Mihail Kalašnjikov je rođen u siromašnoj seljačkoj porodici i hteo je da postane pesnik. Umesto toga, borio se kao tenkovski komandant u Drugom svetskom ratu i dizajnirao jedno od najlegendarnijih oružja modernog sveta: AK-47.
Prva verzija puške Kalašnjikov ostavila je ogromno nasleđe koje se i danas odvija, ali brojni naslednici probili su se svojim karakteristikama.
AK-74 iz 1970-ih je posebno značajan kao prva velika revizija kalašnjikova, a i zbog toga što je bio standardna puška Crvene armije tokom sovjetske okupacije Avganistana. Skoro pet decenija nakon stvaranja, evo pet malo poznatih činjenica o AK-74.
1. AK-74 i dalje postoji u zapanjujućem obimu.
Kremlj trenutno ukida AK-74 i njegovu AK-74M varijantu u korist modernizovanih pušaka AK-12 i AK-15, ali zapanjujućih osamnaest miliona AK-74 ostaje u opticaju širom sveta. Deo toga dolazi iz zvaničnih licenci za proizvodnju koje su kupile sovjetske zemlje poput Bugarske i bivših sovjetskih država poput Azerbejdžana.
Mnogo više dolazi iz neovlašćenih fabrika, manje pouzdanih reprodukcije koje ostaju popularne u centralnoj Africi i u delovima Latinske Amerike. Ipak, drugi, kao što je puška Severne Koreje tipa 88, su retko rebrendirane kopije napravljene bez dozvole.
2. Ruski učenici se uče da sklapaju AK-74.
Ruska vojska je možda više ne koristi, ali AK-74 ima neobičnu svrhu u drugom delu ruskog društva: školama. Bilo je obavezno za mnoge sovjetske učenike da se izađu na teren i sklapaju AK-74 u određenom vremenskom periodu. U znak poštovanja prema ovoj tradiciji, škole širom Rusije i dalje održavaju tu vežbu u obliku takmičenja.
3. AK-74 je bila prva verzija kalašnjikova koja je eksperimentisala sa manjom municijom
Dok originalna AK i njena AKM varijanta koriste municiju od 7,62 k 39 mm, AK-74 je bio prvi od nekoliko kasnijih modela kalašnjikova koji su koristili, manju municiju 5.45k39mm. Promena je omogućila manju težinu opreme, znatno smanjila trzaj i puška je imala veću preciznost.
Sovjeti su shvatili da će prelazak na manji kalibar doći po cenu prodorne moći, ali se verovalo da će meci AK-74 ranije skrenuti unutar ljudskog tela i tako naneti još više katastrofalnih oštećenja na mekim tkivima.
4. AK-74 je čak bio jeftiniji od originalnog, jeftinog kalašnjikova.
Uprkos sveopštim poboljšanjima u upravljanju i preciznosti, AK-74 je bio čak i jeftiniji za masovnu proizvodnju od svog prethodnika zbog malog podešavanja u procesu proizvodnje 74-te. Takođe su imali niže troškove održavanja, štedeći dodatni novac na duži rok. Bez obzira na to, AK-47 je tako široko rasprostranjen na izvoznim tržištima krajem 1970-ih da je AK-74 jednostavno stigao prekasno da bi ponovio uspeh svog prethodnika.
5. Četiri zemlje nose kalašnjikove na svojoj zastavi ili grbu.
Ova tačka se odnosi i na AK-74 i na njenog prethodnika, ali zaslužuje da ase nađe na listi jer dobro ilustruje globalni domet kalašnjikovog brenda: Mozambik, Zimbabve, Burkina Faso i Istočni Timor prikazuju Kalašnjikov na zastavi ili grbu.
Zanimljivo je da su sve četiri zemlje usvojile ovu simboliku otprilike u isto vreme sredinom 1980-ih; do tog vremena, AK-47 se dobro etablirao kao glavni izbor gerilaca i pobunjenika širom trećeg sveta, a i AK-74 je ostavio značajan trag kao izvozni proizvod.
Kurir.rs/National Interest
Foto: Profimedia