BORBA SPC TRAJE DECENIJAMA: Imovina crkve ugrožena i u Hrvatskoj i BiH

Nebojša Mandić

Bitka U Crnoj Gori preti oduzimanje 650 pravoslavnih hramova, a u zemljama regiona SPC pokušava da povrati vlasništvo nad posedima od ogromne vrednosti

Imovina Srpske pravoslavne crkve nije ugrožena samo u Crnoj Gori već i u celom regionu!


Kao što je Kurir juče pisao, zbog sramnog predloga zakona o slobodi veroispovesti, srpskoj crkvi preti oduzimanje i otuđenje 650 hramova, na šta je upozorio i Sabor SPC. Najviše crkveno telo izrazilo je zabrinutost zbog ovog "antievropskog i anticivilizacijskog predloga zakona".

Tanjug/Dimitrije Goll 
foto: Tanjug/Dimitrije Goll

Episkopi su u saborskom saopštenju upozorili i na animoznost i diskriminaciju SPC gotovo u svim delovima bivše SFRJ. I dok srpska crkva u Crnoj Gori strahuje zbog skandaloznog zakona i mogućeg oduzimanja svetinja, u zemljama regiona - Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini bori se da povrati svoju imovinu više od dve decenije!

Slabe šanse

- Hrvatska, iako je članica EU, još nije izmirila svoja dugovanja prema SPC. Hrvatska postepeno vraća oduzetu imovinu, ali to je uglavnom nešto manje vrednosti. Prema nekim procenama, u ovoj državi crkva ima tapije na 700 hektara zemlje, 2.300 hektara šuma, na više desetina zgrada, parohijskih domova i crkvišta. Vraćanje imovine nije ništa bolje ni u BiH i CG, tu nema zakona o restituciji, pa gotovo da ne postoji šansa da SPC vrati u svoje vlasništvo ono što joj je nekada pripadalo - otkriva za Kurir izvor iz SPC.

Profimedia 
foto: Profimedia

SPC godinama traži od nadležnih u BiH povrat imovine i zemljišta koja su im 1945. godine oduzeli komunisti. Zgrada Ekonomskog fakulteta u Sarajevu, odnosno nekadašnja Bogoslovija samo su neki od objekata koje joj pripadaju. Na zemljištu SPC je i zgrada parlamenta BiH, pojedini hoteli, ali i sudovi i tužilaštva, kao i mnogi objekti u centru grada.

Oduzeto silom

- U Crnoj Gori je deo imovine oduzet na silu, što otežava potraživanje. Srpske parohije u Celju i Mariboru još potražuju 3.000 kvadrata oduzetih posle Drugog svetskog rata. Proces obeštećenja crkve u regionu se odvija veoma sporo i na štetu SPC, zemlje su uglavnom nezainteresovane i gluve na zahteve. Crkvi je vraćen samo delić višemilionske imovine koja je oduzeta posle Drugog svetskog rata. Stiče se utisak da sve države zbog nekih drugih pitanja i sukoba namerno odugovlače proces vraćanja imovine - kaže naš izvor.


On objašnjava da srpske eparhije potražuju više desetina rezidencijalnih i stambenih objekata, zemljišta, stotine hektara šuma i njiva. Izvor upozorava da je odugovlačenje tog procesa dovelo do toga da se veliki deo imovine i dobara ošteti ili završi u privatnim rukama.
- Crkva nije napravila jedinstvenu procenu oduzete imovine, a bitku za njen povratak odvojeno vode eparhije na koje se vodila pre oduzimanja - navodi naš sagovornik.


Česti upadi na imovinu

Crkve nisu obnovljene ni nakon rata

foto: Printscreen N 1

Verski analitičar Draško Đenović kaže za Kurir da mnogi verski objekti u Hrvatskoj i BiH nisu još uvek obnovljeni ni nakon poslednjeg rata, a da postoje upadi na imovinu i njeno uništavanje.
- Što se tiče stanja SPC u regionu, ono je takvo kakvo jeste. Mislim da SPC nedostaje više diplomatije da bi mogla da ispegla odnose sa zemljama u regionu. Te zemlje imaju negativan odnos prema SPC kao odgovor na određene tvrde stavove, posebno kada je u pitanju Hrvatska - smatra Đenović.


Kurir.rs/ Mina Branković
Foto: Nebojša Mandić, Tanjug/Dimitrije Goll, Profimedia, Printscreen N1