TAJNE IZ PROŠLOSTI! PRIČE KOJE SU SISTEMSKI SKRIVANE OD JAVNOSTI (4): Formula 1 u Beogradu
Knjiga „Novih 147 priča iz zanimljive istorije Srba” (Laguna, 2022) Momčila Petrovića predstavlja kratke i upečatljive priče iz istorije Srba koje većina čitalaca nikada nije čula, niti je o njima išta znala. Autor bez zadrške i argumentovano piše o ljudima i događajima koji su od javnosti namerno i sistematski vešto skrivani.
U knjizi možete otkriti koje su porodice pre sto godina stekle kapital iskorišćavajući decu kao robove, koji je svetac prodavao novine u Beogradu i kako se dogodilo da se podižu spomenici mešetarima koji su srpskoj vojsci u Velikom ratu liferovali trule opanke. Osim toga, saznaćete šta su sveštenici radili u partizanima i koji su skandali obeležili komunističku revoluciju.
Jesu li se Srbi zaista surovo oslobađali svojih ostarelih članova porodice? Koji je mladi srpski pesnik zbog sukoba sa najmoćnijim čovekom Kraljevine Srbije izvršio samoubistvo probovši se šestarom u oko? Kako je snimanje jednog filma zloupotrebljeno da se u Tekiji sruši crkva? Da li je istina da je legendarni pisac bio saradnik okupatora Beograda u Prvom svetskom ratu?
Odgovori na ova pitanja i još mnogo interesantnih otkrića, od kojih su neka iznenađujuća i šokantna, nalaze se između korica knjige Momčila Petrovića „Novih 147 priča iz zanimljive istorije Srba” (Laguna, 2022), a Kurir vam predstavlja neke od delova ove knjige.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
Učast rođendana (6. septembar) mladog kralja Petra II Karađorđevića, Automobilski klub Kraljevine Jugoslavije i list Politika organizovali su 3. septembra 1939. u Beogradu Međunarodne automobilske i motociklističke trke. Od devet nadmetanja u različitim kategorijama, najatraktivnija je bila gran-pri trka automobila, preteča današnje Formule 1.
Bio je to najveći sportski događaj u Jugoslaviji između dva rata: Beograd je imao 360.000 stanovnika, a trke je gledalo 80.000 ljudi!
Pedeset krugova
Staza je vodila oko Kalemegdana, a voženo je 50 krugova. Start i cilj nalazili su se na ulazu u park, kod današnje Gradske biblioteke; vozilo se niz Tadeuša Košćuška, do Beka, pa pored kule Nebojše, ispod tvrđave do Pariske ulice i uzbrdo. Ovaj deo je bio najatraktivniji jer su zbog talasastog terena automobili ovde leteli iznad kolovoza i po desetak metara! Bolidi su na treninzima jureći proizvodili ogromnu buku, pa su se životinje u obližnjem zoološkom vrtu veoma uznemirile.
Takmičari su počeli da pristižu već krajem avgusta, a tokom drugog treninga, održanog 1. septembra, stigla je vest da je Hitler napao Poljsku. Sutradan su u rat ušle Francuska i Velika Britanija... Zbog toga su neki odustali, ali su nemačke ekipe - Mercedes Benc sa evropskim prvakom Hermanom Langom i Manfredom fon Brauhičem, i Autounion sa Taciom Nuvolarijem i Hermanom Milerom - ostale. Kraljevinu Jugoslaviju predstavljao je Boško Milenković, bogati naslednik koji je svirao violinu i živeo od izdavanja stanova.
Prvi je do cilja na Beogradskom gran-priju stigao italijanski vozač Tacio Nuvolari. Dočekan je ovacijama publike, koja je, tvrde novinari, posebno bila zadovoljna što je Nemac Fon Brauhič ostao bez pobede - bio je drugi. Trećeplasirani Miler s prosečnom brzinom od 136 km na čas provezao je najbrži krug. Milenković je ostao bez nagrade, bio je četvrti.
Završna svečanost i dodela Pehara kralja Petra II pobedniku održana je u Auto-klubu, današnjem Udruženju književnika u Francuskoj 7.
Pobednik
Pobednik Beogradskog gran-prija Tacio Nuvolari takmičio se i kad je rat okončan, ali je već bio star i bolestan od tuberkuloze. Na trci u Milanu 1946. vozio je jednom rukom, dok je u drugoj držao maramicu preko usta. Umro je 1952. od moždanog udara. Na pogrebu, njegov sanduk, položen na šasiju automobila, gurali su Alberto Askari, Luiđi Vilorezi i Huan Manuel Fanđo.
Boško Milenković će za manje od dve godine, posle izgubljene trke, izgubiti i sve ostalo - u nemačkom bombardovanju Beograda 6. aprila 1941. srušeno je nekoliko njegovih stambenih zgrada u Knez Mihailovoj. Posle rata je radio kao vozač trolejbusa u GSP Beograd, a 1955. se ubio.
Momčilo Petrović