OSAM VELIKANA: Milena Dravić, Miša Janketić, Peca Ejdus i Marko Nikolić zavšili na poštanskim markama
Portreti naših proslavljenih glumaca Ljiljane Krstić, Tatjane Lukjanove, Radmile Andrić, Milene Dravić, Miodraga Radovanovića Mrguda, Mihaila Miše Janketića, Marka Nikolića i Predraga Ejdusa našli su se na poštanskim markicama Srbije!
Ovu akciju pokrenulo je Javno preduzeće "Pošta Srbije", saopštilo je Udruženje dramskih umetnika Srbije, a likovni izgled markica osmislio je tim najboljih srpskih umetnika.
Filatelistička serija „Velikani srpskog glumišta” puštena je u opticaj dan uoči Svetskog dana pozorišta, 27. marta, a prva serija pokrenuta je još 2003. godine.
Miodrag Radovanović Mrgud (20.8.1929, Čačak-14.1.2019, Beograd). Nesuđeni slavista i agronom, bira glumu za životni poziv i diplomira na Pozorišnoj akademiji, u klasi Mate Miloševića. Od 1952, na sceni Jugoslovenskog dramskog i drugih pozorišta, na filmu, radiju i televiziji, ostvario brojne uloge: Tramvaj zvani želja, Veseli dani ili Tarelkinova smrt, Kolubarska bitka, Nižinski, Mletački trgovac, Velika drama, Balkan ekspres, Gorki plodovi... Govorio je da je život u teatru mnogo bolji, lepši, tačniji i pravedniji nego onaj stvarni i da je u njemu sve u slavu čoveka, i ono najgore i najbolje. Bio je vlasnik besprekorne dikcije i glumačkog gospodstva. Širokim osmehom koji je delio kolegama i publici brisao je nadimak Mrgud, stečen u detinjstvu. Ostaće zapamćen po maestralnom tumačenju uloge gestapovca Šicera u televizijskoj seriji Salaš u Malom ritu. Predsednik je Udruženja dramskih umetnika Srbije od 1976. do 1980. Dobitnik je Vukove nagrade, Raše Plaovića, Srebrne arene, Ardaliona, Zlatnog lovorovog vijenca, Ordena zasluga za narod i Priznanja Vlade RS za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi.
Predrag Ejdus (24.7.1947-28.9.2018, Beograd). Glumom se zarazio kao amater u Dadovu, a kad je ušao u taj svet, nije bilo povratka. Kazao je da glumci glume zbog prokletstva i magije i lutaju hodnicima pakla duboko verujući da se tu negde nalazi put za raj. Antologijske su njegove uloge Osipa u Strah i nada Nadežde Mandeljštam, Miškina u Nastasji Filipovnoj, Kir Janje, Fausta, Oblomova, Joakima Vujića u Kako zasmejati gospodara, Laze Dunđerskog u Je li bilo kneževe večere, Bernarda Draha u Šovinističkoj farsi, Ignjata Glembaja u Gospodi Glembajevima, Napoleona u Madam San Žen, Zlatikuma u Skupu, Šajloka u Mletačkom trgovcu... Bio je predsednik Udruženja dramskih umetnika Srbije od 1986. do 1990. i profesor na Akademiji umetnosti u Beogradu. Dobitnik je najznačajnijih pozorišnih nagrada: Sterijine, Zlatnog lovorovog vijenca, Zlatne kolajne za monodramu, Milivoje Živanović, Raša Plaović, statuete Joakim Vujić, Oktobarske nagrade, Dobričinog prstena za životno delo i Priznanja Vlade RS za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi. Igrao je do poslednjeg atoma fizičke i mentalne snage.
Mihailo Miša Janketić (24.5.1938, Novi Sad-15.5.2019, Beograd). Crnogorac rođen u Vojvodini, studirao književnost, a osvojila ga magija glumačke igre. Monologom Hamleta upisao je Pozorišnu akademiju u klasi Josipa Kulundšića, nakon čega postaje član Jugoslovenskog dramskog pozorišta. U njegovoj karijeri je sve išlo svojim redom. Kada je bio mlad igrao je mladiće, onda ljubavnike, mlade heroje, kada je došlo vreme karakternih rola, taman je po svojim godinama ličio na njih. Koji god su mu kostim obukli - mogao je da ga nosi, sve mu je bilo prirodno. Posle uloge u predstavi Kad su cvetale tikve, pozvali su ga da boksuje za reprezentaciju Jugoslavije. Bio je nezaboravni Raskoljnikov u Zločinu i kazni, Igo u Prljavim rukama, Horvat u Vučjaku, Stenli Kovalski u Tramvaju zvanom želja, Živojin Mišić u Kolubarskoj bici, Gazda Jevrem u Narodnom poslaniku, Marko Miljanov... Predavao je glumu na Akademiji umetnosti u Novom Sadu. Dobitnik je svih najznačajnijih nagrada, i Dobričinog prstena za životno delo i Priznanja Vlade RS za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi.
Marko Nikolić (20.10.1946, Kraljevo-2.1.2019, Beograd). Glumački gen nasledio od majke Leposave, glumice Kraljevačkog pozorišta; prve igračke bili su mu pozorišni rekviziti. Nakon diplomiranja na Pozorišnoj akademiji, glumački put vezuje za Narodno pozorište u Beogradu, gde tumači uloge u predstavama Rat i mir, Gorski vijenac, Sumnjivo lice, Apis... Za ulogu Abela Znorka u Zagonetnim varijacijama autor komada E. Emanuel Šmit je rekao da mu se Markovo izvođenje više svidelo od interpretacije čuvenih svetskih glumaca Alena Delona i Donalda Saterlenda. Ubedljiv je bio i na filmskom platnu, u filmovima Boško Buha, Devojački most, Užička republika... Televizijski deo karijere obeležile su uloge vožda Karađorđa Petrovića, kao i Gige Moravca u kultnoj seriji Bolji život. Posedovao je veliku životnu snagu i energiju, voleo košarku, reku, pecanje, imao brod, voleo je i umeo da zapeva... Na delu je pokazivao da glumac mora ne samo da bude glumac, nego da bude i čovek koji razume život i pruža mu šansu. Dobitnik je nagrada Raša Plaović, Pavle Vuisić i Zlatne medalje za zasluge u kulturnim delatnostima.
Ljiljana Krstić (31.10.1919, Kragujevac-12.4.2001, Beograd). Kao apsolvent prava shvatila da je gluma njena sudbina, pa upisuje i diplomira na Pozorišnom odseku Muzičke akademije u Beogradu. Glumački život proživela je u Narodnom, Jugoslovenskom dramskom, Beogradskom dramskom pozorištu i Ateljeu 212, kao i na programima Radio Beograda i televizije, u čije su istorije zlatotiskom upisane njene uloge: Ulita u Šumi, Olga u Tri sestre, Majka u Staklenoj menažeriji, Brehtova Majka Hrabrost, Beatrisa u Uticaju gama zraka na sablasne nevene, Pamela Pik u Čin - čin, Marta u Ko se boji Virdšinije Vulf, Vasa Železnova, Nehama u Sumraku, Gospa Nola, Avijatičarka u Krilima, Generalica u Platonovu... Privatno, nije bila glumica. U formularima, u rubrici „zanimanje", uvek je pisala „službenica", ne zato što je gluma nedostojna profesija, već zato što je, kako je rekla, nepotrebno, isuviše izložena. Bavila se i pedagogijom. Jako i jednostavno biće, mudra i stabilna, bila je i ostala moralni stub srpskog pozorja. Dobitnica je svih najznačajnijih nagrada i priznanja, i Dobričinog prstena za životno delo.
Tatjana Lukjanova (6.11.1923-18.8.2003, Beograd). Ćerka ruskog emigranta, studenta statiste u Boljšom teatru, sanjala je o baletu i o medicini, a pohađala Dramski studio pri Narodnom pozorištu, gde pravi prve glumačke korake. Glumu uči kod Vere Greč, glumice Hudožestvenog teatra, a potom odlazi u novoosnovano Beogradsko dramsko pozorište kome ostaje odana celog života. Vedra, uvek žedna glume, pouzdan saradnik kolega i reditelja svih generacija, odigrala je široku lepezu dramskih, lirskih i komičnih uloga: Loru u Staklenoj menažeriji, Perelu u Čoveku, životinji i vrlini, Ranjevsku u Višnjiku, Belu Radu u Utva ptica zlatokrila, Ebi Bruster u Arsenik i stare čipke... Deca su je prepoznavala po osobenom glasu koji je pozajmljivala lutkama u dečjim emisijama, prijalo joj je to. Njena veličanstvena Mod u predstavi Harold i Mod proglašena je za najbolje godišnje glumačko ostvarenje. Dobila je Oktobarsku nagradu grada Beograda za Bertu u Bertinom blagu A. Hinga i Zoranov brk za ulogu Maka Lele u Kući sa prozorom Lj. Lašić. Beogradsko dramsko je nakon smrti Tatjane Lukjanove ustanovilo nagradu „Gran pri" koja nosi njeno ime.
Milena Dravić (5.10.1940-14.10.2018, Beograd). Jedna je od najznačajnijih i najvoljenijih glumica jugoslovenske i srpske kinematografije. Milena nacionale. Vrata filma otvorio joj je film Vrata ostaju otvorena, a sve ostalo je istorija. Vrhunska glumica, zvezda posebnog sjaja, dobra i čestita, svetska, a naša. Neodoljivi osmeh, šarm, radost igre i vrhunska profesionalna etika zaštitni su znak mnogih njenih uloga, a plodni opus i njena blistava ličnost ogledaju se u nizu kultnih predstava, filmova, serija i emisija: Prekobrojna, Bitka na Neretvi, Jutro, Devojka, Kros kontri, WR misterija organizma, Bokeški D-mol, Lari Tompson, tragedija jedne mladosti, Bure baruta, Obraz uz obraz, Nije lako s muškarcima... Za ulogu u filmu Poseban tretman nagrađena je Poveljom za najbolju epizodnu ulogu na Filmskom festivalu u Kanu... Dobitnica je svih najznačajnijih nagrada, i Dobričinog prstena za životno delo i Priznanja Vlade RS za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi. Neko reče - vrata i dalje ostaju otvorena za naše kolektivno sećanje na bravurozne uloge i sjajnu ličnost Milene Dravić.
Radmila Andrić (17.7.1934 -20.11.2018, Beograd). Za prijemni ispit na Akademiji pripremao ju je njen profesor Bora Stojković, pisac prve istorije srpskog pozorišta. Tokom karijere, igrala je na scenama matičnog Jugoslovenskog dramskog pozorišta, kao i na scenama Narodnog, Beogradskog dramskog pozorišta, Ateljea 212. Ostaće upamćene uloge DŽesike u Prljavim rukama, Blanše u Tramvaju zvanom želja, Elize Dulitl u Pigmalionu, u Gospođa Deli ima ljubavnika, Gospođi Margariti, Zoje u Zojkinom stanu, Lavinije u Crnina pristaje Elektri, Doris u Dogodine u isto vreme... Selektivna u odabiru uloga, posedovala je poseban senzibilitet, osmeh joj je bio nežan i setan, glas melodičan, a u ulogama koje je tumačila, njene ruke su pričale svoju priču... Njeno igranje Gospođe Kambel u Dragi moj lažljivče ušlo je u Ginisovu knjigu rekorda kao najduže neprekidno izvođenje jedne predstave (39 godina) u istoj podeli, sve do smrti kolege Mihajla Viktorovića. Dobitnica je Oktobarske nagrade Grada Beograda, Zlatne arene u Puli, Sedmojulske nagrade ... Nosilac je Priznanja Vlade RS za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi.
Kurir.rs
BONUS VIDEO: