Na listi nematerijalnog kulturnog nasledja Srbije, od pedesetak elemenata, čak tri dolaze iz Pirota. Pirotsko ćilimarstvo, proizvodnja pirotskog kačkavalja i pirotski govor.
Postoji više legenda o nastanku pirotskog ćilima, koji se od 15. veka izradjuje u ovom delu Srbije. Prema nekim saznanjima sam način tkanja postojao je pre dolaska Turaka na ovo podneblje, a prema drugim, Turci su doneli ćilimarstvo u Pirot.
Iz Muzeja Ponišavlja u ovom gradu navode da se baš tu nalazi najvća zbirka ovih ćilima.
- Činjenica je da su Turci ubrzali razvoj ćilimarstva u Srbiji i negde početkom 19. veka izdefinisali su se delovi ćilima. On je zaštićen kao robna marka i kulturno dobro od velikog značaja - navodi Tatjana Karanović iz Muzeja Ponišavlja u Pirotu.
Ne moze se svaki ćilim nazvati pirotskim. Na ćilimu preovladava crvena boja u više nijansi, od svetlo-crvene do boje trule višnje, dok je šara uvek geometrijska.
- Ne može svaki ćilim biti pirotski. On mora da bude pre svega od vune. Ima centralno polje, unutrašnju ivicu, ploče i spoljašnju ivicu, a rese idu po rubovima - ističe Tatjana.
Pre početka tkanja sa tkaljama se dogovara o elementima koji će biti na ćilimu. Prvi put je pirotski ćilim izložen u Beču 1886. godine na Svetskoj izložbi, kada je izazvao čuđenje jer je šara ista i sa lica i naličja.
Kurir.rs
Bonus video: