Pre tri meseca započeti su poslovi kakvi do sada nisu rađeni na najstarijem lozničkom hramu, crkvi Pokrova Presvete Bogorodice koja će sledeće godine obeležiti 150 godina postojanja.
Prema rečima Miloša Petrovića, sveštenika Pokrovske crkve, u pitanju su sanacija vlage i statika, kao i zamena podne obloge u hramu, kako bi veliki jubilej ova bogomolja dočekala u što boljem stanju.
- Do sada smo završili sanaciju vlage, obijeni su spoljni i unutrašnji zidovi u hramu do potrebne visine, dokle se vlaga pojavljivala, urađeni neophodni hidoizolaterski radovi, a uskoro treba da počne malterisanje unutrašnjih zidova crkve posebnim smesama koje će omogućiti da zidovi "dišu" i da se više ne pojavljuje vlaga. Kada prosečne temperature padnu ispod 30 stepeni radiće se isti postupak na spoljašnjim zidovima hrama. Do sada je urađeno podno grejanje, a ovih dana očekujemo postavljanje mermerne podne obloge koja treba da podseća na izgled starog uglačanog kamena peščara koji se u crkvi nalazio prvobitno. Sve radimo uz saglasnost i po uslovima dobijenim od Zavoda za zaštitu spomenika iz Valjeva da se zadrži što približniji izgled hrama iz 1873. kada je osvećen – kaže Petrović.
Predstoji i obnova ikonostasa, najpre rekonstrukcija oštećenih segmenata, zaštita od insekata, štetočina, a onda njegova restauracija. Procenjena vrednost radova je 11, a obnove ikonostasa oko sedam miliona dinara, finansiraju ih staroloznička crkvena opština, država, odnosno Ministarstvo kulture, donatori, a očekuje se i podrška lokalne samouprave.
Očekuje se da svi poslovi budu završeni na vreme pa da hram vek i po trajanja dočeka u mnogo boljem stanju kao i da narednih nekoliko decenije sem redovnog održavanja ne budu potrebne ozbiljnije građevinske intervencije. Prema podacima iz monografije hrama, objavljene povodom 140 godina od osvećenja, stara crkva sagrađena je 1873. godine, a plan za crkvu dobijen je dve godine ranije i gradnja je otpočela odmah. Crkvu je zidao neimar Tasa Naumović iz Šapca, a za gradnju je upotrebljen kamen "od ostatka manastira Voćnjak, sa groblja u tom selu", navodi se u monografiji.
Za oslikavanje ikonostasa Pokrovske crkve angažovan je jedan od najtraženijih i najuspešnijih predstavnika našeg crkvenog slikarstva XIX veka – Nikola Marković, poreklom iz Požarevca, a na ikonostasu kome predstoji restauraciju nalazi se 27 ikona.
Izgradnja lozničke crkve otpočela je na inicijativu prote Ignjata Vasića, svedok je burnih dešavanja u poslenjih 150 godina u lozničkom kraju, tokom dva svetska rata pretrpela je oštećenja, ali je opstala i decenijama bila jedina bogomolja u ovom kraju. Smeštena na mestu šančeva iz Boja na Loznici 1810, jedan je od najprepoznatljivijih lozničkih simbola.
Kurir.rs/T.I.