Srednjovekovni viteški red Zmaja, masoni, "Crna ruka", "Bela ruka", "Narodna odbrana", samo su neka od tajnih društava koja su tokom istorije bila aktivna na ovim prostorima. Bila su odlično organizovana, imala su svoja pravila i radila su u zavereničkoj tajnosti...
Ona su menjala ne samo sudbinu našeg naroda i države, već posredno i celokupnog čovečanstva, a ovo su neka od njih.
Red Zmaja
Borili se za zaštitu hrišćanskih vrednosti
Viteški red Zmaja formiran je 12.decembra 1408. godine, a osnovao ga je ugarski kralj, kasniji rimski car Žigmund Luksemburški. Red je za zaštitnike izabrao svetog Đorda i svetu Margaretu, a razlog osnivanja reda je bio zaštita hrišćanske Evrope i vrednosti od Turaka. Dvadeset četiri najdostojnija evropska viteza tog doba, ličnosti visokih moralnih principa bili su članovi prvog reda Zmaja. Počasno mesto prvog viteza prema osnivačkoj povelji - prvi među jednakima - imao je despot Stefan Lazarević, gospodar Srbije.
Članovi su bili izuzetno disciplinovani i imali su obavezu davanja milostinje. Nosili su plavi plašt od somota sa zlatnim krstom, a simbol reda je bio zmaj sa krstom na leđima i repom obavijenim oko sopstvenog vrata. Zmaj je predstavljao zver iz Knjige otkrovenja, dok je crveni krst simbolizovao pobedu Hrista nad zlim silama. Od članova reda se očekivalo da stalno nose simbol, najčešće u obliku medaljona oko vrata i često su sahranjivani sa njim.
"Mlada Bosna"
Organizacija koja je poslužila kao povod za najkrvoločniji rat
"Mlada Bosna" je političko-revolucionarni omladinski pokret kojeg je činilo veći broj omladinskih revolucionarnih organizacija iz BiH koje su nastale početkom 20. veka. Cilj pokreta bila je borba protiv okupacije i pripajanja provincije BiH od strane Austrougarske, a za njeno pripajanje Srbiji i drugim južnoslovenskim zemljama. Pojedini članovi ove organizacije su sarađivali sa tajnom organizacijom Crna ruka.
Član "Mlade Bosne" Gavrilo Princip je 28. juna 1914. u Sarajevu izvršio atentat na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda. Ovaj događaj, takođe poznat i kao Sarajevski atentat, je Austrougarskoj poslužio kao povod za rat protiv Srbije, koji je prerastao u Prvi svetski rat.
"Crna ruka"
U krvi svrgnuli dinastiju Obrenović
"Crna ruka" je bila tajno društvo, zvanično osnovano pod imenom "Ujedinjenje ili smrt" u Kraljevini Srbiji 10. juna 1910. godine. "Crna ruka" je delovala i pre toga, izvršivši Majski prevrat 29. maja 1903. u kojem su ubijeni kralj Aleksandar i kraljica Draga Obrenović, čime je prekinuta loza dinastije Obrenovića. Osnovala ju je grupa nižih oficira, na čelu sa kapetanom Dragutinom Dimitrijevićem Apisom. "Ujedinjenje ili smrt" je imalo panslavističke ciljeve, sa namerom da ujedini sve teritorije Južnih Slovena, posebno one u sastavu Austrougarske.
Apis i grupa njegovih pouzdanika uhapšeni su 1916 u Solunu u cilju rasvetljavanja pokušaja atentata na regenta Aleksandra Karađorđevića kod mesta Ostrova, u pozadini Solunskog fronta. Članovi Apisove organizacije, da bi se očuvala što veća tajnost, kako su navodili istoričari, nisu se vodili po imenima, već po rednom broju.
"Bela ruka"
Iz tajnosti do mesta premijera
"Bela ruka" je bila tajna oficirska organizacija u Kraljevini Srbiji, nastala kao suparnička grupa "Crnoj ruci". Njen vođa bio je Petar Živković, a smatra se da je ovaj neformalni krug oficira osnovan 1912. Organizacija je, kako navode istoričari, imala za cilj da umanji uticaj "Crne ruke", time što će okrenuti prestolonaslednika Aleksandra Karađorđevića protiv njih. Nestankom "Crne ruke" u Solunskom procesu, "Bela ruka" preuzima kontrolu, a 1921. Živković postaje komandant Kraljeve garde. Kralj Aleksandar I je 1929. godine, uz navodno podršku "Bele ruke" uveo diktaturu, a Živković je imenovan za premijera. Na toj poziciji je ostao do 1932, a pobedom komunističkih snaga Josipa Broza Tita u kasnijem građanskom ratu u Jugoslaviji, članovi "Bele ruke" su ili bili pogubljeni od novog režima kao kvislinzi ili su emigrirali kod saveznika.
"Narodna odbrana"
Jovan Dučić i Branislav Nušić bili među osnivačima
"Narodna odbrana" je organizacija osnovana 1908. godine u Kraljevini Srbiji, u Beogradu, kao protest protiv nelegalne aneksije provincije BiH od strane Austrougarske. Osnivači ove organizacije su, kako tvrde istoričari, bili, između ostalih, čuveni književnici Jovan Dučić i Branislav Nušić.
Organizacija je iz Kraljevine Srbije u Bosnu slala odrede radi borbe protiv Austrije, a za vreme Balkanskih ratova preko ove organizacije su regrutovani dobrovoljci za borbu u Makedoniji. To je bilo veliko i vrlo organizovano društvo, a omladinski ogranak ove grupe bila je organizacija "Dušan Silni". U Julskom ultimatumu, Austrougarska je zahtevala od Srbije da raspusti društvo zvano "Narodna odbrana" i da konfiskuje sva njegova sredstva za propagandu. Srpska vlada u svom odgovoru navodi da nema nikakvih dokaza da je društvo "Narodna odbrana" učinilo ma kakvo krivično delo ove vrste, no da će raspustiti društvo ako takvo delo postoji. Za tim na kraju nije bilo potrebe jer je Austrougarska odbila predloge Srbije i uskoro objavila rat.
SOPO
Odgovor na delovanje UDBE
Srpski oslobodilački pokret Otadžbina (SOPO) je tajna emigrantska zaverenička organizacija koju su osnovali Srbi u rasejanju sa ciljem da povedu borbu protiv Saveza komunista Jugoslavije i Komunističke Jugoslavije na čijem čelu se nalazio Josip Broz.
SOPO je osnovan kao odgovor na navodni državni terorizam koji je sprovodila Jugoslavija preko svoje tajne političke policije, UDBE, protiv političkih neistomišljenika u rasejanju, a koji su srpskog porekla. SOPO je kao reakciju na otmice i atentate od strane UDBE, izvršio bombaške napade na ambasade i konzularna predstavništva SFR Jugoslavije na tlu Severne Amerike 1967. godine. Pripadnici SOPO pokušali su u više navrata da izvrše atentat na Tita tokom njegovih službenih poseta zemljama Južne i Severne Amerike. SOPO je, kako navode istoričari, bio odgovoran za podmetanje eksploziva pred zgradom UN 1975, u Njujorku i u Vašingtonu 1976, kao i za izazivanje snažne eksplozije u zgradi Generalnog komiteta Komunističke partije Amerike u Njujorku.
Kurir.rs/Ružica Kantar