Izložba "Gračanica: Sjaj umetnosti u doba kralja Milutina" autorke Aleksandre Davidov Temerinski otvorena je u galeriji Srpske akademije nauka i umetnosti. Postavka u saradnji SANU i Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture nastala je povodom obeležavanja sedam vekova od završetka oslikavanja čuvenog manastira.
Estetske vrednosti arhitekture Gračanice svrstavaju je u najviše domete vizantijskog graditeljstva s početka 14. veka, a ona predstavlja ktitorski testament jednog od najvećih zadužbinara istočnohrišćanskog sveta - kralja Milutina.
Predstavljanje trodimenzionalne arhitekture poseban je izazov, pa će video-animacija izgradnje jedne od najznačajnijih srednjovekovnih zadužbina omogućiti posetiocima da steknu uvid u proces izgradnje, odnosno u elemente građevine i njenu konstrukciju.
Nešto kasnije dozidana spoljna priprata prikazana je sasvim sumarno, u skladu sa stepenom očuvanosti njenog prvobitnog izgleda i njenim estetskim dometima.
Kada je reč o gračaničkom slikarstvu iz vremena kralja Milutina, iako okolnost da je reč o posrednom predstavljanju može izgledati kao nedostatak, ono se može ispostaviti i kao prednost budući da će publika biti u prilici da iz neposredne blizine posmatra kompozicije velikih formata, nedavno očišćenog i konzerviranog živopisa, u nekim slučajevima u razmeri 1:1.
Koncept izložbe podrazumevao je predstavljanje živopisa prema prostornim celinama crkve: od priprate, koju je bilo moguće rekonstruisati u izvesnoj meri, do naosa i oltarskog prostora, uz posebno osmišljenu galeriju „portreta“.
Prilikom izbora kompozicija i pojedinačnih figura težište je bilo na najbolje očuvanim, likovno i istorijski najvrednijim kompozicijama i pojedinačnim figurama. Sagledavanju celine slikanog ansambla doprineće VR (virtual reality) prezentacija unutrašnjosti crkve, dok su konzervatorski radovi na slikarstvu ilustrovani dokumentarnim filmom.
Izložba je otvorena do 23. februara 2023. godine.
(Kurir.rs)
Bonus video: