Nakon jednog veka od smrti, omiljeni kralj Srbije Petar Prvi Karađorđević, (29. jun 1844. -16. avgust 1921.) u Subotici će dobiti spomenik, ispred zgrade nekadašnjeg Sokolskog doma, građenog u vreme Kraljevine, gde je danas bioskop "Jadran" i Dečje pozorište.
Spomenik kralju oslobodiocu, koji je vladao od 1903. do 1918. i bio prvi vladar Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca i simbol uređene, demokratske države, utemeljene u Ustavu i vladavini prava, podiže u Subotici, jer je bio veoma poštovana i omiljena ličnost. To su svojim zapisima i govorima, posvedočile i značajne ličnosti tog vremena.
Veliki župan Bačke Paja Dobanovački izjavio je da je kralj sa svojim narodom delio i dobro i zlo, a gradski pravobranilac dr Dragutin Stipić, kao sin bunjevačkog plemena i član Proširenog senata,"da će uspomena na kralja Velikog Oslobodioca, Petra Prvog, živeti vekovečito i kao svetionik na širokom moru, njegov put vodi slobodi i bratskoj ljubavi".
Predstavnik Mađara, advokat dr Eden Nađ je istakao da je Petar bio utelovljenje prava, zakonitosti i pravde, a predsednik jevrejske zajednice, lekar Adolf Klajn, istakao je da kralj nije pružao sablju, nego desnicu za pomirenje i da je donosio zakone, koji čine razliku samo između dobra i zla i ne prave razliku među veroispovestima i građanima.
Promovisao je principe slobode u svim sferama društva, a još početkom 1868. godine u Beču štampao je svoj prevod knjige Džona Stjuarta Mila "O slobodi".
U toku je u Subotici izlivanje spomenika, stojeće skulpture, visoke desetak metara. Granitni postament je projektovan na oko 5,6 metara, a visina bronzane skulpture je 4,2 metra. Autor je Zoran Ivanović, po čijem konceptu je građen i novosadski spomenik, a subotički bi trebalo da bude završen do 25. novembra, kada se obeležava Velika Narodna Skupština u Novom Sadu, na kojoj su Kraljevini Srbiji prisajedinjeni Srem, Banat i Bačka.
Spomenik se finansira iz budžeta Grada, a vrednost radova je 21,4 miliona dinara. Međuopštinski zavod za zaštitu spomenika kulture Subotica nadgleda radove. Ministarstvo kulture i informisanja, 10. marta 2020. godine dalo je saglasnost za postavljanje spomenka, a 28. maja, Skupština grada Subotica, i vlast i opozicija, jednoglasno su podržali izgradnju tri spomenika u Subotici, kralju Petru Prvom Karađorđeviću, biskupu Ivanu Antunoviću i bivšem gradonačelniku Biro Karolju, istorijskim ličnostima Srba, Bunjevaca, Hrvata i Mađara, koje su odbornici nazvali pomiriteljima i utemeljivačima demokratske države.
Dva spomenika su već sagrađena, a 25. novembra se očekuje otkrivanje spomenika Petru Prvom Karađorđeviću. Sekretarka za društvene delatnosti Grada Subotice, Jasmina Stevanović, prilikom usvajanja odluke o gradnji sva tri spomenika u Skupštini grada je navela, da gradnja sva tri spomenika predstavljaju sliku multietičnosti Subotice.
Svi odbornici Skupštine saglasni su bili, da je gradnja sva tri spomenika gest potpunog nacionalnog pomirenja u Subotici.
Kurir.rs/N.H.