Istraživači će moći da steknu dublje razumevanje onoga što se smatra najstarijim preživelim (digitalnim) računarom na svetu nakon što je otkriveno njegovo davno izgubljeno uputstvo za upotrebu.
Z4, koji je izgrađen 1945. godine, radi na traci, zauzima veći deo sobe i potrebno je nekoliko ljudi da bi njime upravljalo.
Mašina se sada nalazi u Nemačkom muzeju u Minhenu, ali već duže vreme nije korišćena.
Arhivista u ETH Cirih, Evelin Boš, otkrila je priručnik među dokumentima svog oca u martu, prema rečima penzionisanog predavača Herberta Bruderera (putem matične ploče). Rene Boš je sarađivao sa Švajcarskim udruženjem vazduhoplovnog inženjerstva, koje je imalo sedište na univerzitetskom Institutu za statistiku vazduhoplova i izgradnju aviona. Z4 je tamo bio smešten ranih 1950-ih.
Među Bošovim dokumentima bile su beleške o matematičkim problemima koje je rešio Z4 i koje su bile povezane sa razvojem mlaznog lovca P-16. „Obuhvatili su proračune putanje raketa, krila aviona, lepršavih vibracija [i] na nosu“, napisao je Bruderer u blogu Udruženja računarskih mašina.
Sam računar ima priličnu prošlost. Nemački građevinski inženjer Konrad Zuse izumeo je Z4 pod nacističkim režimom i verovatno je autor priručnika, prema Brudereru. U jednom trenutku, nacisti su želeli da Zuse prebaci računar u koncentracioni logor, gde je režim koristio prisilni rad za izgradnju raketa i letećih bombi. Odbio je i umesto toga preselio Z4 u štalu u zabačenom gradu kako bi sačekao Drugi svetski rat.
Matematičar Eduard Štifel je kasnije stekao Z4 za Institut za primenjenu matematiku ETH Cirih. Provela je nekoliko godina u francusko-nemačkom istraživačkom institutu Sen Luj pre nego što je Z4 prebačen u Muzej 1960.
Kurir.rs/engadget