DAN KADA JE PROTERANO 15.000 SRBA: U Srpskoj pomen za žrtve Bljeska, Hrvati slave i dižu spomenik vojnicima
Zvaničnici Republike Srpske će danas u Gradiški, a državni vrh Hrvatske u Okučanima obeležiti godišnjicu, koja je za Srpsku podsećanje na još jednog egzodusa Srba iz Hrvatske, a za Hrvate dan kada su specijalne jedinice u akciji Bljesak "oslobodile to područje".
Zvaničnici Republike Srpske, predvođeni predsednikom Miloradom Dodikom, obeležiće dan kada je 1995. iz zapadne Slavonije proterano 15.000 Srba, a 283 njih je nestalo.
Predviđeno je održavanje pomena poginulima u crkvi Presvete Bogorodice, polaganjem venaca i spuštanjem venaca u reku Savu.
Hrvatska vojno-policijska akcija Bljesak je trajala dva dana.
Prema podacima Dokumentaciono informativno centra Veritas, protiv Srba u Zapadnoj Slavoniji krenulo je više od 16.000 pripadnika hrvatskih oružanih snaga.
"Snage UN, koje su na vreme bile upozorene od hrvatskih generala, tada su se povukle, prepuštajući narod na milost i nemilost agresoru", saopšteno je iz tog centra.
U akciji Bljesak, prema podacima Veritasa, poginule su i nestale 283 osobe. Među žrtvama je 56 žena, 11 osoba do 18 godina i 75 starijih od 60 godina, navodi se u saopštenju koje je potpisao predsednik Veritasa, Savo Štrbac.
Od ukupnog broja žrtava do sada je rasvetljena sudbina njih 150, od kojih 37 na području Republike Srpske.
Od 148 ekshumiranih, do sada su identifikovani posmrtni ostaci 107 žrtava, a kao nestale vode se još 133 osobe, uključujući 59 civila i 27 žena. Narod Zapadne Slavonije krenuo je u egzodus prema Republici Srpskoj, a na putu prema "mostu spasa" do reke Save sustizale su ih - avionske bombe, maljutke iz helikoptera, topovske granate i snajperski meci, podaci su tog centra.
Oko 1.450 pripadnika Srpske vojske Krajine je zarobljeno, većina na prevaru uz pomoć snaga UN, navodi se u saopštenju Veritasa. Hrvatski sudovi su osudili veliki broj zarobljenih Srba, a nekoliko desetina zarobljenika prošlo je višegodišnje torture u zloglasnoj "Lori" u Splitu.
"Civili koji nisu napustili svoja ognjišta smešteni su u logore, a za to vreme pravoslavni hramovi i srpska imanja su opljačkana i uništena. Hrvatski generali - Petar Stipetić, Luka Džanko, Marijan Mareković, Mladen Kruljac i brigadir Stjepan Gašljević, koji su izveli akciju Bljesak, još su na slobodi.
Pred nacionalnim pravosuđima Hrvatske, Srbije i BiH pokrenuto je nekoliko krivičnih postupaka za zločine nad Srbima, koji su završeni ili su još u pretkrivičnoj ili istražnoj fazi.
S druge strane, na zagrebačkom Županijskom sudu u toku je suđenje u odsustvu Milanu Martiću i Milanu Čeleketiću, tadašnjem predsedniku RSK i komandantu Srpske vojske Krajine zbog "osvetničkog raketiranja hrvatskih gradova" nakon akcije Bljesak, saopštio je Veritas.
U Okučanima, hrvatski državi vrh će "proslaviti" godišnjicu Bljeska. Svečanosti će, kako su najavili hrvatski mediji, prisustvovati predsednica Kolinda Grabar-Kitarović, predsednik Vlade Hrvatske Andrej Plenković i predsednik Hrvatskoga sabora Gordan Jandroković.
Centralni događaj biće, kako je najavljeno, svečano otkrivanje spomen obeležja "Kristalna kocka vedrine" u spomen poginulim hrvatskim braniteljima iz Domovinskog rata 1995".
Kitarović, Plenković i Jandroković položiće zajednički venac, a prisutni će biti I drugi hrvatski zvaničnici, ministri I poslanici.
U hrvatskoj istoriji ovaj datum je zabeležen kao dan kada je izvedena vojno policijska operacija Hrvatske vojske i specijalne policije Bljesak, koja je počela je 1. maja 1995. u ranim jutarnjim satima.
Događaj je opisan kao akcija u kojoj su za manje od 32 sata hrvatske snage, koje su brojale oko 7200 vojnika i policajaca, oslobodile 500 kadratnih kilometara dotad, kako kažu, okupirane zapadnoslavonske teritorije.
Kurir.rs/Tanjug
Foto: Nebojša Mandić