LOZNICA - Izložba "Sondermajeri rodom Poljaci, ali srcem Srbi", autora Gorana Vilića, istoričara i upravnika Muzeja Jadra u Loznici, danas će biti otvorena u Savezu inženjera i tehničara Srbije, u Beogradu, u okviru programa obeležavanja 152 godine postojanja ovog najstarijeg strukovnog udruženja kod nas, saopšteno je iz lozničkog Centra za kulturu "Vuk Karadžić".
Pored otvaranja izložbe predviđeno je i predavanje koje će Vilić održati na temu ‘’Tadija Sondermajer prvi vazduhoplovni inženjer u Srbiji“. Porodica Sondermajer dala je veliki doprinos u najtežim danima Srbije tokom balkanskih i Prvog svetskog rata, kao i prosperitetu i razvoju zemlje u periodu između dva svetska rata kada je Tadija, najistaknutiji član porodice, osnovao i uspešno vodio prvu civilnu avio kompaniju u Kraljevini.
Roman Sondermajer, imao je prusko-poljsko poreklo, bio je vrstan i jedan od prvih hirurga u Srbiji, utemeljivač je srpske vojne hirirugije i načelnik ratnog saniteta od 1912. do 1918. Njegovi sinovi Tadija i Vladislav nosili su uniformu srpske vojske, supruga Stanislava i kćerka Jadviga bile su dobrovoljne bolničarke.
Od početka balkanskih ratova Stanislava je bila bolničarka-dobrovoljac i preminula je avgusta 1914, a u ratu je od tifusa umrla i Jadviga. Roman i dvojica starijih sinova preživeli su, on kao načelnik saniteta, a Vladislav i Tadija kao izvrsni piloti. Šesnaestogodišnji Stanislav Staško Sondermajer najmlađi je srpski vojnik koji poginuo u Cerskoj bici 1914. godine.
On je, iako učenik šestog razreda Druge beogradske gimnazije, pobegao od kuće, da bi samo nekoliko dana posle stupanja u vojsku, 18. avgusta, poginuo kod Pocerskog Dobrića. Najstariji Tadija, letački as Velikog rata, prvi je vazduhoplovni inženjer u Srbiji i prvi pilot koji je preleteo 14.800 kilometara tako što je izveo transkontinetalni let od Pariza do Bombaja. Jedan je od osnivača i dugogodišnji direktor prve srpske i jugoslovenske nacionalne civilne aviokompanije ‘’Aeroput’’.
Inače, izložba "Sondermajeri - rodom Poljaci, a srcem Srbi" pre dve i po godine bila je priređena u Muzeju Jadra u Loznici.
(TEKST I FOTO: Kurir.rs/T.Ilić)