U današnoj Rusiji priče kažu da postoji 45 zabranjenih gradova koje od spolja i iznutra obezbeđuje vojska, a ulazak je dozvoljen samo sa posebnom dozvolom. U tim gradovima prema nekim procenama živi i radi, obazuje se i vaspitava decu 1.300.000 stanovnika.
Početkom 21 veka ruskoj i svetskoj javnosti otkrivena je decenijama najstrože čuvana sovjetska tajna: imena gradova, instituta, naučnih istraživačkih centara, laboratorija i poligona na kojima su razvijali, pruočavali i proizvodili smrtonosno hemijsko i biološko oružje. Kao na filmskoj traci ređala su se imena gradova poput: Zagorska (kompleks za proizvodnju virusnih oružja), Kirov (prva sovjetska fabrika za proizvodnju antraksa), Stepenogorsk (naučno eksperimentalna i proizvodna baza smrtonosnog antraksa), Sverdlovsk (fabrika antraksa), Lenjingrad (Insitut za ultračistu biološku upotrebu, koja je proučavala prilagođavanje krstarećih raketa za raspršivanje klica), Obolensk (Centar za proučavanje upotrebne mikrobiologije), ostrvo Vozordženije (najveći poligon za biološka ispitivanja na otvorenom), Vektor (sibirski institut, najveći i najsofisticiraniji pogon za proučavanje i proizvodnju virusa kao biološkog oružja), Biopreparat (preduzeće koje je združivalo sve biološke institute), kao i ostale čija lista je veoma dugačka.
Tradicija zabranjenih gradova nastavljena je i posle raspada Sovjetskog Saveza, gde postoji 45 takvih gradova, koje spolja i iznutra obezebeđuje vojska i u kojima živi, radi i obrazuje se 1.300.000 stanovnika, koji se bave bilo naučnim ili proizvodnim radom, povezanih sa veoma bezbednosno osetljivim stvarima i tehnologijama.
Jedan od takvih gradova je i Ozersk na južnom Uralu gde se prave radioaktivni izotopi i prerađuje upotrebljeno nuklearno gorivo iz Rusije i ostatka sveta ( između ostalog nukelarno gorivo iz našeg reaktora u Vinči prebačena je upravo u ovaj zabranjeni grad. U ovom gradu važnu ulogu ima federalno preduzeće Majak, koje je odigralno ključnu ulogu u prvoj fazi početaka sovjetskog nukelarnog programa. Naziv ovog predzeća je bio i Kombinat broj 817. Danas osim primarne namene prerade nuklearnog goriva ovo preduzeće i grad ima važnu ulogu i u medicni izrada retkih nukelarnih izotopa koji se kao medicinska tehnologija izvoze u čak 40 država sveta.
Među zabranjene gradove spada i Severnomorsk, grad na obali Kolskog zaliva u Barencovom moru. Sam grad se nalazi na polarnom krugu i sedište je Severne flote ruske Ratne mornarice, gde osim površinskih plovila poseduje napadne i strateške nuklearne podmornice koje deluju na Atalntiku i u zoni večnog leda na Arktiku.
U zabranjene gradove spadaju i Mirni, Zamensk, Sarov i Vlasiha koji su isključivo vojni objekti pod strogom kontrolom.
Grad Mirna nalazi se na putu ka Belom moru na području Argangelska. Tu se nalazi i lansirna rampa za lanisranje vasionskih raketa i kosmodrom Pleseck iz koga se isključivo lansiraju navigacioni sateliti. Takođe pored ovog mesta nalazi se i poligon Kapustin jar, koji je napravljen 1946. godine gde su testirane sovjetske balističke rakete sa nuklearnim bojevim glavama, a od 1962 korišten je i kao manji kosmodrom za lanisranje obaveštajnih satelita sa lakim raketama nosačima.
Grad Sarov u regionu Nižnjigorod ima status zabranjenog grada jer se u njemu nalazi nukelarni centar i sveruski naučno istraživački centar za eksperimentalnu fiziku. Navodno u njemu se proizvode atomske bojeve glave. Procena kaže da u ovom istržaivačkom gradu radi 18.000 stručnjaka od fizičara, matematičara, inžinjera, progamera koji se iključivo bave nuklearnim arsenalom Rusije.
Među zabranjenim gradovima je i grad Vlasiha nedaleko od Moskve. U njemu se nalazi štab raketnih jedinica i centralna komanda kopnenih strtateških nukelarnih snaga ruske armije.
Svi ovi gradovi važe za centre koji su označeni kao strateški važni objekti u kojima se razvijaju, proizvode i testiraju nukelarne, raketne i svemirske mogućnosti Rusije, zbog čega pre svega ruska javnost ima ograničen pristup i ulazak je moguć samo sa posebnom dozvolom.
Kurir.rs/A.Mlakar