Stotinama godina u Nemačkoj su prevladavali vernici Katoličke ili Evangeličke crkve. Poslednjih godina se to drastično promenilo, pa tako mnogi danas više ne znaju ni zašto se uopšte slavi Uskrs.
"Protestant ili katolik?" To je pitanje u Nemačkoj dugo bilo relevantno jer je govorilo mnogo o svetonazoru i načinu života.
Pričest ili konfirmacija i crkveno venčanje za većinu su bili sami po sebi razumljivi. Generacije i generacije su svoje slobodno vreme provodile na crkvenim aktivnostima.
No sve to je već odavno počelo da se menja. Još pre godinu dana u Nemačkoj je bilo 51 posto katolika i protestanata. No sada, u proleće ove godine, prvi put nakon dugo vremena većina stanovnika ne pripada ni Katoličkoj niti Evangeličkoj crkvi, piše Dojče vele.
"To je istorijski trenutak, budući da, generalno gledajući, nakon mnogo vekova u Nemačkoj više nije ‘normalno‘ biti vernik", kaže Karsten Frerk, berlinski sociolog iz naučne grupe Svetonazori u Nemačkoj (fowid). Tu grupu je osnovala humanistička zadužbina Đordano Bruno, koja je kritički raspoložena prema religiji.
Gubitak značenja
"Nekada su crkve učestvovale u svim segmentima društvenog života", kaže religijski sociolog Detlef Polak sa Univerziteta Minster.
Crkva je 1950ih bila prisutna u svakodnevici ljudi, određivala je generalno prihvaćena shvatanja porodičnog života, morala i svetonazora i stabilizirala novonastali politički poredak, objašnjava Polak.
I dodaje da su i u decenijama nakon toga dve velike crkve imale uticaja na javnost, "recimo kada se radilo o pomirenju sa istočnoevropskim susedima ili o pitanjima socijalne pravde ili o biotehničkim pitanjima na granici između života i smrti".
Prema Polakovom mišljenju, Crkve su polako počele da gube na značaju 1960ih, kada je sa ekonomskim poletom došlo do promene porodičnih struktura i emancipacije žena.
Tada je počela da slabi verska povezanost. Ali pre otkazivanja vere obično dolazi do prestanka učestvovanja u crkvenom životu. "Kada se odreknete verske tradicije, onda pada i uticaj religije na način života", pojašnjava Polak.
Stariji umiru, mlađi napuštaju Crkvu
No uprkos tom trendu, 1990ih je više od 72 posto stanovnika Nemačke pripadalo jednoj od dve velike Crkve.
"Negativni razvoj se uočava već duže vreme. Ali on se u proteklih šest godina jako ubrzao", kaže sociolog Frerk.
Crkve su u razdoblju od 2000. do 2015. godišnje gubile oko 0,6 do 0,8 posto udela u stanovništvu, a nakon 2016. ta stopa se povećala na 1 do 1,4 posto godišnje.
Stariji vernici polako umiru, a mlađi u zadnje vreme sve češće izlaze iz Crkve. Nisu svi ti izlasci politički motivisani, kaže Robert Stephanus, predsednik nadkonfesionalnog udruženja REMID.
Mnogi ne žele više da plaćaju crkveni porez koji za Crkve ubire nemačka država, a deo ih na taj način protestuje protiv načina na koji se Crkve odnose prema seksualnim skandalima u vlastitim redovima.
U Nemačkoj u međuvremenu živi više od 40 posto ljudi koji ne pripadaju nijednoj od dve velike Crkve. Naravno, to ne znači i da nisu vernici. Mnogi su muslimani ili Jevreji, a tu su i pripadnici drugih hršćanskih zajednica.
Ljudi više ne znaju ni zašto se slavi Uskrs
Nedavno ispitivanje javnog mnijenja koje je sproveo Institut za demoskopiju Alensbah po nalogu lista Frankfurter Alemanje Cajtung pozabavilo se razlozima tog negativnog trenda u nekada hršćanskoj Nemačkoj. Ispitivanje opisuje "tri stepena erozije".
Najpre su ljudi izgubili "veru u bitne sadržaje hršćanstva". Tako još samo 37 posto građana veruje da je Isus Božji sin (1986. – 56 posto).
Drugi stepen je izlazak iz Crkve kao organizacije, a nakon toga sledi "odricanje od hršćanskih kulturnih tradicija", mada se još "neko određeno vreme" drži do njih.
Zanimljivo je da uprkos svemu 70 posto ispitanika smatra da je hršćanstvo sastavni deo Njemačke – i kod ateista je ta brojka prilično visoka, čak 55 posto.
Koliko je izgubljeno zanimanje za hršćanske sadržaje pokazuje i činjenica da sve manje ljudi zna zašto se slave određeni crkveni praznici poput Uskrsa.
Vrhunac je da je za većinu građana Nemačke crkveni praznik Spasovdan već odavno samo Dan očeva ili jednostavno Dan muškaraca. A ne praznik kojim se 40. dana posle Uskrsa slavi Hristovo uspenje na nebo.
Danas u Nemačkoj ima manje od 22 miliona katolika i manje od 20 miliona protestanata – što je ukupno ispod 50 posto stanovništva. Stručnjaci procenjuju da će 2060. godine samo još 30 posto nemačkih građana biti vernici Katoličke ili Evangeličke crkve.
Kurir.rs