Već je od ranije poznato da divlje svinje u jugoistočnoj Nemačkoj imaju visoke nivoe radioaktivnog cezijuma u organizmima, što se često pripisivalo nuklearnoj katastrofi u Černobilju koja se desila 1986.
Iako su se nivoi radioaktivnosti smanjili kod drugih životinja, iz nekog misterioznog razloga su se zadržali u veprovima, što je fenomen poznat kao "paradoks divlje svinje".
Prema najnovijem istraživanju, za ovu pojavu su uz Černobilj kriva i testiranja nuklearnog oružja sprovedena sredinom 20. veka, odnosno izgleda da se veprovi zbog černobiljske katastrofe i nuklearnih testiranja i dalje kontaminiraju radioaktivnim materijalom putem ishrane, piše Sajens alert, a prenosi Indeks.
Radioaktivno zagađenje koje dospe u životnu sredinu nakon nuklearne nesreće predstavlja značajnu pretnju ekosistemima.
Nakon černobiljske katastrofe, koja se dogodila pre 37 godina, došlo je do povećanja kontaminacije radioaktivnim cezijumom, posebno cezijumom-137, čije je vreme poluraspada oko 30 godina.
Međutim, vreme poluraspada puno stabilnijeg izotopa cezijuma-135, koji može da nastane nuklearnom fisijom, traje više od dva miliona godina.
Prema prethodnim istraživanjima, razmere cezijuma-135 i cezijuma-137 može da ukazuje na izvor samog cezijuma. Visoka razmera ukazuje na eksplozije nuklearnog oružja, a nizak na nuklearne reaktore.
Zato su radioekolog Feliks Šteger s Univerziteta Lajbnic u Nemačkoj i njegove kolege uradili analizu nivoa cezijuma u 48 uzoraka mesa divljih svinja koje su od 2019. do 2021. prikupili lovci iz 11 regiona Bavarske.
Nivo radioaktivnog cezijuma u 88 odsto ispitanih uzoraka mesa bio je viši od nemačkog zakonskog praga.
Koristeći razmere cezija-135 i cezija-137, stručnjaci su utvrdili da je testiranje nuklearnog oružja odgovorno za 12 do 68 odsto kontaminacije u uzorcima. Odnosno, uprkos tome što je Černobilj glavni izvor cezijuma u divljim svinjama, otprilike četvrtina uzoraka je imala dovoljno značajan doprinos cezijuma iz testiranja nuklearnog oružja.
S obzirom na to da se divlje svinje hrane na specifičan način, poput traganja za tartufima, apsorbovale su različite nivoe kontaminacije iz oba izvora, što je doprinelo tome da su i dalje "radioaktivne".
- Ova studija pokazuje da strateške odluke o sprovođenju atmosferskih nuklearnih eksperimenata pre 60-80 godina još uvek utiče na udaljena prirodna okruženja, divlje životinje i izvore hrane za ljude - zaključili su naučnici.
Njihovo istraživanje objavljeno je u naučnom časopisu Invajermental sajens end tehnolodži.
(Kurir.rs/Science Alert/Index.hr)