Sledeća "Bitka za Midvej", istorijski sukob koji je obeležio prekretnicu u Tihom okeanu za vreme Drugog svetskog rata, mogao bi se voditi bez supernosača aviona nuklearnih sila, kojeg sve velike vojske žele da imaju, već s novom futurističkom platformom istih sposobnosti, ali podmornicama, koje će, razvijene na postanu deo vazduhoplovnih snaga, lansirati “bespilotne” letelice izvan dosega neprijateljskih projektila i radara i bez rizika po bilo kog pilota.
Kada su se tokom Drugog svetskog rata nosači aviona pokazali kao oružje možda od najvećeg strateškog značaja, sve pomorske snage koje su ih posedovale su bile vrlo oprezne kako ih razmestiti i zaštititi. Ovi brodovi su se strateški koristili u operacijama koje su se odvijale u spornim morima, gde su ispostave za snabdevanje ili razmeštanje bombardera mogle odlučiti sudbinu celog rata.
To saznanje je podstaklo svetske sile da se opreme ovim oružjem, iako su stari nosači aviona u Sueskoj krizi, borbama za Folklande i u nedavnim operacijama na Bliskom istoku još uvek uspeli da dokažu da su u stanju uspostaviti stratešku premoć i nesporno su uverljiva sila.
To je možda razlog zašto Kina, sila u usponu, godinama radi u svojim brodogradilištima kako bi se naoružala novom flotom nosača koja bi, prema programima, trebala doseći isti broj ovih brodova koliko imaju SAD u sledećih dvadeset godina, to znači da će ih imati dvanaest.
Iz istog razloga, Velike Britanija i Francuska, ali odnedavno i Rusija, ulažu milione u razvoj novih nosača, uvek većih i moćnijih.
Prema rečima američkog profesora Roberta Farlija, stručnjaka za pomorsku strategiju, koji optužuje zemlje poput Velike Britanije, Japana, pa čak i Italiju koja će uskoro pustiti u službu tešku krstaricu „Trst“, da nastavljaju da vežu kapital za izgradnju ovih klasa bojnih brodova koji spadaju u “antikvitete“.
Ako danas jedan skuplji i sofisticirani nosač aviona, tipa klase „Ford“, bude potopljen, Sjedinjene Države bi se morale nositi s dvostrukim gubicima, samog broda i onih u ljudskim životima, kao pri napadu na Perl Harbor. Ali, to bi se vrlo lako moglo dogoditi i brojne su hipoteze o raznim scenarijima za budućnost. Na primer, pomoću novih oružja koja Kina i Rusija, ali sa zakašnjenjem i Sjedinjene Države, razvijaju već godinama.
Govorimo o torpedima nove generacije koji mogu postizati velike brzine, novim generacijama protubrodskih balističkih projektila, poput kineskog „Dong Fenga 21D“, te često citiranog hipersoničnog oružja poput ruske rakete „Cirkon“.
Da biste imali predstavu šta bi jedna hipersonična raketa koja pogodi nosač aviona ove vrste mogla poslati na dno okeana, razmislite o novom američkom nosaču „USS Džerald G. Ford“, koji je koštao 13 milijardi i koji je dizajniran da nosi 74 aviona, od F/A-18 Super Hornet, do Lokid Martinovih F-35C i helikoptera Sihok MH-60 ukupne vrednosti od još 5 milijardi dolara. Gubici u ljudskim životima mogli bi biti ogromni, zbog posade koja bi brojala do 4600 ljudi.
Prema nekim stručnjacima, odgovor bi bio tražiti razvoj nove klase podmornica koje bi mogle lansirati ne samo balističke rakete, već i „jednokratne“ borbene bespilotne letelice koje bi djelovale kao napadačke eskadrile ukrcane u sistave koje bi sa sobom nosio nosač aviona. Međutim, to bi zapravo bili „autonomni“ nosači takvih letelica, a porinuli bi se s konvencionalnog nosača aviona u slučaju predstojeće bitke.
„Nakon što su lansirani, dronovi se ne bi trebali nužno vraćati u bazu. U mnogim rizičnim operacijama postaće nemoguće opravdati trošak upravljanog aviona, a da ne spominjemo njegov gubitak. Uklanjanje pilota, čim se očigledno garantuje njegova bezbednost, smanjuje složenost i troškove aviona”, kaže profesor Farli.
Prema stručnjaku za podmorničko ratovanje, H.I. Satonu, osnivaču internetske stranice Kovert Šors, upotreba bojnih bespilotnih letjelica mogla bi ratno mornaricu prisiliti na razvoj i korištenje borbenih nosača s minimalnom posadom, opremljenih robotima i svom opremom potrebnom za lansiranje i kasniji prihvat bespilotnih letelica nove generacije, koje bi mogle biti praćene bespilotnim letelicama zasnovanim na konceptu „Sea Robin“.
Daljnji korak bi bio jamčenje maksimalne nevidljivosti nosača. Dakle, osim što bi minimizirao svoj radarski trag, ideja je da se sakrije ga pod talasima.
Zbog toga Saton predlaže polupodmornicu koja “koristi balastne spremnike za uspon ili potapanje u odnosu na nivo mora”, nešto poput starih podmornica u Prvom svetskom ratu.
Nosač-polupodmornica bi mogao zaroniti nekoliko desetaka metara, što bi bilo dovoljno da ga učini manje vidljivim i zaštiti od niza prijetnji kojima su izloženi površinski brodovi. Konačno, optimalna opcija za tihu plovidbu do cilja i lansiranje bespilotnih letjelica za izvršavanje njihove misije bila bi izgradnja velike podmornice na nuklearni pogon.
Profesor Farli, barem na papiru, slaže se sa zaključcima stručnjaka iz Kovert Šorsa, navodeći da „nosač može iskoristiti svoju brzinu i pokretljivost kako bi izbegao raketne napade, ali se nikako ne može sakriti kao podmornica“.
Osim toga, mnogi ne znaju da je Pentagon za vreme Hladnog rata podržao projekt stvaranja “podmornica nosača aviona”, sposobnih da isplovr iz okeanskih dubina u bilo kojem kutu sveta kako bi lansirali borbene avione koji su držani u posebnim hangarima.
To su bile nuklearne podmornice označene kao “AN-1”. Plovila su trebala biti duga 150 metara, uz brzinu krstarenja pod vodom od 16 čvorova i bila bi sposobna da lansiraju eskadrilu od osam borbenih aviona s vertikalnim polijetanjem. Letelice je već bio dizajnirao Boing, iako nikada nisu prošli fazu projektovanja, a trebale su dostići brzinu od 3 Maha.
Njihov povratak, ili barem povratak pilota, pod pretpostavkom da će se vratiti iz svoje misije, bio bi sličan onome predviđenom za posade uragana na misijama u Drugom svetskom ratu, bez povratka sa trgovačkih brodova, takozvanog "Kamp-broda". Tokom Drugog svetskog rata, oni su bili pratnja savezničkih konvoja na Atlantiku.
Kurir.rs/Logicno Foto: Screenshot