Stav penzionisanog generala i nekadašnjeg načelnika ratnog štaba Armije BiH Sefera Halilovića o nestanku Republike Srpske ako referendum u RS bude sproveden nije novijeg datuma i po javnosti provlači se još od 1996. godine sa izvesnim modifikacijama.
Ratni planovi, neformalni obično svake godine oko bitnih godišnjica vezanih za početak ili kraj građanskog rata u BiH osvanu prvo na društvenim mrežama, a zatim i u pojednim medijima gde aktuelno bošnjačko rukovodstvo posebno radikalnijeg stava sa velikim žarom komentariše kako RS treba ukinuti i stvoriti unitarnu BiH.
Takve planove obično prate i politički stavovi o nužnom redefinisanju Dejtonskog mirovnog sporazuma.
Za sada u opticaju postoje dva plana jedan koji je figurirao u javnosti pre jedno 8 godina koji je neformalna sarajevska elita zdušno podržavala, ali je uvek nad ovim planom lebdelo pitanje koja vrsta borbe će biti nužna i ko će biti učesnici. U leto 1996. godine varnice za obnovu većih borbi širom BiH definisane su u tri tačke:
- islamizacija nekadašnjih srpskih predgrađa Sarajeva;
- Mostar kao katalizator za novi hrvatsko-muslimanski rat i
- Koridor i Brčko kao varnica za započinjanje novog rata portiv Republike Srpske pri čemu bi ona bila podeljena na dva dela i uništena a plan je predviđao i uključivanje tadašnjih jednica IFOR u borbene operacije.
Plan za Sarajevo je veoma evidentan i veoma vidljiv jer broj Srba koji su živeli pre rata u ovom gradu , a posebno tokom rata i posle potpisivanja Dejtona se smanjivao i svodio učešće Srba na jednocifreni nivo. Poslednje dve godine evidentan je porast Arapskog stanovništva u najvećem gradu Federacije a posebno naseljavanje onih naselja gde su Srbi bili nekada većina.
Mostar - je uprkos stavu da grad treba postati simbol održivosti federacije je i dalje duboko podeljeni grad. Međunarodna zajednica uz silne napore nije uspela da ovaj grad pretvori u jedinstvenu celinu i trend bošnjačko-hrvatskog pomirenja i koegzistenicije. Sarajevo je i dan danas rešeno da demonstrira nepornu kontrolu nad čitavom BiH, dok Hrvati iz područja Hercegovine ne žele ništa od toga, a rat bi mogao da izbije verovatno zbog nespremnosti Sarajeva da se suoči sa stvarnošću.
Koridor i Brčko još od građanskog sukoba, a posebno od Dejtonskih pregovora je trn u oku Sarajeva. Posebno Brčko jer kompromisni dogovor oko njega Sarajevo je sa velikom zadržanošću prihvatilo i teško se pomirio sa njegovim posebnim statusom, a još više što je Republika Srpska zadržala koridor.
Blic krig zauzimanja Republike Srpske
Drugi mnogo radikalniji i konkretniji ratni plan u stilu blic-kriga, zauzimanja Republike Srpske u slučaju izvođenja referenduma pojavio se prošle godine.
Zamšiljeni plan osvanuo je na jednoj Fejsbuk stranici a sadržao je sledeće:
Ukoliko bi Dodik pokušao sa referendumom nasilno da otcepi Republiku Srpsku od drugog BH entiteta predviđa se upotreba vojnih snaga koje bi izvele operaciju i za sva vremena ugasile Srpsku.
Operacija bi prema tom planu počela upotrebom diverzantsko-terorističkih grupa koje bi imale zadatak da se upute prema Drini kako bi izvršili miniranje i zarušavanje svih mostova prema Srbiji kako bi se sprečila upotreba Vojske Srbije u slučaju početka vojne operacije slamanja Republike Srpske.
Jedna od bitnijih stavki je presecanje Srpske na dva dela zauzimanje koridora i odvajanje Brčkog. Prema tom planu vojno angažovane snage verovatno bi uz pomoć tehnike posle presecanja trebale sačuvati osvojeni prostor.
Treći pravac i bitan smer nastupanja predviđa se iz pravca Goražda ka tromeđi BiH, Srbije i Crne Gore i odvojiti Istočnu Hercegovinu od Istočne Bosne sa glavnim ciljem zauzimanja Trebinja.
Četvrti pravac nastupanja predviđen je za prostor bosanske krajine i smer ka Mrkonjić Gradu i dalje prema Banja Luci. Pomenute koridore trebalo bi vojne snage Federacije da drže dok zvanična Banjaluka ne pristane posle paralizacije na sve zahteve Sarajeva.
Vojne snage koje bi bile angažovane bile bi podeljene u četiri operativne grupe Sever, Jug, Istok i Zapad.
Evidento je da bi se u ovim zamišljenim operacijama korsitila taktika koju je primenjivala Armija BiH- mnoštvo ofanzivnih akcija manjih snaga i borbenih grupa. Te snage bi upadale u naseljena mesta, izvodile napade na civilne ciljeve u cilju zastrašivanja, kao i nanosile gubitke u živoj sili i borbenoj tehnici policisjkim snagama i srpskom elelmntu u strukturi armije BiH., uz upotrebu diverzantsko-terorističkih grupa. Evidentno je da bi ovakav plan išao uporedo sa angažovanjem psihološko-propagandnih operacija.
Za izvođenje ovog plana korištene bi verovatno snage armije sastavljene od osoba bošnjačke nacionalnosti, rezervista, i vojnih veterana uz upotrebu tenkovskih četa, artiljerije, protivoklopnih raketa i minobacača.
Interesantno je da se neki uskladišteni tenkovi T 55, M 60 i AMX-30 dobijeni kroz program “ Operemi i obuči” i dalje redovono servisiraju i po potrebi pale. Zanimljivo je da upravo na "južnom operativnom pravcu" koji bi bio angažovan prema Banjaluci postoji veliko skladište municije Grabež kod Bihaća koji obezbeđuju pripadnici 2. Pešadijskog bataljona sastavljenog od Bošnjaka koji je podređen 6. Pešadijskoj brigadi koja se nalazi u Banjaluci. U skladištu se nalazi municija kalibra: 5,56 mm za puške do 100 i 125 mm za tenkovske topove, od kalibra 105, 122 i 155 za artiljeriju do raketa od 107 mm za višecevne raketne bacače.
U kasarni „Adil Bešić” u Bihaću nalazi se i 10 tenkova koji formacijski nikome ne pripadaju već stoje, ali se redovno održavaju. Sa skladištem ubojnih sredstava i obučenim posadama među lokalcima iz ratnog i posleratnog perioda mogu predstavljati pretnju Banjaluci koja opet s druge strane u posedu ima tenkove M 84 koji su takođe operativni, ali ne baš u dobrom stanju s kojim bi se Banjaluka mogla odupreti u slučaju bilo kakve neposredne opasnosti.
Na tri lokacije u Srpskoj u Prijedoru, Bijeljini, Bileći i Banjaluci osim Hrvata i Bošnjaka se nalaze i Srbi u večini i koji bi mogli u slučaju bilo kakvih pretnji da spreče bilo kakvo neugodno iznenađenje.
Iako je sasvim jasno da akteri ovog rata bi međusobno ratovali sa oružjem koje je tehnički prevaziđeno i zastarelo ( tenkovi M 60, AMX 30, M 84, T 55, brobena vozila pešadije BVP M 80, Panhard, OT M 113, zarim PVO sistemi Kub strela 1, 10 2M i igla, BOV -3 ZSU- 57/2 kalibra 57 mm do Boforsa 40 mm, sukob bi veoma kratko trajao, jer se zna ko drži ključ Balkana a time i može pritisnuti dugme za promenu boje na semaforu za aktivaciju rata.
Mesta za potcenjivanja ratobornih izjava pojedinica ne bi trebalo da bude jer nadanja nekih vojnih i politilčkih krugova u Sarajevu su i dalje veoma aktuelna.
(EPK)