BEOGRAD - Sekretarijat za zaštitu životne sredine i ove godine nastavlja finansiranje programa upravljanja zaštićenim prirodnim dobrima i područjima grada.
Jedanaest programa podrazumeva upravljanje i brigu o zaštićenim prirodnim područjima, poput Velikog ratnog ostrva, Kosmaja, Avale, Akademskog i Pionirskog parka, Banjičke šume, ali i o spomenicima prirode, tačnije pojedinačnim stablima, među kojima su svakako najznačajniji hrastovi lužnjaci. Zaštićena prirodna dobra prostiru se trenutno na oko tri odsto teritorije Beograda, a nastojaće se da se do 2015. prošire na najmanje osam procenata, što su evropski standardi za urbane zone.
– Pre dve godine pod zaštitu su stavljeni i Arboretum Šumarskog fakulteta i Miljakovačka šuma. Arboretum Šumarskog fakulteta predstavlja jedinstvenu, botanički raznovrsnu zbirku na otvorenom prostoru, koja obuhvata 242 vrste sa 1.841 predstavnikom drveća i grmlja namenjenim naučno-istraživačkom radu i obrazovanju, te poseduje karakteristike i vrednosti prirodnog dobra. Miljakovačka, odnosno Manastirska šuma, jedno je od malobrojnih očuvanih područja na teritoriji Beograda. Deo je nekada prostranog područja u posedu Rakovičkog manastira, koji je krajem XVI veka premešten na sadašnje mesto, u uvalu između brda Straževica i Pruževica. Nakon Drugog svetskog rata širenje naselja dovelo je do smanjenja površine pod šumom. Današnje područje Miljakovačke šume, kao i područja Topčidera, Košutnjaka, Banjičke šume i drugih, predstavlja ostatak autohtonih ekosistema i predeonih celina, koji su u vidu poluprstena, od obale Save do obale Dunava, opkoljavale urbano jezgro starog Beograda. Uz ostala prirodna dobra, ovo su dragocene zelene oaze Beograda – kazala je Nataša Petrušić iz Sekretarijata za zaštitu životne sredine.
Arboretum Šumarskog fakulteta nalazi se na prostoru opštine Čukarica i predstavlja značajan deo srednje zone urbanog tkiva Beograda (jugozapadno od starog beogradskog jezgra). Po položaju zauzima blage severozapadne padine Košutnjaka i delom je oivičen naseljima i gradskom infrastrukturom. Šumarski fakultet zajedno sa arboretumom naslanja se na prostor označen kao Prostorno kulturno-istorijska celina Topčider. Arboretum ima izuzetan kulturološki značaj. Osnovan je 1957. godine, nakon preseljenja Šumarskog fakulteta na Banovo brdo.
Predstavlja stvorenu botaničku vrednost na nekadašnjem šumskom staništu, koje je prostorno i funkcionalno povezano u sistem gradskog zelenila sa specifičnim funkcijama. Prepoznatljiv je prvenstveno po obrazovnoj i naučnoj nameni, zatim bioekološkoj, sanitarno-higijenskoj, kulturnoj i estetskoj. Planskom sadnjom obrazovan je izuzetno vredan dendrološki materijal, sa zastupljenošću autohtonih, alohtonih i egzotnih primeraka koji u potpunosti ispunjavaju sve navedene funkcije.
Kao antropogena tvorevina čini jedinstvenu oazu svežine i ambijentalne lepote, stalno promenljivu i drugačiju usled različitih perioda cvetanja i listanja, a doprinosi regulisanju i poboljšanju mikroklimatskih uslova. Na prostoru Srbije postoji izuzetno mali broj arboretuma ili drugih uređenih površina, gde bi zainteresovani mogli da se upoznaju sa mnogobrojnim vrstama, koje je moguće uzgajati u našim klimatskim uslovima. Pored Botaničke bašte „Jevremovac”, Arboretum Šumarskog fakulteta je najznačajniji i najreprezentativniji objekat te namene.
Gradska šuma Miljakovca postala je „zeleno ostrvo”, fizički potpuno odvojeno od manjih šumskih celina na jugu i istoku, kao i od prostranih agrokompleksa u zaleđu. Raznolikost reljefa, specifične mikroklimatske odlike prelaznog područja i antropogeni uticaj uslovili su obrazovanje ovog specifičnog staništa. Kao gradska šuma okružena naseljem i saobraćajnicama doprinosi regulisanju i poboljšanju mikroklimatskih uslova, čime stvara povoljne uslove za odmor, boravak, rekreaciju i relaksaciju. Miljakovačka šuma predstavlja značajnu prostornu celinu između gradskog i vangradskog zelenila, u koridoru koji čine Banjička šuma i Topčider, to jest Košutnjak, Stepin Lug i Avala.
U svom današnjem obliku predstavlja fragmenat nekada široko rasprostranjenih hrastovih šuma. Blagotvoran uticaj na podzemne i površinske vode, kao i na bioklimatske karakteristike oseća se zahvaljujući šumskoj zajednici u kojoj dominiraju cer, kitnjak, jasen, brest, krupnolisna i sitnolisna lipa, žešlja, kalina, kurika, crveni i beli glog, drenjina, ruža i mnoge druge drvenaste i žbunaste vrste.
U Miljakovačkoj šumi svoje utočište su našle i brojne životinjske vrste, ukupno 284 evidentirane vrste. Takođe, Miljakovačka šuma predstavlja stanište za određeni broj vrsta koje se nalaze na evropskoj i svetskoj Crvenoj listi
Unije za zaštitu prirode i imaju status međunarodno značajnih vrsta. Istočni deo šume je uređen i prohodan, s brojnim pešačkim i trim-stazama, dok je zapadni deo slabo prohodan i neuređen.
Među novim prirodnim dobrima, koja su u planu da se stave pod zaštitu, su: stanište zvezdaste gljive i kolonije malog vranca na Adi Ciganliji, zatim šuma Košutnjak, Bojčinska šuma, Obrenovački zabran, forland leve obale Dunava, Lipovička šuma i stablo kestena na Dorćolu. Završava se i studija zaštite Zvezdarske šume, a u planu je i zaštita Ade Huje i Milićevog brda u podnožju Avale.