Britanski "Gardijan" piše da su SAD i do sada intervenisale u svetu, ali da su, za razliku od ubistva Kasema Sulejmanija, nastojale da izbegnu otvorene pokušaje atentata i da većinu intervencija prikriju.
Kako ocenjuje Gardijan, ubistvo komandanta elitne iranske jedinice "Kuds" Kasema Sulejmanija jedinstveno je, ne samo po metodi, već i po "drskosti" egzekucije i potpunog nepoštovanja pravnih finesa ili ljudskih posledica.
"SAD jednostavno ne primenjuju praksu ubijanja visokih državnih zvaničnika na otvorenom, kao u ovom slučaju", kaže Čarls Lister sa Instituta za Bliski istok u Vašingtonu.
Lister tvrdi da je Sulejmani odgovoran za brojne patnje i ističe da su njegovi Kudsi označeni kao teroristička organizacija u SAD, ali napominje da je on ipak bio drugi po redu najmoćnijia figura u Iranu, odmah nakon vrhovnog lidera. Politicki analitičar sa Masačusetskog tehnološkog instituta Vipin Narang smatra da ovo "ubistvo nije bilo zastrašivanje, već obezglavljivanje".
Gardijan podseća na "likujuće tvitove" predsednika Donalda Trampa zbog ubistva Sulejmanija u kombinaciji sa retkim pokušajima da se opravda ova akcija u okviru domaćeg ili međunarodnog prava što je, kako ocenjuje, dovelo do toga da su SAD optužene za zločine za koje uobičajeno krive svoje neprijatelje. Iranski ministar spoljnih poslova Mohamad Džavad Zarif osudio je ubistvo Sulejmanija kao "čin međunarodnog terorizma".
Britanskli list ističe da u proteklih pola veka nije bilo manjka američkih intervencija tokom kojih je pokušano, što se ponekad uspešno završilo, da se uklone strani protivnici putem veoma sumnjivih pravnih ili etičkih sredstava. List podseća da su SAD priznale da su osam puta pokušale da ubiju bivšeg lidera Kube Fidela Kastra, ali navodi da je stvaran broj pokušaja verovatno mnogo veći.
Vilijem Blum, autor knjige "Ubijanje nade:Intervencije američke vojske i CIA od Drugog svetskog rata", ukazuje na niz američkih grehova od invazija, bombardovanja, zbacivanja vlada, ubistava, mučenja i odreda smrti. "To nije lepa slika", kaže Blum.
Gardijan podseća i da CIA je bila toliko rastrojena 1960-ih i 1970-ih da je 1975. godine crkveni odbor istraživao veliki broj pokušaja ubistava stranih lidera, uključujući prvog premijera Konga Patrisa Lumumbe, Rafaela Truhilja iz Dominikanske Republike, Ngoa Dina Dijema iz Vijetnama i, naravno, Kastra. Posledica je bila da je tadašnji predsednik Džerald Ford zabranio američko učešće u političkim ubistvama. Zabrana, međutim, nije trajala drugo, a SAD su od 1976. godine nastavile da se angažuju u pokušajima da uklone strane lidere.
Tako je, podseća dalje list, bivši predsednik Ronald Regan 1986. godine pokrenuo bombaške napade na tadašnjeg libijskog vođu Moamera Gadafija, a Severna Koreja je pre samo dve godine saopštila da je CIA pokušala da ubije njenog lidera Kima Džonga-una. Međutim, napominje "Gardijan", većina intervencija u novijoj istoriji bila je prikrivena i izvršena "ispod radara".
Nasuprot tome, sve do Trampa, SAD su nastojale da izbegnu otvorene pokušaje atentata na državne aktere koji su povezani sa suverenim režimima. Sulejmani je dobar primer suprotnog, ocenjuje Gardijan.
(Kurir..rs/Tanjug/Foto: EPA/SHAHZAIB AKBER)