Iks-44 MANTA, što je skraćenica od Multi-Akis No Tail Aircraft, bio je derivat legendarnog dizajna F-22 kompanije Lokid Martin, futurističkog izgleda.
Prema časopisu Er Fors Magazin, Lokid Martin je možda dizajnirao do šest različitih aviona sličnih F-22 Raptor koji su bili ponuđeni vazduhoplovstvu. Iako nijedan od njih nije prihvaćen, navodno je ovaj dizajn privukao interes NASA-e kao istraživačke platforme pomoću koje se može testirati kontrola bezrepog dizajna pomoću vektora potiska. Upoznajte Iks-44 MANTA.
Poput F-22 na kome se zasnivao Iks-44, bio bi vrlo nevidljiv, a možda čak i nevidljiviji od svog rethodnika F-22. Prikazi koncepta Iks-44 ukazuju na to da bi on prebacio ulazni otvor za usis vazduha F-22 koji je dizajniran da difuzira neprijateljski radar u sebi, umesto da odbija radar spolja.
Poput kultnog stelt bombardera B-2, dizajn Iks-44 bio je bez repa. Bez repa, ovi bezrepi dizajni su po svojoj prirodi nevidljivi od ostalih rebrastih ramova - Iks-44 bi imao vrlo nizak radarski potpis. Umesto da koristi standardne kontrolne površine za manevrisanje tokom leta, MANTA je manevrisao koristeći vektor potiska, u kojem su izduvne mlaznice dvostrukog motora mogle da usmeravaju izduvne gasove u različitim pravcima.
Iako inovativni dizajni vektora potiska nisu ništa novo. Jedan uspešan ruski dizajn u službi sa indijskim vazduhoplovstvom, varijanta Suhoja Su-30, koristi vrlo visoku upravljivost zahvaljujući mlaznicama motora za vektorsko potiskivanje.
Izmenjeni dizajn delta krila takođe je imao par prednosti u odnosu na svog prethodnika. Dizajn delta krila imaju veću unutrašnju i spoljašnju površinu od tradicionalnih krila, te stoga mogu da smeste više goriva. Korišćenjem takozvanih mokrih krila, poznatih i kao integralni rezervoari za gorivo, veća količina goriva mogla bi se skladištiti unutra u krilima aviona.
Ova vrsta skladišta goriva je relativno česta i omogućava nošenje velike količine goriva. Pored većeg kapaciteta goriva, Iks-44 bi imao koristi od aerodinamičnijeg rama, što bi rezultiralo manjim otporom tokom leta.
Iks-44 je bio jedan od niza dizajna koje je Lokid Martin dizajnirao i ustupio američkim vazduhoplovnim snagama kao način za uvećanje tajnih okvira podružnice, mada je ovaj određeni dizajn možda jedini koji nije imao rep. Sa proizvodnim linijama F-22 koje su odavno zatvorene, malo je verovatno da ćemo ikada uspeti da vidimo Iks-44 MANTA u letu.
Kurir.rs/National Interest