CRNOGORCIMA SMETA PATRIJARH VARNAVA: Pokrenuo izgradnju Hrama Svetog Save i stradao u jeku konkordatske borbe, a rodnu kuću mu srušili do temelja! (VIDEO)
Rodna kuća patrijarha srpskog Varnave Rosića u Pljevljima u ponedeljak je - srušena.
Uklanjanje skromnog, prizemnog objekta u naselju Zlodo izvršeno je, navodno, na zahtev trenutnih vlasnika, a ovom činu nije se usprotivio niko iz opštinske uprave niti nadležnih za brigu o kulturno-istorijskim objektima, pišu Večernje Novosti.
Ovim činom Crna Gora je ostala bez spomenika koji je čuvao sećanje na jednog od najvažnijih poglavara SPC, koji je u istoriji zapamćen kao veliki borac protiv Konkordata iz 1937. godine koji je znatno proširivao krug prava Rimokatoličke crkve.
Patrijarh Varnava našao se u središtu tzv. Konkordatske krize, koja je više godina tresla poznu Kraljevinu Jugoslaviju i koja je jedan od najtežih sukoba države i Srpske crkve u novijoj istoriji.
U pljevaljskoj lokalnoj upravi navode da nisu bili obavešteni da će kuća patrijarha Varnave biti uklonjena.
"U spisku starih objekata predviđenih za rušenje nema ovog objekta. Po ovom pitanju niko nas nije kontaktirao, a za rušenje smo saznali sa društvenih mreža", kaže Mira Čolović, iz Sekretarijata za uređenje gradskog građevinskog zemljišta.
Ona tvrdi da vlasnici objekta nisu ni bili obavezni da se obrate lokalnoj upravi za rušenje, pišu Večernje Novosti.
Brisanje sa lica zemlje kuće patrijarha Varnave, međutim, dobilo je i političku aromu. Opoziociona Nova srpska demokratija (NSD) je zbog ove odluke kritikovala crnogorsku vlast.
"Nije bitno čije je vlasništvo bila kuća u kojoj se rodio patrijarh Varnava, već se postavlja pitanje zbog čega nije bila pod zaštitom. Kuća je, nažalost, srušena čime je nastavljena politika koja stremi rušenju krstionice na Miholjskoj prevlaci i crkve na Rumiji. Vlasti u Crnoj Gori ne žele da štite ni mesta ni objekte koji su značajni za srpski narod i srpsku kulturu", naglašava Milan Lekić iz pljevaljskog NSD.
Patrijarh Varnava bio je vezan za svoj rodni kraj. Zapamćena je njegova kanonska poseta 1935. godine, kao i pokroviteljstvo lokalnim udruženjima.
"Aktuelna vlast se nudi da pomogne navodno obnovu katedrale u Parizu, a po Crnoj Gori ruši ili preti da će da ukloni svetinje Srpske pravoslavne crkve", ističe Lekić.
Tokom ponedeljka najviše kritika je upućivano na račun lokalne uprave, jer su građani zamerili da lokalna uprava nije ništa uradila da se kuća zaštiti.
Patrijarh srpski Varnava je bio 40. patrijarh Srpske pravoslavne crkve, od 1930. do 1937. godine. Njegovo puno ime i titula glasili su Njegova svetost arhiepiskop pećki, mitropolit beogradsko-karlovački i patrijarh srpski gospodin Varnava.
Rođen u Pljevljima (Stara Hercegovina) današnja Crna Gora, 29. avgusta/10. septembra 1880. godine od oca Đorđa i majke Krsmane rođene Pejatović. Kršten je u crkvi Manastira Sveta Trojica. Osnovnu školu završio je u Pljevljima, a bogoslovsko-učiteljsku u Prizrenu 1899. godine.
Varnava Rosić postao je u tridesetoj godini života episkop, u četrdesetoj mitropolit, a u pedesetoj patrijarh. Na čelu SPC bio je samo sedam godina, od 1930. do 1937. godine.
U njegovo vreme aktiviran je crkveni život, tako da je počela gradnja mnogih hramova, pa je njegovom inicijativom započeta i izgradnja Hrama Svetog Save na Vračaru u Beogradu.
Varnava je živeo u teška i nesigurna vremena dolaska nacista na vlast u Nemačkoj, ubistva kralja Aleksandra i Španskog građanskog rata. Pokazao se postojanim i čvrstim, naročito prilikom pokušaja stvaranja konkordata između Vatikana i Kraljevine Jugoslavije. Bio je nepopustljiv, ne zato što je načelno bio protiv konkordata, nego zato što je smatrao da taj sporazum favorizuje katoličku i islamsku veroispovest na račun drugih verskih zajednica u Jugoslaviji.
Preminuo je iznenada i misteriozno u 57. godini života u Beogradu, 23. jula 1937. godine, u momentu izglasavanja pomenutog konkordata u Skupštini Jugoslavije, koji, iako izglasan većinom glasova, nikada nije stupio na snagu.
Patrijarh Varnava je privremeno sahranjen u malom Hramu Svetoga Save na Vračaru. Ni do danas nije potvrđeno, ni opovrgnuto mišljenje da je otrovan upravo zbog svog nepomirljivog stava oko konkordata.
Kurir.rs/Večernje Novosti
Foto: Vikipedija