Lečenje raka CAR T-ćelijama sada je dostupno u Acibadem Altunizade Turskoj
Za neke pacijente sa leukemijom i limfomom, terapija CAR T-ćelijama može da deluje kada druge terapije ne uspeju
Nova terapija raka poznata kao terapija CAR T-ćelijama sada je dostupna u bolnici Acibadem Altunizade u Turskoj i prvi rezultati kod pacijenata su veoma obećavajući. S obzirom da se radi o novoj, složenoj i potencijalno rizičnoj proceduri, primenjuje se samo u nekoliko naprednih medicinskih centara u zapadnoj Evropi i Sjedinjenim Državama.
Šta je CAR T-ćelija i zašto je važna?
Normalno, naš imuni sistem prepoznaje ćeliju koja izaziva rak i eliminiše je. Ovo je neka vrsta prirodnog antitumorskog sistema unutar našeg tela, koji se bori protiv ćelija koje su postale tumorske. Neuspeh, raspad ovog sistema dovodi do nemogućnosti imunog sistema organizma da prepozna i uništi ćelije raka, što je razlog većine karcinoma, objašnjava prof. Siret Ratip, lekar, načelnik Odeljenja za transplantaciju koštane srži odraslih u bolnici Acibadem Altunizade.
T ćelije su vrsta limfocita koji igraju presudnu ulogu u našem imunološkom odgovoru na bilo koju pretnju, kao što su infekcije, alergeni, ali i tumori. Ali ćelije raka su eksperti za skrivanje i izbegavanje otkrivanja od tih telesnih ratnika. Naš imuni sistem obično prepoznaje neprijateljske ćelije pronalazeći specifične proteine koji se zovu antigeni na površini tih ćelija.
Da bi otkrio i uništio ćelije raka, imunom sistemu su potrebni pravi receptori za njihove antigene. Različite vrste raka imaju različite antigene koji zahtevaju jedinstveni himerni antigen receptor (CAR) za svakog od njih. Određene vrste leukemije ili limfoma, na primer, nose antigen koji se zove CD19.
Kako funkcioniše terapija CAR T-ćelijama?
"Kod limfoma i leukemija, šta god da se radi, imaćemo pacijente sa relapsiranom bolešću. To znači da čak i pored današnjih sofisticiranih metoda hemoterapije, radioterapije i transplantacije koštane srži, dostupne opcije lečenja i dalje ne uspevaju kod velikog broja pacijenata koji izgube život zbog bolesti. Ovde stiže himerni antigen receptor T-ćelije ili terapija CAR T-ćelijama.
Hematolog prof. Siret Ratip objašnjava proces na sledeći način: "Prva stvar koju radimo je zapravo da sa hemoterapijom smanjimo masu tumora koliko god možemo. Zatim sakupljamo T-ćelije iz tela pacijenta nakon kratke doze hemoterapije uz pomoć mašine, a zatim biramo tip T-ćelija koje će napasti tumorske ćelije. Dobijamo ove ćelije i genetski konstruisani molekul koji će biti vezan za njih, a druga strana, kada udje u telo, otići će i zakačiti se za tumor. Ovo može biti molekul CD19, kao i kod većine B-ćelijskih ne-Hodgkinovih limfoma, ili B-ćelijskih akutnih limfoblastičnih leukemija. Dakle, ove obučene i ekspandirane T-ćelije se pripremaju van tela, u laboratoriji. To možemo da uradimo u Altunizade Acibadem Labcell jedinici, protiv CD19 pozitivnih tumora ne-Hodgkinovih limfoma ili akutnih limfoblastičnih tumora leukemije. Kada se proizvedu i prošire, mogu da se kroz kateter unesu infuzijom u telo pacijenta gde odlaze i počinju da napadaju tumorske ćelije. I dok to rade, oni se dodatno proširuju unutar tela; tako da ovaj antitumorski efekat nastavlja da se dešava.
Neželjeni efekti moraju biti striktno nadgledani
Iako CAR-T terapija koristi prirodne ćelije, ona bi ipak mogla da donese ozbiljne neželjene efekte, upozorava prof. Siret Ratip. Jedna od njih je sindrom oslobađanja citokina koji dovodi do simptoma sličnim gripu, baš kao da imuni sistem napada virus. Međutim, u teškim slučajevima može se završiti odlaskom pacijenta na odeljenje intenzivne nege, sa poteškoćama u disanju. Neurotoksična neželjena dejstva na mozak su takođe moguća, sa simptomima kao što su glavobolja, konfuzija ili epileptični napadi.
Naravno, novije studije su dale uvid u upravljanje ovim neželjenim efektima, kaže prof. Siret Ratip i dodaje: "Na primer, razbijanje delova CAR T-ćelija na tri dela prilikom njihovog davanja pacijentu: umesto da dajete celu količinu istog dana, podelite je na tri dela, na dan 1, dan 3 i dan 7, na primer. Takođe, imamo neke antidote koje možemo da koristimo kada imamo neželjena dejstva ili sindrom oslobađanja citokina i tešku neurotoksičnost."
Obećavajući prvi rezultati u Acibademu
Nova terapija počela je da se primenjuje u bolnici Acibadem u Turskoj na pacijentima sa CD19 pozitivnim B-ćelijskim limfomom i CD19 pozitivnom B-ćelijskom akutnom limfoblastnom leukemijom. Deo sa ćelijskim inženjeringom izvodi se u Acibadem Labcell-u. Nakon prvih 10 pacijenata, od kojih su svi teško pogođeni bolešću, tim izveštava da je otprilike polovina njih imala koristi od nove opcije lečenja i nastavila sa transplantacijama kako bi očistila ostale ćelije u narednim mesecima. "To su pacijenti koji su imali sve vrste terapija i nisu uspeli da krenu u potpunu remisiju. Ovo je grupa pacijenata za koju se mislilo da je nemoguća. Prema iskustvu profesora, manji teret bolesti ili manja količina tumorskih ćelija na početku lečenja donosi efikasnije rezultate terapijom CAR T-ćelijama.
U bliskoj budućnosti, Acibadem tim stručnjaka namerava da primeni terapiju CAR T-ćelijama na pacijente sa više mijeloma i drugih onkoloških maligniteta.
Promo tekst