Na današnji dan pre 100 godina srpski vojnici iz sastava Druge srpske armije pod vođstvom Stepe Stepanovića oslobodili su Sarajevo.
Slobodu od okupatora gradu na Miljacki donela je Druga srpska armija Vojske Kraljevine Srbije, koja je umarširala je u Sarajevo, čime je i simbolično okončana četrdesetogodišnja austrougarska okupacija BiH.
Na čelu Timočke brigade iz sastava Druge srpske armije, u grad je ušao Stepa Stepanović, koga je dočekala masa Sarajlija. Vojvoda Stepa Sarajevu je poklonio slobodu, nakon četiri i po veka okupatorske vladavine.
Novembra 1918. pobednica iz Velikog rata, Srbija, polagala je pravo na celu Bosnu i Hercegovinu. Ujedinjenju sa maticom stremilo je više od 40 srezova.
Istoričar Aleksandar Kostović naglašava da srpska vojska u Sarajevo nije ušla pod borbom, za razliku od jeseni 1914. godine, kada je vraćena sa prilaza gradu i kada su se na Romaniji sedmicama vodile bitke, već na poziv nove narodne vlasti kako bi održavala red i mir.
On navodi da je u BiH formirana nova, domaća vlast na čelu sa Narodnim većem u Sarajevu, koje je imalo svoje predstavnike u Narodnom veću Slovenaca, Hrvata i Srba u Zagrebu.
Kada je reč o dočeku srpske vojske, Kostović napominje da taj istorijski momenat najbolje opisuje govor poverenika Narodnog veća u Sarajevu Vasilja Grđića (objavljen u beogradskim "Večernjim novostima" 13. novembra 1918. godine), koji je "Belim orlovima ovenčanim vencima pobede" poželeo dobrodošlicu u Sarajevo i BiH.
Kostović naglašava da je tih dana postojalo prilično jasno raspoloženje i među katoličkim i muslimanskim stanovništvom da BiH proglasi direktno ujedinjenje sa Srbijom.
Regent Aleksandar Karađorđević proglasio je prvu zajedničku državu Južnih Slovena - Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca 1. decembra 1918. godine.
Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca zauzimala je teritoriju današnje Srbije, BiH, Makedonije i Crne Gore, ali i najveći deo današnje Hrvatske i Slovenije.
Još početkom Prvog svetskog rata Kraljevina Srbija objavila je da su njeni ciljevi ujedinjenje Srba, Hrvata i Slovenaca, što je i potvrđeno Niškom deklaracijom Skupštine Kraljevine Srbije 7. decembra 1914. godine.
Konkretni pregovori o ujedinjenju u buduću državu postignuti su na Krfu, gde je 20. jula 1917. godine donesena Krfska deklaracija, a u Ženevi 9. novembra 1918. godine takozvani Ženevski sporazum. Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca promenila je 1929. godine naziv u Kraljevina Jugoslavija.
Kurir.rs/ RTRS/ Srna
Foto: Wikipedia
POGLEDAJTE BONUS VIDEO: