TRENUTAK LEPINE SMRTI OSTAO JE VEČAN: Ko je partizanka sa fotografije koja je obišla svet?
Američki reper Ajs Kjub je pre izvesnog vremena na društvenim mrežama objavio fotografiju vešanja sedamnaestogodišnje partizanke Lepe Radić, koju su Nemci pogubili 1943. godine u Bosanskoj Krupi, a koja je 1951. godine proglašena za Narodnog heroja.
Ajs Kjub, poznat kao jedan od najvećih boraca za građanska prava, na društvenim mrežama često objavljuje dešavanja o nemirima i protestima u Americi, te se pretpostavlja da je i fotografija vešanja mlade partizanke Lepe Radić, koja se borila za slobodu, objavljena u tom kontekstu. Kjub nije dodao nikakav opis uz fotografiju, ali su njegovi pratioci odmah u komentarima požurili da objasne ko je devojka na fotografiji i kakva je pozadina ovog događaja.
Ispod fotografije, koju je slavni reper objavio, može se pročitati veliki broj komentara u kojima se čak i citiraju njene poslednje reči, a među komentarima su se našle i izjave "Jugoslavija! Ona je heroj", "Smrt fašizmu, sloboda narodu", "Kraljica"...
Ko je bila Lepa Radić?
Fotografije vešanja Lepe Radić pronađene su maja 1945. kod jednog poginulog nemačkog vojnika prilikom oslobođenja Zagreba. U početku se nije znao identitet obešene partizanke, a kako je fotografija bila umnožena i podeljena muzejima, Lepu je na fotografiji, prilikom posete Muzeju revolucije u Mostaru, prepoznao jedan njen rođak.
Rođena je 19. decembra 1925. godine u selu Gašnici, kod Bosanske Gradiške. Bila je drugo od ukupno troje dece siromašnog zemljoradnika Svetozara Svete Radića. Kako je porodica bila isuviše siromašna, roditelji su Lepu i njenu godinu dana stariju sestru Daru poslali kod svojih roditelja u selo Bistricu.
Preko strica Vladete, posle okupacije Jugoslavije 1941. godine Lepa se uključila u pripreme oružanog ustanka na Kozari. U leto iste godine u partizane su otišli četiri člana njene porodice - otac, stričevi i strina. Zajedno sa preostalim članovima porodice, početkom decembra Lepa je uhapšena i sprovedena u Gradišku. Nakon dvadesetak dana, puštena je na slobodu i tada je otišla u partizane.
Stupila je u Drugi krajiški partizanski odred, pod komandom doktora Mladena Stojanovića. Kada je u leto 1942. godine počela bitka na Kozari, Lepa je sa jednim bataljonom uspela da se izvuče iz obruča, ali su joj u toj ofanzivi poginuli otac i stric, a jedan brat je odveden u Jasenovac, odakle se nikada nije vratio. Krajem januara 1943. godine otpočela je Četvrta neprijateljska ofanziva, a Lepa je učestvovala u evakuaciji stanovništva i ranjenika i prihvatanju izbeglica koje su dolazile sa Banije i Korduna. Zajedno sa velikim zbegom naroda, početkom februara 1943. godine bila je zarobljena na Grmeču i sprovedena u Bosansku Krupu, gde su je Nemci obesili.
Priča se da je ispod vešala prkosno uzviknula "Živeli partizani! Živela Crvena armija!". Za narodnog heroja proglašena je 20. decembra 1951. godine.
(Kurir.rs/RTS)
Bonus video: