Kosovska skupština usvojila je zakone o Prištini kao glavnom gradu i Prizrenu kao istorijskoj prestonici Kosova. Ovom informacijom pohvalio se predsednik kosovske skupštine Kadri Veselji preko svoje Fejsbuk stranice. Među zaštićenim objektima u carskom gradu, kako ga Srbi nazivaju, nalaze se spomenici i crkve tri religije, zgrade, zanatske radionice i mesta koja čine njegovu bogatu viševekovnu istoriju.
Cilj je "zaštita, očuvanje i unapređenje kulturnog i verskog nasleđa Prizrena kao istorijskog centra i njegovog kontrolisanog razvoja, promovišući Prizren, kao grad sa kulturnim i duhovnim vrednostima od lokalnog, državnog i međunarodnog značaja".
Razvoj Prizrena obavljaće se, prema zakonu, u skladu sa Konvencijom UNESCO-a o zaštiti kulturnog i prirodnog nasleđa i Univerzalnom deklaracijom UNESCO-a o kulturnoj raznolikosti.
Zakonom se zabranjuje spajanje parcela, izgradnja objekata, postavljanje oglasnih panoa ili drugih natpisa bez saglasnosti Instituta za zaštitu spomenika, izgradnja pumpi ili drugih velikih objekata i kioska, puštanje glasne muzike osim za svečanosti a i tada kada se dobije saglasnost opštine, kao i radovi na infrastrukturnoj mreži grada bez dozvole direkcije za urbanizam i instituta za zaštitu spomenika. Vozila težine preko tri tone ne mogu da uđu u grad. Opština takođe postupa po posebnom planu za otpad a predviđen je i čitav niz mera za zaštitu spomenika i objekata od kulturnog i istorijskog značaja.
Opština Prizren takođe će u roku od četiri meseca od stupanja zakona na snagu osnovati Komitet za kulturno nasleđe istorijskog centra Prizrena i činiće ga 7 članova civilnog društva sa posebnim poznavanjem značaja Prizrena, i po jednim predstavnikom pravoslavne, katoličke crkve i islamske zajednice.
U tački 4 člana 18, navodi se:
"Komitet traži saglasnost Srpske Pravoslavne Crkve za svaku aktivnost koja će uticati na imovinu Srpske pravoslavne crkve u istorijskom centru Prizrena u skladu sa Aneksom V Sveobuhvatnog predloga za rešenje statusa i Ustavom."
U popisu objekata pod zaštitom, navedeno je 104 objekta i 4 arhitektoralna kompleksa. Popisano je ukupno 122 objekta, među njima 8 crkava vladičanskog dvora, uz tri pravoslavne crkve, Maraška mahala, Pod kalaja, Pantelija, Potok mahala, srednja medicinska škola i osnovne škole, više kuća i lokala/zanatskih radnji starih prizrenskih porodica, česme i mlinovi i izvori, kao i džamije.
U martovskom pogromu teško su stradali objekti SPC u Prizrenu, uključujući manastir Bogorodica Ljeviška koji je pod zaštitom UNESCO-a, kao i čuvena Potkaljaja. Ovi objekti su danas obnovljeni.
(Kurir.rs/Blic/L.G./Foto ilustracija: Profimedia)