LOZNICA – Prostor oko Spomen-kuće Vuka Stefanovića Karadžića u njegovom rodnom Tršiću, manastir Tronoša i šire okruženje, kao ’’splet kulturnih i prirodnih vrednosti koje proizilaze iz materijalnog i nematerijalnog nasleđa’’, proglašeni su odlukom Vlade Srbije zaštićenim područjem izuzetnog značaja, odnosno kao predeo izuzetnih odlika pod nazivom ''Kulturni predeo Tršić-Tronoša''.
Ovaj predeo stavlja se pod zaštitu da bi se očuvala nepokretna kulturna dobra, prirodne vrednosti, specifična konfiguracija terena i regionalna različitost karaktera predela, a zbog jedinstvenog spoja prirodnih i stvorenih vrednosti, izdvojeni lokaliteti su posebno vredne ambijentalne celine, navedeno je u uredbi.
Osnovne stvorene vrednosti zaštićenog područja, kako je uredbom precizirano, čine znamenito mesto Vukova Spomen-kuća, sa zaštićenom okolinom, kao nepokretno kulturno dobro od izuzetnog značaja, kao i spomenik kulture od velikog značaja ''Manastir Tronoša'', nematerijalno kulturno nasleđe se odražava kroz razne kulturne i umetničke manifestacije, Vukov sabor kao najstarija kulturna manifestacija u Srbiji dok se ratarske sveće kao jedinstven i veoma star verski običaj nalaze na Listi nematerijalnog kulturnog nasleđa.
Prirodne vrednosti područja čine očuvani kompleksi autohtonih šuma, a flora i fauna relativno je bogata i raznovrsna. Od ukupno 145 zaštićenih divljih vrsta biljaka i životinja, 83 su zaštićene, a 62 vrste pripadaju kategoriji strogo zaštićenih dok je kod vodozemaca i gmizavaca determinisano 11 zaštićenih vrsta, među kojima je osam strogo zaštićenih.
''Kulturni predeo Tršić-Tronoša'' nalazi se na teritoriji Grada Loznice i obuhvata katastarske opštine Korenita i Tršić, njegova površina je 1.802 hektara, od čega je 41,21 ha u državnom vlasništvu, oko 1.395 ha privatnom, 366,22 ha u drugim oblicima vlasništva, od čega je drugim stepenom obuhvaćeno 4,1 odsto i trećim stepenom 95,9 odsto ukupne površine Predela izuzetnih odlika ''Kulturni predeo Tršić-Tronoša''.
Uredbom Vlade ''Kulturni predeo Tršić-Tronoša'' poverava se na upravljanje lozničkom Centru za kulturu ''Vuk Karadžić” koji je, pored ostalog, ovlašćen i dužan da organizuje čuvarsku službu, obeleži zaštićeno područje, izdaje saglasnosti i odobrenja, vodi evidencije o prirodnim vrednostima, nepokretnostima i ljudskim aktivnostima; utvrđuje i naplaćuje naknade za korišćenje zaštićenog područja.
Centar za kulturu dužan je da u roku od godinu dana obeleži spoljne granice i granice površina ''Kulturnog predela Tršić-Tronoša'', odnosno lokaliteta sa režimom zaštite drugog i trećeg stepena.
(Kurir.rs/T.Ilić)