crkava u Raškoj. Ne zna se gde je i kad monah David preminuo, a Srpska pravoslavna crkva slavi ga 7. oktobra.