Ruski stareteški bombarder Tu-160 zvani Beli labud slavi danas svoj 40 rođendan i oživljava sećanje na 18. decembar 1981 godine kada je poleteo prvi prototip za čijim komandama je bio opitni pilot Boris Veremev..
Let novog ruskog strateškog bombardera održan je samo dan pre 75 rođendana Generalnog sekretara KP SSSR -a Leonida Iljiča Brežnjeva, koji je smatrao da će ovaj bombarder biti odgovor na pojavu američkog strtateškog bombardera B-1B.
Proizvođač Opitno konstrukcioni biro (OKB) Tupovljev promovisanje novog bombardera koji treba postati glavni adut vazdušne atomske trijate, dan pre rođendana Brežnjeva prikazan je kao ličnii poklonom ostarelom genseku koji nije dočekao njegovo uvođenje u operativnu upotrebu.
Projektovanje aviona krenulo je na vrhuncu Hladnog rata, kada su obe super sile nastojale da prikriju informacije o novom tipu oružja ili opreme od supraničke strane i očiju javnosti. Amerikanci su od kraja sedamdestih i osamdesetih godina uz pomoć satelita intenizvno osmatrali ruske baze i aerodrome. Interesantni snimak zebeležen je 25. novembra 1981 godine u Vazduhoplovnom opitnom centru Rumenskoje, kada je primećen veliki avion sličan američkom B1B. tek sedam godina kasnije kada je američkom sekretaru za odbranu Karlučiju dozvoljen susret sa " Belim labudom" na Zapadu letelica je dobila naziv " Blekdžek".
Poseta američke delegacije bila ujedno i zvanična potvrda javnosti na Zapadu o postojanju novog ruskog strateškog bombardera.
Tu -160 Belkdžek ili Beli labud smatra se najvećim i najtežim ikad napravljenim borebnim avionom. On je bio predviđen , da ciljeva napada dopre letom na velikoj visni.
Aerodinamika Tu- 160 uspešno je realizovana. Krilo bombardera je promenjive geometrije, ugao strele se kreće od 20 do 65 stepeni i reguliše se i ručno i automatski. Pretkrilca se nalaze duž čitave napadne ivice krila, dok se na izlaznoj ivici nalaze krica sa dvostrukim procepom i sa malim komandnim površinama ( krilcima). Ovakva aerodinamička koncepcija je ovom bombarderu obezbedila visoke performanse kako u nadzvučnim tako i podzvučnim režimima leta.
Odlične performanse bombardera su potvrdila i tri svetska rekorda: Oba su postignuta tokom 1989 i priznate su od strane Međunarodne aeronautičke federacije FAI. Prvi rekord se odnosio na postignutu brzinu od 1720 km na čas sa teretom od 16 tona, drugi se odnosio na postignutu visinu leta za strateški bombarder od 11.250 metara sa maksimalnom nosivosti borbenog tereta. Treći svetski rekord postignut je 2010. godine u vermenu trajnja leta kada su dva Tu -160 u vazduhu provela 24,5 časova u vazduhu.
Pre toga najduži let ovog bombardera iznosio je 22 časa u vazduhu.Sovjetski savez planirao je izgradnju 100 Tu -160 za potrebe ratne avijacije Sovjetskog saveza. međutim ekonomske teškoće u koje je zapao SSSR sredinom osamdesetih godina prošlog veka zantno je smanjen obim proizvodnje ove skupe letelice.
Finansijske teškoće su onemogućavale da se pomenuti nedostaci ptklone i porizvodnja je konačno 1992 godine obustavljena pri ukupno 38 proizvedenih primeraka.
U ruskim vazdušnim snagama ostalo je ukupno 16 letelica tog tipa, a krajem 1999 u operativnoj upotrebi je bilo samo 7 primeraka, dabi 2010 taj broj povećan na 13 primeraka.
. Sve letelice locirane su u bazi Engels na obali Saratovskog jezera odakle poleću u borbene misije tokom napada na islamiste u Siriji i duge patrole nad Atlantikom, posle odluke Dimitrija Medvedeva 2007. godine. U današnjoj igiri mačke i miša nad Atlantikom
Kurir.rs/A.Mlakar
Bonus video: