Manastir Davidovica ponovo privlači vernike

BRODAREVO - U blizini sela Grobnice i pruge Beograd-Bar nalazi se 13.vekovna zadužbina župana Dmitra Davida Nemanjića - manastir Davidovica, koji je Muzej u Prijepolju obnovio i ponovo podigao.

Manastir najmlađeg sina Vukana Nemanjića i unuka Stefana Nemanje koji se zamonašio i dobio ime David - pa otuda i Davidovica, razoren je polovinom 15. veka i bio je u ruševinama sve do kraja 90-ih kada je vaskrsnut prema projektu Muzeja u Prijepolju i njegovog direktora Slavoljuba Pušice.

Manastir Davidovica jedan je od najpoznatijih u dolini Lima. Zanimljivo je da je ugovor o izgradnji Davidovice jedini ugovor o gradnji iz nemanjićkog perioda i sada se čuva u Dubrovačkom arhivu.
Dimitrije David je sa dubrovačkim zidarima sklopio ugovor 31. avgusta 1281. godine i po tom ugovoru oni su imali da u mestu Brodarevo podignu crkvu. Na osnovu tog ugovora danas se zna kako je zidana i obližnja Mileševa i svi ostali nemanjićki manastiri u dolini Lima.

Veruje da su u Davidovici sahranjeni kneginja Ljubica i braća Jugovići budući da je u porti sačuvana grobna ploča sa natpisom iz srednjeg veka na kojoj piše da tu počiva Vratko, otac braće Jugovića i carice Milice i Dmitrov unuk.
Prilikom arheoloških iskopavanja, na prostoru manastira otkriven je veći broj sekeleta kao i jedan broj lobanja za koje koje narod veruje da pripadaju devetorici Jugovića i Jug Bogdanu (Vratku). Toj teoriji u prilog ide i činjenica da su Bogdanovići najbrojniji stanovnici sela Grobnice.

Čak i samo ime sela Grobnice, odnosno Grobare, ukazuje na postojanje nekropole na tom prostoru a lokalna predanja uporno navode da su tu pokopani junaci pali tokom Kosovskog boja.

Zbog rekonstrukcije manastira Davidovica, Muzej u Prijepolju i njegov direktor u maju su u Portugaliji dobili Specijalnu nagradu Evropskog muzejskog foruma, jedno od najvećih svetskih priznanja u oblasti muzeologije.
Pušica je u intervjuu Tanjugu rekao da je Muzej u Prijepolju gotovo kao kaznu dobio projekat rekonstrukcije manastira.

"Jedne olujne noći 1995. godine deo preostalog freskopisa u Davidovici se srušio i razbio o pod crkve. Čim sam to saznao, otišao sam tamo, sve fotografisao i dao fotografije medijima, kao i izjavu da je neverovatno da se u državi Srbiji, bez obzira na stanje tada, dozvolilo da freske iz 13. veka padaju i razbijaju se o podove porušene crkve", rekao je Pušica.

Ubrzo je usledio poziv tadašnjeg pomoćnika ministra kulture koji mu je, kada je saslušao Pušicin predlog o potpunoj obnovi muzeja, dao projekat.

Pušica je, naime, smatrao da dotadašnja praksa "zamrzavanja" postojećih zidova manastira - kada se oni jednostavno očiste i konzerviraju, bez druge zaštite, što je u slučaju Davidovice urađeno 50-ih - nije dobra i da je potrebno crkvu potpuno obnoviti, podići zidove i krov i tako je zaštititi.

U roku od godinu i po dana, crkva je potpuno obnovljena, uz korišćenje istog materijala - sige - koja je uzimana iz istog kamenoloma kao i u 13. veku - sa lokaliteta Sopotnica. Inače, samo su Mileševa i Davidovica kompletno rađeni od sige.

Upravo zbog toga što je korišćen originalni materijal, rekonstrukcija je uspela i danas se ne vidi razlika između starih i novih zidova sa izuzetkom olovne spojnice koja je namerno stavljena kako bi se videlo dokle su zidovi bili srušeni.

Manastir na južnim obronvima Jadovnika, čija je crkva posvećena prazniku Bogojavljenje, danas je potpuno u funkciji i u njemu je obnovljen monaški život Pored crkve, do koje se stiže uskim, vijugavim putem iz Brodareva, protiče potok, tu je i parohijski dom, a sama crkvica danas je okružena cvećem, ali i vernicima koji u nju ponovo dolaze.