Procene su da u Srbiji trenutno više od 2.000 dece prima terapiju hormona rasta. U susret obeležavanju Svetskog dana dece niskog rasta, 20. septembar, koji je u čitavom svetu posvećen upravo podizanju svesti o značaju normalnog rasta kod dece, iz udruženja "Roditelj" upozoravaju na ovaj problem kod mališana koji treba prepoznati u što ranijem uzrastu. Nizak dečji rast nije samo estetski problem, već može ukazati i na ozbiljnije zdravstvene probleme. Rast je veoma složen proces koji se odvija pod uticajem brojnih genetskih činilaca i faktora iz okoline.
Normalno, rast je jedan od najpouzdanijih pokazatelja dobrog zdravstvenog stanja deteta i u praksi kod većine dece koji se obraćaju pedijatrima zbog niskog rasta ne postoje organske bolesti, genetski ili hormonski poremećaji. Nizak rast znači da je telesna visina deteta ispod donje granice normale za uzrast i pol. Najčešće je porodična odlika ili posledica konstitucionalno usporenog rastenja. Ipak, nizak rast može biti prouzrokovan različitim poremećajima zdravlja i što je veće odstupanje telesne visine od normale to je veća verovatnoća da dete ima neki od patoloških oblika niskog rasta.
Dr Maja Ješić, pedijatar-endokrinolog u Univerzitetskoj dečjoj klinici u Tiršovoj objasnila je da su najčešći endokrinološki uzroci niskog rasta nedostatak hormona rasta i nedostatak hormona štitaste žlezde, a od ostalih patoloških uzroka nizak rast može biti prouzrokovan intrauterusnim zastojem u rastu, celijakijom, različitim genetskim sindromima, hroničnim bolestima.
- Niska telesna visina roditelja najčešće objašnjava nizak rast deteta, ali to ne sme biti razlog da se dete ne uputi endokrinologu čim se uoči poremećaj. Nedostatak hormona rasta kod dece može biti nepoznatog i poznatog porekla, urođeni i stečeni. Kada se radi o urođenom nedostatku hormona rasta, najčešće se uočava posle druge godine života, a uzroci mogu biti genetski uslovljeni ili razvojni poremećaji glave, koji se javljaju sporadično. U stečene uzroke spadaju ozbiljne povrede glave, tumori glave, infekcije centralnog nervnog sistema, zračenje glave - istakla je dr Ješić.
Deca sa ovim problemom leče se injekcijama hormonom rasta, o trošku RFZO - Osnovni preduslov uspešne terapije je što ranije postavljanje dijagnoze i postizanje maksimalne visine pre početka puberteta. Osim stimulacije linearnog rasta, hormon rasta ima višestruka korisna delovanja koja obuhvataju održavanje normalnog telesnog sastava i metabolizma tokom celog života. Stoga se kod osoba sa dokazanim nedostatkom hormona rasta preporučuje supstitucija tog hormona i posle prestanka rasta u visinu, ali u dozama koje su manje od supstitucionih doza u detinjstvu i adolescenciji - dodala je dr Ješić.
Kurir.rs/ A. K.