DA LI ĆE POSLE BREGZITA USLEDITI HUGZIT? Mađarski list o izlasku iz EU koja se "ponaša bahato prema istočno evropskim članicama"
Mađarski list Mađar Nemzet ("Mađarska nacija"), nezvanični vladin list, često ima ulogu svojevrsnog poligona.
Pokreće teme za koje premijer Viktor Orban i članovi njegove vlade žele znati kakvo je raspoloženje javnosti, ali bez direktnog pokretanja samog pitanja. Tako je bilo i prošlog vikenda. List je nedavno pokrenuo debatu o temi koja je do sada bila tabu tema čak i u krugovima mađarske vlade: izlasku Mađarske iz Evropske unije, prenosi Dojče vele.
"Vreme je da razgovaramo o Hukzitu", naslov je nemačke verzije članka. To je odjeknulo poput bombe: o tome su izvestili gotovo svi veliki mediji, opozicioni političari su bili zaprepašćeni, mnogi komentatori su izrazili zabrinutost. Nije ni čudo: zbog toga što Mađarska pripada EU, do sada je, uprkos dubokim političkim podjelama u zemlji, vladala nadstranačkim i društvenim konsenzusom. Jedan od retkih koji još uvijek postoje u toj zemlji.
Sada se izlazak Mađarske iz EU otvoreno i ozbiljno predlaže u najvažnijim vladinim medijima prvi put od 2010. godine, odnosno nakon dolaska Orbana na vlast. To je bez presedana.
"Kada će EU konačno staviti finansijsku tačku na Orbana", pitaju se mnogi poslanici. Kritikuju usvajanje novog LGBTQ zakona.
U mađarskoj verziji članka piše: "Sada konačno moramo ozbiljno razmotriti naš mogući izlazak iz saveza država koje krvare iz hiljada rana, pokazuju imperijalne simptome i ponašaju se prezirno i bahato prema svojim istočnoevropskim članicama."
Razlog: "Naši putevi su se razdvojili. Dok Zapad već potpuno svesno raskida sa hrišćanskim moralom i svetskim poretkom i umesto toga najavljuje izgradnju kosmopolitskog, bezličnog svetskog društva, koje se oslanja na bezgranično samozadovoljstvo i samouništenje pojedinca. Mi, Mađari, Poljaci i Centralna Evropa, čvrsto se držimo svojih milenijumskih kulturnih i verskih temelj ".
Članak je napisao politikolog Tamaš Friz, koji je poznat po svojim radikalnim pozicijama na desnici. Ali on nije politički autsajder, već vodeći član važnih organizacija bliskih Orbanu, poput Foruma civilnog udruženja (COF). Forum povremeno organizuje takozvane "marševe mira" - demonstracije moći Orbanove vlade sa desetinama ili stotinama hiljada učesnika, od kojih većina čuje oštre govore protiv EU.
Stoga je verovatno da su vladajući krugovi unapred bili obavešteni o Fricovom članku ili su se čak čak i složili s njim. Tema Hukzita poslednjih nedelja bila je tema nekoliko mađarskih političara iz vladajuće stranke - ali samo indirektno.
Laslo Kover, predsednik mađarskog parlamenta, rekao je u intervjuu početkom jula da će "definitivno glasati protiv" na današnjem referendumu o članstvu u EU. A ministar finansija Mihali Varga rekao je prošle nedelje da će glasati na referendumu upravo sada sa "da". Ali da bi to pitanje moglo dobiti novi smisao krajem ove decenije, kada Mađarska počne da uplaćuje više u budžet EU nego što od njega dobija.
Viktor Orban je takođe u prošlosti s vremena na vreme izjavljivao da "naravno, ima života i izvan EU", poslednji put je to bilo u vezi sa Bregzitom 2016. godine. U ovoj poslednjoj debati još nije govorio.
Ali poslednjih godina sukobio se sve agresivnije sa EU, nedavno zbog mađarskog zakona koji zabranjuje takozvanu homoseksualnu i transseksualnu propagandu među maloletnicima. U tim sporovima Orban je sve jasnije govorio da odbacuje EU u njenom sadašnjem obliku.
Mađarski opozicioni političari veruju da se Orban i njegovi saradnici kriju iza članka u novinama Mađar Nemzet. "Orbanova kampanja za izvođenje naše domovine iz Evropske unije je počela", napisala je na Fejsbuku levozelena političarka Timea Sabo iz stranke Dijalog za Mađarsku.
Trenutno izlazak iz EU još nije u interesu Orbana, rekao je mađarski politikolog Peter Kreko za DV. "Ali u njegovom je interesu da okrene javno mnjenje protiv EU kako bi protiv Brisela imao ucjenjivački potencijal mogućeg Hukzita. Utoliko mu je cilj povećati neprijateljstvo prema Uniji u Mađarskoj ".
Orban koristi i tvrdnju da Mađarska dobija sve manje novca od EU i da stoga više ne može imati koristi od članstva, objašnjava Kreko, koji trenutno radi na Institutu za humanističke nauke (IVM) u Beču. Jer, u istraživanjima javnog mnjenja Mađari navode evropske fondove kao jednu od najvećih prednosti EU.
"Ali mora se jasno staviti do znanja da je velika većina Mađara, u principu, vrlo stabilno proevropski orijentisana", rekao je Kreko. On predviđa da bi to moglo uticati na neodlučne proevropske glasače da se okrenu opoziciji.
Kurir.rs