Sramota Tragično je što imamo članicu EU u kojoj se veliča ustaštvo i gde se poriču zločini, ne samo u NDH nego i nad Srbima devedesetih godina, kaže Miodrag Linta
Hrvatski udžbenici istorije za osnovnu školu i dalje prikazuju Srbe kao glavne zlikovce, koji su "sami krivi za svoje žrtve"!
U najnovijem broju naučnog časopisa Istorijski zbornik navodi se da hrvatski udžbenici i dalje predstavljaju Srbe kroz negativne stereotipe, iako su primetni trendovi odmicanja od njih. Autor članka Domagoj Švigir uočava dve faze u nastanku stereotipa, od kojih prva počinje 1992. godine, kad je stvorena ratnička slika o prošlosti odnosa Hrvata i Srba, a druga od 1996, kada se uvode paralelni udžbenici u nastavu, prenosi Hina.
Navodi se da su dugo korišćeni udžbenici koji stvaraju izrazito negativne stereotipe o Srbima pomoću generalizacije, diskriminacije i sukobljavanja "nas" i "njih". Izraz "velikosrpska hegemonija" postao je ključni pojam u oblikovanju slike o Srbima. Čak i kad se govori o Srbima kao žrtvi, navodi se da su "sami za to krivi".
Drugu grupu čine udžbenici koji Srbe pokušavaju da prikažu uravnoteženije, odmerenije i s više uvažavanja, međutim, uprkos nastojanjima brojnih eksperata, školski plan i program nije izmenjen, te problem tih udžbenika ostaje kriterijum koji nameće država.
Istoričar Kosta Nikolić objašnjava za Kurir da su ovakve stvari tipične za monocentrične kulture, te da se automatski stavlja prst u oko drugoj etničkoj zajednici, posebno ako postoji ratna prošlost.
- Opšte mesto u hrvatskoj političkoj kulturi koje uvek provejava kao dominantno, uprkos naporima da to ne bude tako, jeste to da Srbi u Hrvatskoj mogu da budu samo pripadnici nacionalne manjine. U skladu s tim stvaraju sliku o Srbima kao neprijateljima i stranom tkivu - kaže Nikolić.
On ističe da se brkaju državni i obrazovni ciljevi, te da se ništa neće učiniti na saniranju prošlosti, posebno ukoliko decu odmalena uče da imaju neprijatelja u drugoj naciji.
Predsednik Saveza Srba iz regiona Miodrag Linta ističe da su udžbenici u Hrvatskoj još jedan dokaz da je današnja Hrvatska utemeljena na zloglasnoj NDH.
- U NDH je najčešće korišćena sintagma tzv. velikosrpska hegemonija, kojom su se upravo Srbi prozivali za agresivne zločine prema Hrvatima. Mislim da u Hrvatskoj nema spremnosti za suočavanje sa svojom zločinačkom prošlošću i da će stereotipi o Srbima kao zločincima ostati još dugi niz godina. Tragično je što imamo članicu EU u kojoj se veliča ustaštvo i gde se poriču zločini, ne samo u NDH nego i nad Srbima devedesetih godina - zaključuje Linta.
Brojke
36 udžbenika obuhvatila je analiza
1992. godine stvoreni negativni stereotipi
Ministar spoljnih poslova Ivica Dačić izjavio je da se u Hrvatskoj stvara antisrpska atmosfera, koja je postala način vladanja, kao i da se to reflektuje na druge oblasti, poput revitalizovanja istorije, opravdavanja zločina nad Srbima u Drugom svetskom ratu, rehabilitacije ustaškog režima, ali i na bezbednost ljudi. Ocenio je da se ne može reći da je spaljivanje lutke s likom predstavnika Srba Milorada Pupovca na karnevalu u okolini Splita izolovan incident.
- Ovakve poruke, ne samo s Pupovcem nego i s vaterpolistima Crvene zvezde, govore da Srbima nije mesto u Hrvatskoj - rekao je Dačić za TV Prva.
Predsednik Samostalne demokratske srpske stranke Milorad Pupovac naveo je da za to što se dešavalo na karnevalu u Kaštelu nisu krivi učesnici maškara, već "glave koje vode zemlju".
Kurir.rs/ Mina Branković
Foto: Printscreen YouTube, Marina Lopičić, Zorana Jevtić