Američke i francuske napadne nukelarne podmornice uplovile su u četvrtak 28. aprila u bazu Klajd koja se nalazi na zapadu Škotske.
Pomorska baza Klajd je najveća podmornička baza britanske kraljevske mornarice. Osim što je podmornička baza ona je i nacionalni centar za nuklearno odvraćanje Velike Britanije.
U ovoj bazi osim strateških podmornica Vanguard koje nose balističke rakete Trident, naleze se i napadne nukelarne podmornice Astute i manji broj površinskih plovila.
Francuska i američka podmornica uplovile su u luku Klajd u četvretak 28. aprila 2022.
Mnogi su dolazak ovih podmornica protumačili kao ojačavanje kapaciteta podmorničke flote na Atlantiku u jeku pretnji nuklearnim ratom i tenzija između NATO sa jedne i Rusije sa druge strane zbog ruskog napada na Ukrajinu.
Inače od ruskog napada na Ukrajinu koji je započeo 24. februara NATO pakt angažovao je 140 površinskih i podvodnih plovila.
Veruje se da su podmornice stigle u britansku luku na dopunu pred isplovljavanje na sever kako bi pojačali NATO odbranu Atlantika poznatu i kao GIUK (Greland-Island-United Kingdom), sa ciljem da zajedno sa britanskim podmornicama pokušaju sprečiti eventualni prodor ruskih podmornica klase Borej i Jasen u Atalntik.
Koliko se zaista podmornica što strateških, što napadnih trenutno nalazi na Atlantiku od izbijanja najveće krize posle Drugog svetskog rata i aktiviranja ruski nuklearnih kapaciteta nije poznato.
Za sada preko društvenih mreža registrovane su dve podmornice.
Nukelarne podmornice klase Virdžinija
Nuklearne podmornice klase Virdžinija imaju deplasman od 7.800 tona, dugačke su 115 metara i široke 10 metara, podvodna brzina 46 km na čas. Maksimalna brzina podmornica je 25 čvorova, a mogu zaroniti do dubine od 250 metara. Podmornica ima 134 člana posade, od kojih su 14 oficiri. Naoružani su raketama tomahavk UGM-109 i sa 28 torpeda Mark MK 48 i robotizovanim autonomnim podvodnim plovilima
Podmornice klase Virdžinija (SSN-774) su prva klasa američkih podmornica dizajniranih za okeanske i obalne operacije. Planirane su da zamene starije nuklearne podmornice klase Los Anđeles. Pri projektovanju klase Virdžinija obilato su korišćeni računari
Trenutno se u operativnoj upotrebi nalazi ukupno 28 podmornica dok je njih 10 naručeno i u toku je njihova gradnja. Prva podmornica ove klase u operativnu upotrebu je ušla 23. oktobra 2004. godine. Ulazak poslednje nukelarne podmronice klase Virdžinija očekuje se 2043, a operativna upotreba najstarijih tipova ove podmornice do 2070 godine, a možda i duže.
Napadne nukelarne podmornice klase Rubis
Francuska ratna mornarica u operativnoj upotrebi ima 6 nukelarnih napadnih podmornica ovog tipa. Prve četiri podmornice građene su u mornaričkom brodogradilištu Šerbrur DCN u periodu 1983-1988, dok druga modifikovana podmornica pod oznakom Ametiste od dva primerka građane su u periodu 1992-1993. Klasa Rubis poznata je po tome što sapada u najmanje napadne nukelarne podmornice po konstrukciji. Njihov dizajn, naoružanje, sonar i sistem za kontrolu vatre zasnovani su na klasi Agosta- dizel-električnoj (konvencionalnoj) podmornici.
Prvi tip podmornica se razlikuje po deplasmanu i dužini. Serija od 4 podmornice koje su građene od početka, pa do kraja 1980 tih imaju dužinu od 72, 1 m, deplasman od 2.388 tona. Verzija Ametiste ima dužinu od 73,6 m i deplasman od 2.410 tona prazan dok je puni zajednički za obe 2.670 tona. Oba tipa podmornica pokrećevodom hlađeni nuklearni reaktor 48mW i dva turboalternatora jačine svaki 3.950kW, jedan elektromotor jačine 9.500 KS, dizel električni motor jačine 450kW i jedan propeler.
Maksimalna brzina podmornice je 25 čvorova, a maksimalna dubina ronjena 300 m. Od naoružanja podmornice imaju svaka 4 cevi kalibra 533 mm i borbeni komplet od 14 torpeda. Podada broji 66 članova.
Imena podmornica su: Saphir S602 (1984), Casabianca S603 (1987), Emeraude S604 (1988), Amethiste S605 (1992) i Perle S606 (1992).
Svih šest podmornica bazirane su u pomorskoj bazi u Tolunu i glavni fokus njihovog operativnog delovanja jeste Atalnski okean i uglavnom u svakoj podmornici se ukrcavaju po dve posade koje opravljaju podmornicom dok je ona na zadatku.
Britanske napadne nukelarne podmornice Astute
Ovaj tip britanskih napadnih nuklearnih podmornica konstruisan je da zameni seriju starijih podmornica klase Swiftsure i tarfalgar. Posao izgradenje poveren je konzorcijumu BAE Systems Astute Lass Ltd. Ove podmornicei maju podvodni deplasamn od 7.800 tona, dužina 97 m, širina 10,4 m i gaz od 10 m. Pogon podmornica je vodom hlađeni nuklearni reaktor PWR. Podvodna brzina je 30 čvorova (55,56 km/h). Od naoružanja ove podmornice imaju 6 toprednih aparata kalibra 533 mm sa borbenim kompletom od 36 torpeda spearfish, krstarećih raketa TLAM E blok IV do protivbrodskih raketa u verziji prilagođenoj za podmornice UGM -84 subharpoon. Posada broji 110 članova od toga 12 oficira.
Najvitalniji deo ovih podmornica su senzori, navigacijski radar, pokretni, bočni, vučni sonari tipa 2076 savremeni komandno informacioni sistem. Najvažniji deo ovih podmornica je komandni most opremljen sa optoelektonskim i fotonskim pretraživačko napadnim periskopom CM010, termovizijskom kamerom u boji, identifikatorom svoj-tuđi.
Osnovni zadatak ovih podmornica je prikupljanje obaveštajnih podataka, kontrola strateških pomorskih komunikacija, provipodmorničkoj i protibrodskoj borbi, preciznim raketnim napadima i podrćka specijalnim jednicama.
Kurir.rs/A.Mlakar