Pahomije i Filaret idu u penziju?!
BEOGRAD - Godinu dana od poslednjeg zasedanja, najviše crkveno telo Sveti arhijerejski Sabor Srpske pravoslavne crkve, započeće sutra redovnu sednicu.
Neke teme već se nezvanično pominju u javnosti iako Sabor usvaja dnevni red na početku zasedanja: imenovanje novih arhijereja, podela eparhija, penzionisanje pojedinih vladika. SPC bi, prema tim navodima, na majskoj sednici mogla imenovati dvojicu vladika za novoosnovane eparhije kojima trenutno upravljaju administratori.
Na prošlom zasedanju osnovane su eparhija buenosajreska, kojom privremeno upravlja mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije i austrijsko-švajcarska sa sedištem u Beču: do izbora episkopa, Sabor je za administratora postavio vladiku bačkog Irineja. Administratori novih eparhija trebalo bi da predlože arhijereje koji će upravljati njima, a za eparhiju koja obuhvata crkvene opštine i misionarske parohije na teritoriji Južne i Srednje Amerike, već su rukopoloženi sveštenici, piše beogradska Politika.
Mogućnost da pojedine eparhije budu podeljene pominje se u srpskoj Crkvi već duže vreme. Sabor je doneo načelnu odluku da Arhiepiskopija beogradsko-karlovačka bude podeljena, ali odluku o tome treba da donese patrijarh srpski Irinej, koji njome i upravlja. Kako je objašnjeno na prethodnom zasedanju najvišeg crkvenog tela, tada se od arondacije odustalo, jer nije bilo kadrovskih mogućnosti da se to reši. Takođe, bilo je gotovo izvesno da će Eparhija raško-prizrenska biti podeljena i da će iz nje biti izdvojena Raška eparhija, ali je i ta odluka na prošlom zasedanju ostavljena „za neka bolja vremena”. Najavljeno je i da će se voditi razgovori o tome treba li podeliti Mitropoliju australijsko-novozelandsku.
Prema nekim nezvaničnim najavama, najviše crkveno telo razmatraće na predstojećoj sednici, navodi Politika, mogućnost da neki arhijereji budu penzionisani, a u javnosti su objavljena i imena nekih od njih, vladike mileševskog Filareta, episkopa vranjskog Pahomija, vladike banatskog Nikanora i episkopa srednjoevropskog Konstantina.
Portparol Sabora vladika bački Irinej ranije je izjavio je da se ne razmišlja o tome da Sabor penzioniše pojedine arhijereje i da najavljivanje predstojećeg penzionisanja „ovog ili onog arhijereja nema nikakvog uporišta u stvarnosti”.
Sabor redovno razmatra i eparhijske izveštaje koje arhijereji izlažu obično na početku zasedanja. Veća pažnja verovatno će biti posvećena stanju SPC u Crnoj Gori, kao i u Eparhiji raško-prizrenskoj, u kojoj je početkom aprila bilo nekoliko incidenata i skrnavljena pravoslavnih svetinja, o čemu je iguman manastira Visoki Dečani Sava, po blagoslovu episkopa raško-prizrenskog Teodosija, obavestio i međunarodne predstavnike u EU i SAD.
Situacija u Crnoj Gori, koja je prema saopštenjima Mitropolije crnogorsko-primorske veoma ozbiljna budući da se osporava status SPC u ovoj državi, a sveštenicima i monasima koji nemaju crnogorsko državljanstvo odbija se izdavanje boravišne dozvole i traži se od njih da napuste Crnu Goru, takođe će zahtevati posebnu pažnju najvišeg crkvenog tela.
Prethodnih nekoliko zasedanja, razmatrajući odnose sa drugim pravoslavnim pomesnim crkvama, najviše telo SPC akcenat je stavljalo na odnose sa Rumunskom pravoslavnom crkvom, upozoravajući na njeno nekanonsko delovanje na teritoriji istočne Srbije, što ni danas nije rešeno.
Nedavna izjava mitropolita volokolamskog Ilariona (Alfejeva), šefa Odeljenja spoljnih crkvenih veza Moskovske patrijaršije, da je Ruska pravoslavna crkva spremna da posreduje u razgovorima SPC i kanonski nepriznate Makedonske pravoslavne crkve (MPC), podstakla je pretpostavke da bi među temama saborskog zasedanja mogao biti i odnos sa nepriznatom MPC u svetlu ovakvog stava Ruske crkve čiji je visoki predstavnik izjavio da je najvažnije da se MPC vrati u kanonski poredak.
Međutim, posle presude arhiepiskopu ohridskom i mitropolitu skopskom Jovanu (Vraniškovskom) čule su se najave iz SPC da će to znatno onemogućiti dijalog, a i iz MPC je saopšteno da srpska crkva nije zainteresovana za razgovore jer „smatra da je njihov pulen obespravljen, osuđivan i zatvaran”. Najviše crkveno telo na dnevnom redu uvek ima i pitanja vezana za unapređivanje crkvene misije, crkveno školstvo, izveštaj o radovima na Hramu Svetog Save, dobrotvornim delatnostima.