ALEKSANDRA JERKOV: „Ja nisam vaš, moji su dobili ’45“

Lična Arhiva

Višegodišnja novosadska sapunica zvana „spomenik nevinim žrtvama komunizma u Novom Sadu“ dobila je svoju završnicu uspehom novosadskih vlasti da iz trećeg pokušaja sprovedu javnu nabavku i pronađu firme koje će izgraditi spomenik. Iako Novosađani vrlo dobro znaju o čemu se radi, vredi podsetiti se - u pitanju je višegodišnja inicijativa Saveza vojvođanskih Mađara u Skupštini grada Novog Sada, svesrdno podržana od najpre Srpskog pokreta obnove, potonjeg Pokreta obnove Kraljevine Srbije, i Srpske napredne stranke, mada njeni koreni sežu dublje u prošlost.

Mit o hiljadama nevino stradalih poštenih i uglednih građana Novog Sada čiji je jedini greh bio taj što su se protivili komunističkom režimu 1944. i 1945. godine započeo je početkom devedesetih godina, kada je u Rajinoj šumi između Kaća i Novog Sada, prilikom slučajnog iskopavanja, pronađen određen broj ljudskih ostataka. Iako postoje nesporni istorijski dokazi da je prilikom ulaska u Novi Sad 1941. godine mađarska vojska upravo na tom mestu streljala i zakopala veliki broj Novosađana, pretežno srpske nacionalnosti, te istorijske činjenice nisu omele inicijatore u tvrdnjama da se radi o žrtvama masovnih ubistava koja su počinili partizani.

Tako je sve počelo. A nastavilo se nimalo slavno, sa jasnim tendencijama da se fašistički i nacistički zločini potpuno relativizuju, partizani prikažu kao masovne ubice, a antifašizam predstavi kao zločinačka ideologija čiji je cilj bio ubijanje nedužnih i slobodoumnih civila mađarske, srpske i nemačke nacionalnosti.

Potpuno zanemarujući činjenice koje nedvosmisleno govore o tome i dokazuju da se na spisku „nevinih“ žrtava kojima se u Novom Sadu planira podići spomenik nalaze ljudi za koje je utvrđeno da su činili ratne zločine, sarađivali sa okupatorom, doprineli ubistvima, progonima i smrti hiljada ljudi tokom okupacije i izvršili višestruka ubistva tokom Novosadske racije.

Pripadnici mađarskih organa vlasti, policije i vojske uvršteni su na ovaj spisak nevinih žrtava, njilaši i ustaše, ljudi koji su direktno ubijali civile i decu tokom racije, baš kao i građani Novog Sada koji nisu bili deo okupacionog sistema vlasti, ali je utvrđeno da su za vreme Racije rado učestvovali u ovom zločinu, potkazivali i govorili u kojim kućama žive Jevreji i Srbi i u koje kuće vojska treba da ulazi.

Svi su oni, prema oceni inicijatora i gradskih vlasti, ali i onih na višim nivoima, nevini građani stradali od partizanske ruke jer su bili protiv komunizma, jer su se hrabro usprotivili partizanima i velikom zlu koje je sa njima došlo, ili su se, prosto, u kafani našalili na način zbog kog se „u ono vreme gubila glava“.

Istina je da namera ove inicijative nije ni da se utvrdi istina ni da se oda pošta nevinim žrtvama - cilj je da se osude partizani i jugoslovenstvo, da se komunizam izjednači sa fašizmom i da se rehabilituju nacionalističke ili fašističke politike koje su tada bile dominantne u okupacionim snagama, ali i nekim pokretima koji se danas predstavljaju i priznaju za antifašističke. Istina je, međutim, i da Novosađani neće ovo dopustiti. Jer ovo je uvreda ne samo za sećanje na žrtve fašizma nego i za ceo naš grad koji sa ponosom, upravo zbog te žrtve, nosi titulu grada heroja!